Φάροι

Οι φάροι οφείλουν την ονομασία τους στον πύργο που χτίστηκε, τον 3ο αιώνα π.Χ. στο αιγυπτιακό νησί Φάρος, στην είσοδο του λιμανιού της Αλεξάνδρειας.
Ως καύσιμη ύλη των φάρων χρησιμοποιούνταν, μέχρι τον 18ο αιώνα, ξύλα και κάρβουνα. Από τον 18ο αιώνα τη θέση τους παίρνουν το λάδι και το πετρέλαιο. Ο Γάλλος φυσικός Fremsel παρουσίασε το 1819 το πρώτο καταδιοπτρικό μηχάνημα φάρου. Ένας άλλος Γάλλος, ο Le Pante καταφέρνει το 1925 να ρυθμίσει την ταχύτητα περιστροφής του φωτιστικού μηχανήματος.
Η ανέγερση φάρων σε περιοχές δυσπρόσιτες όπως ύφαλοι, σκόπελοι και βραχονησίδες καθώς και το πρόβλημα επάνδρωσης τους είχε ως αποτέλεσμα την κατασκευή φωτιστικών μηχανημάτων, η λειτουργία των οποίων δεν απαιτούσε τη συνεχή, καθημερινή ανθρώπινη παρουσία.
Το 1911 Σουηδική εταιρεία παρουσίασε συσκευή που άναβε αυτόματα τη νύχτα καθώς και τις ημέρες που είχε πυκνή συννεφιά και έσβηνε πάλι αυτόματα όταν η ορατότητα ήταν επαρκής.
Από το 1946 γίνεται χρήση του ηλεκτρικού ρεύματος στη λειτουργία των φάρων. Τέλος, τα τελευταία χρόνια, παράλληλα με τη χρήση ηλεκτρικού ρεύματος, γίνεται και χρήση φωτοβολταϊκών στοιχείων που μετατρέπουν την ηλιακή ενέργεια σε ηλεκτρική.



Ορισμός
Φάρος ονομάζεται ένα ειδικής κατασκευής κτίσμα που οικοδομείται σε διάφορα σημεία των ηπειρωτικών, νησιωτικών ακτών και βραχονησίδων, που στο επάνω μέρος του φέρει ειδικό μηχανισμό που εκπέμπει φως (συνήθως περιοδικό) και που σκοπός του είναι να συμβάλει στην ασφαλή ναυσιπλοΐα.

Διάκριση Φάρων:
1) «επανδρωμένους» (έχουν φαροφύλακα)
2) «μη επανδρωμένους» ή «αυτόματους»



Ταυτότητα φάρων:
Κάθε φάρος έχει ιδιαίτερο όνομα (συνήθως της περιοχής στην οποία βρίσκεται, π.χ. φάρος Τρικερίου) και γεωγραφικό στίγμα (συντεταγμένες).
Ιδιαίτερα στοιχεία κάθε φάρου είναι ακόμη το ύψος του και το χαρακτηριστικό φάρου δηλ. η περιοδικότητα διαδοχής φωτοβολίας και σκότους. Η περιοδικότητα του φάρου μετριέται σε λεπτά ή δευτερόλεπτα.

Είδη φάρων:
Ως προς το «χαρακτηριστικό» τους διακρίνουμε τους φάρους σε:
α) σταθερού φωτός (συνεχές φως σταθερής έντασης)
β) αναλάμποντες (περιοδικό φως διάρκειας μικρότερης του σκότους)
γ) διαλείποντες (περιοδικό φως διάρκειας ίση ή μεγαλύτερη του σκότους)
δ) εκλάμποντες ή σπίθες (περισσότερες από 60 αναλαμπές το λεπτό)
ε) με δέσμη αναλαμπών (εκπέμπουν περιοδικά ομάδα δύο ή περισσοτέρων αναλαμπών)
στ) με δέσμη εκλάμψεων (αναλάμπουν για 4 sec και διακόπτουν για 4 sec)
ζ) με δέσμη διαλείψεων (εκπέμπουν περιοδικά ομάδα δύο ή περισσοτέρων διαλείψεων)




Το ελληνικό δίκτυο φάρων
Η Ελλάδα έχει ένα από τα μεγαλύτερα φαρικά δίκτυα στον κόσμο. Αυτό εξηγείται από το μεγάλο μήκος των ακτών της (15.021 χλμ.) καθώς και από τον πλούσιο οριζόντιο διαμελισμό της.
Το δίκτυο φάρων της χώρας μας περιλαμβάνει 1309 φάρους, φανούς και φωτοσημαντήρες. Από τους φάρους που διαθέτει η Ελλάδα, μόνο οι 6 είναι μόνιμα επανδρωμένοι. Στο σύνολο των ελληνικών φάρων οι 120 είναι πέτρινοι που κατασκευάστηκαν μετά την Επανάσταση του ΄21. Σύμφωνα με την παράδοση, ο πρώτος ελληνικός φάρος χτίστηκε το 1827 στην Αίγινα (πρωτεύουσα του νεοσύστατου Ελληνικού κράτους).
Το φαρικό σύστημα της χώρας μας υπέστη μεγάλη καταστροφή κατά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Μόνον 28 από τους 400 φάρους που υπήρχαν, λειτουργούσαν μετά το τέλος του.



Ο Φάρος της Αλεξάνδρειας

Θεωρούνταν ένα από τα επτά θαύματα της αρχαιότητας. Βρισκόταν στην είσοδο του λιμανιού της Αλεξάνδρειας, πάνω στο νησί Φάρος. Ήταν έργο του αρχιτέκτονα Σώστρατου από την Κνίδο.
Είχε ύψος γύρω στα 100-135 μέτρα. Η ανέγερσή του ξεκίνησε το 299 π.Χ. από τον Πτολεμαίο Α΄ και ολοκληρώθηκε επί βασιλείας Πτολεμαίου Β΄ το 279 π.Χ.
Ήταν δομημένος σε τέσσερα επίπεδα. Το χαμηλότερο ήταν μια τετράγωνη βάση, το δεύτερο ένα τετράγωνο κτίσμα, το τρίτο ένα οκτάγωνο κτίσμα και το τέταρτο, το ψηλότερο, ένα κυκλικό κτίσμα επί της κορυφής του οποίου βρισκόταν το άγαλμα του Ποσειδώνα ή Απόλλωνα. Στο τέταρτο επίπεδο υπήρχε ένας καθρέπτης που αντανακλούσε το φως του ήλιου κατά την διάρκεια της μέρας ενώ το βράδυ έκαιγε μια φλόγα για να προειδοποιεί τα διερχόμενα πλοία για την ύπαρξη εμποδίων.
Σύμφωνα με πρόσφατες προτάσεις αποκατάστασης, ο Φάρος αποτελούνταν από τρία επίπεδα: ένα τετράπλευρο (ύψους 65 μ.), ένα οκτάγωνο (ύψους 30 μ.) και ένα κυλινδρικό τμήμα (ύψους 9μ.) στεγαζόμενο με θόλο, όπου βρισκόταν η εστία του Φάρου. Στην κορυφή του όλου κτίσματος βρισκόταν άγαλμα του Δία (Πηγή: Ιστορία των Ελλήνων, Τ. 5, Εκδόσεις ΔΟΜΗ).
Το μεγαλύτερο μέρος του Φάρου κατέρρευσε με το σεισμό του 1375, δηλαδή 1.650 χρόνια μετά την ανέγερσή του. Η κατεδάφιση του άλλοτε περήφανου πύργου ολοκληρώθηκε το 1480 ,όταν ο Μαμελούκος σουλτάνος Μπέης χρησιμοποίησε τις πέτρες του για να χτίσει στην ίδια θέση το κάστρο που υπάρχει σήμερα στο λιμάνι της Αλεξάνδρειας.

Φάρος Αλεξανδρούπολης

Ο φάρος της Αλεξανδρούπολης κατασκευάσθηκε το 1880 από την Γαλλική Εταιρεία «Φάρων και Φανών». Εγκαινιάσθηκε και τέθηκε σε λειτουργία την 1η Ιουνίου 1880. Αρχικά λειτουργούσε με ασετιλίνη. Από το 1973 λειτουργεί με ηλεκτρική ενέργεια.
Είναι λευκός και έχει κυλινδρικό σχήμα. Το ύψος φωτιστικού είναι 36 μ. από την επιφάνεια στάθμης της θάλασσας και έχει ύψος 27 μ. από το έδαφος.
Είναι επιτηρούνενος φάρος και η φωτοβολία του είναι 24 ναυτικά μίλια (44 χλμ. περίπου).
Ταυτότητα: 3 αναλαμπές κάθε 15 δευτερόλεπτα. Το στίγμα του είναι 40ο 50΄ 07΄΄ Β, 25ο 52΄ 05΄΄ Α.
Πηγή: Κεντρικό Λιμεναρχείο Αλεξανδρούπολης