Ρεπορτάζ από το παρελθόν - Ακρωτήρι, 40 χρόνια ανασκαφής ΙV

Αρθρογραφεί ο Δημήτρης Πράσσος, εφημερίδα «Κοινή Γνώμη»

«Η Τοιχογραφία της Άνοιξης»
Την τέταρτη χρονιά των ανασκαφών τα ευρήματα είναι πιο εντυπωσιακά, καθώς έρχονται στο φως οι διασημότερες τοιχογραφίες. Ο συντηρητής Τάσος Μαργαριτώφ και ο ζωγράφος Κώστας Ηλιάκης, δουλεύουν νυχθημερόν για να αποκαταστήσουν και να συμπληρώσουν τις αριστουργηματικές παραστάσεις που απεικόνισε ο αρχαίος καλλιτέχνης στους τοίχους των κτιρίων. Παράλληλα καταβάλλεται προσπάθεια για τη διάσωση των επιπλώσεων, που επειδή ήταν από ξύλο είχαν καταστραφεί, αφήνοντας το «αποτύπωμα της απουσίας τους» στην ηφαιστειακή σποδό. Οι συντηρητές χρησιμοποιώντας υγρό γύψο, δημιουργούν εκμαγεία που μαρτυρούν την απαράμιλλη επιδεξιότητα και την υψηλή αισθητική των προϊστορικών τεχνιτών. Αντίστοιχη μέθοδος, χρησιμοποιήθηκε για την στήριξη των κτιρίων, με την έγχυση σκυροδέματος στα κενά που άφησαν οι αποσυνθεμένες ξυλοδεσιές.
Λίγο αργότερα, όλοι μένουν έκθαμβοι μπροστά στο θέαμα, που έμελλε να ταυτιστεί με το Ακρωτήρι. Το ανακοινώνει ο ίδιος ο Μαρινάτος στους δημοσιογράφους στις 25 Νοεμβρίου 1970: «Το καταπληκτικώτερον όμως εύρημα είναι μια θαυμαστή τοιχογραφία, η οποία διετηρήθη άθικτος επάνω εις τους τοίχους. Έχομεν δια πρώτην φοράν μια συνεχή τοιχογραφίαν εκτάσεως δεκατεσσάρων τετραγωνικών μέτρων. Και η τέχνη είναι θαυμασία και το θέμα εξίσου ενδιαφέρον. Παριστάνεται η μεγάλη εορτή της αναγεννωμένης φύσεως. Η είσοδος της ανοίξεως. Η εορτάσιμος αμφίεσις της Γης: Το σύνολον παρουσιάζει βράχους, τους κόκκινους, κυανούς, πράσινους και βυσσινόχρους βράχους της προεκρηξιακής Θήρας. Από παντού ξεπροβαίνουν ανθισμένα τα κόκκινα κρίνα. Έφθασαν και τα πρώτα χελιδόνια. Πετούν χαρούμενα και ερωτοτροπούν εις τον αέρα. Τελούνται οι γάμοι των θεών της αναγεννήσεως, των θεών της ευφορίας». Είχε μόλις ανακαλύψει την περίφημη «Τοιχογραφία της Άνοιξης».
Οι τοιχογραφίες αιχμαλωτίζουν το διεθνές κοινό
Οι ανακαλύψεις συνεχίζουν να προκαλούν το διεθνές ενδιαφέρον που συνδυάζεται με μεγάλο ενθουσιασμό. « Μερικές από τις τοιχογραφίες που βρέθηκαν στη Σαντορίνη και εκτίθενται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών, πέρα από κάθε αμφιβολία, ξεπερνούν όλες όσες βρέθηκαν στην περιοχή της Μεσογείου. Οι νωπογραφίες της Κνωσού -για παράδειγμα- είναι λιγότερο λεπταίσθητες και ελεύθερες. Όσο αφορά τις πιο πρόσφατες που βρέθηκαν στην Πομπηία θα φάνταζαν στεγνές και τεχνητές, δίπλα σε αυτές της Σαντορίνης. Αυτές οι νέες ανακαλύψεις παρουσιάζουν τον Πολιτισμό της Εποχής του Χαλκού στην ακμή του. Οι καταδικασμένοι σε αφανισμό άνθρωποι της Σαντορίνης, ήταν σε θέση να δημιουργήσουν θεϊκές εικόνες πάνω στη γη. Φαίνονται απόλυτα εναρμονισμένοι με την τέχνη, όσο και οι (σημερινοί) αμερικανοί με την τεχνολογία» γράφει με θέρμη στο «ΤΙΜΕ» ο Alexander Eliot, πρώην επιμελητής τέχνης του περιοδικού.(«The Lost Atlantis»- 28 Φεβρουαρίου 1972).
Ο ίδιος βέβαια δεν παραλείπει να εξάψει λίγο παραπάνω τη φαντασία των συμπατριωτών του κάνοντας νύξεις για τη μυθική Ατλαντίδα. «Όσο ο καθηγητής Μαρινάτος συνεχίζει να ξεθάβει ευρήματα από την ανασκαφή του στη Σαντορίνη, η διήγηση του Πλάτωνα για την Ατλαντίδα, αρχίζει να διαβάζεται ολοένα και περισσότερο, σαν πραγματική ιστορία» καταλήγει. Το ίδιο περιοδικό, καλωσορίζει ένα χρόνο αργότερα την αποκάλυψη της διάσημης «Ζωφόρου του Στόλου». Φιλοξενεί μάλιστα δηλώσεις του Μαρινάτου, σύμφωνα με τις οποίες από τον τύπο των προβάτων και τα ανθρώπινα πρόσωπα, φαίνεται ότι η δράση, εξελίσσεται κάπου στις ακτές της Λιβύης.
«Αν ο καθηγητής έχει δίκιο, τότε επεκτείνεται η γνώση μας για τη Λιβύη κατά 1.000 χρόνια» συμπεραίνει ο συντάκτης και συμπληρώνει: «Η ζωφόρος δίνει επίσης ισχυρές ενδείξεις, ότι η Θήρα ευημερούσε εξαιτίας του εμπορίου και των περιστασιακών κατακτήσεων. Γι αυτούς τους λόγους, ο Μαρινάτος είναι πεπεισμένος, ότι η τοιχογραφία είναι η πολυτιμότερη ιστορική μαρτυρία που έχουμε από την Εποχή του Χαλκού». (Light on Lost Epochs- ΤΙΜΕ 16 Απριλίου 1973)