Γαβράς Κώστας

Διεθνούς φήμης Eλληνογάλλος σκηνοθέτης του κινηματογράφου. Κατάγεται από την Αλεξάνδρεια και έχει πάρει τη γαλλική υπηκοότητα. Γεννήθηκε στην Αρκαδία το 1933. Σπούδασε για λίγο στην Αθήνα και σε ηλικία 20 χρόνων πήγε στο Παρίσι και σπούδασε φιλολογία στη Σορβόνη. Γρήγορα όμως στράφηκε στον κινηματογράφο και παρακολούθησε μαθήματα στο Ινστιτούτο Κινηματογραφικών Σπουδών του Παρισιού (IDEC).
Ξεκίνησε την κινηματογραφική του καριέρα ως βοηθός αρκετών Γάλλων σκηνοθετών (Ρενέ Κλερ, Ανρί Βερνέιγ, Ιβ Αλεγκρέ, Ρενέ Κλεμάν). Το 1965 σκηνοθέτησε την πρώτη του ταινία μεγάλου μήκους, το αστυνομικό θρίλερ "Διαμέρισμα δολοφόνων" με πρωταγωνιστές τους Ιβ Μοντάν και Σιμόν Σινιορέ. Το 1966 γύρισε την ταινία "Ένας παραπανίσιος άντρας", με θέμα ένα επεισόδιο της Αντίστασης. Η ταινία αυτή τον καθιέρωσε ως ικανό σκηνοθέτη.
Από δω και πέρα ο Γαβράς καταπιάνεται στις ταινίες του με ηθικά και πολιτικά προβλήματα που τον απασχολούν. Ακολούθησε το 1969 η ταινία "Ζ", διασκευή του ομώνυμου βιβλίου του Βασίλη Βασιλικού. Πρόκειται για ένα πολιτικό θρίλερ με θέμα τις προσπάθειες ενός έντιμου δημοσιογράφου να φωτίσει το μυστήριο που καλύπτει τη δολοφονία του βουλευτή της Αριστεράς Γρηγόρη Λαμπράκη και την επέμβαση της δικτατορίας των συνταγματαρχών για να καλύψει την αλήθεια. Η ταινία είχε τεράστια εμπορική επιτυχία και κέρδισε το Όσκαρ καλύτερης ξένης ταινίας.
Η επόμενη ταινία του ήταν "Η ομολογία" (1970), ένα πολιτικό δράμα, το σενάριο της οποίας, γραμμένο από τον Χόρχε Σέμπρον, αποτελεί διασκευή του ομώνυμου βιβλίου του Άρτον Λόντον. Το θέμα της ήταν οι δίκες των αντιφρονούντων στα ανατολικά κράτη στη διάρκεια της σταλινικής περιόδου.
Ακολουθεί η "Κατάσταση πολιορκίας" (1973), έργο επίσης πολιτικό, με θέμα τον αγώνα των Τουπαμάρος να ανατρέψουν το δικτατορικό καθεστώς της Ουρουγουάης. Το 1975 γυρίζει την ταινία "Ειδικό δικαστήριο", βασισμένη στην εκτέλεση κομουνιστών αντιστασιακών στη Γαλλία στα χρόνια της κατοχής.
Το 1977 επιχειρεί να στραφεί, χωρίς όμως μεγάλη επιτυχία, σε άλλου είδους θέματα όπως ο θάνατος και η μοναξιά, με την αισθηματική ταινία "Στη λάμψη μιας γυναίκας", βασισμένη στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Ρομέν Γκαρί.
Το 1981 αρχίζει η συνεργασία του με τον αμερικανικό κινηματογράφο με την ταινία "Ο αγνοούμενος" (1982) και πρωταγωνιστή τον Τζακ Λέμον. Η ταινία έχει ως θέμα της την επέμβαση των Αμερικανών στις εσωτερικές υποθέσεις των χωρών της Λατινικής Αμερικής μέσα από τις προσπάθειες ενός Αμερικανού μπίζνεσμαν να ανακαλύψει την τύχη του γιού του στη Χιλή του Πινοσέτ. Η ταινία, η καλύτερη που είχε γυρίσει ως τότε ο σκηνοθέτης, βραβεύτηκε με το Χρυσό Φοίνικα στο Φεστιβάλ των Καννών το 1982.
Το 1983 γυρίζει την ταινία "Χάνα", στην οποία, μέσα από την ιστορία μιας μοναχικής γυναίκας που ψάχνει να βρει την ταυτότητά της, δεν κατόρθωσε να δώσει όσο θα ήθελε το πολιτικό στίγμα των σχέσεων Ισραηλινών και Παλαιστίνιων.
Ακολουθεί ένα πολιτικό θρίλερ για το ρατσισμό και την παρουσία της Κου Κλουξ Κλαν στον αμερικανικό Νότο με τίτλο "Το στίγμα της προδοσίας" (1988) και πρωταγωνιστές τους Τομ Μπέρεντζερ και Ντέμπορα Γουίνγκερ.
Το 1990 κερδίζει ένα ακόμη βραβείο στο Φεστιβάλ του Βερολίνου με το δικαστικό δράμα "Μουσικό Κουτί" (1989). Η ταινία έχει ως θέμα την ιστορία μιας διάσημης δικηγόρου που αναλαμβάνει να υπερασπίσει τον ουγγρικής καταγωγής πατέρα της ο οποίος κατηγορείται ως Ναζί εγκληματίας πολέμου. Πρωταγωνιστές της ταινίας η Τζέσικα Λανγκ και ο Άρμιν Μίλερ Σταλ.
Τρία χρόνια αργότερα (1993) ο Γαβράς γυρίζει την επιτυχημένη ταινία "Η μικρή Αποκάλυψη", όπου με αρκετό χιούμορ καταπιάνεται με το θέμα του μέλλοντος της Αριστεράς ύστερα από την πτώση του υπαρκτού σοσιαλισμού.
Η τελευταία του ταινία που γνώρισε μεγάλη επιτυχία στο εξωτερικό και στην Ελλάδα είναι η αμερικανική παραγωγή "Mad city" (1998), στην οποία ο Γαβράς ασχολείται με το ρόλο της τηλεόρασης και την επίδραση γενικότερα των Μέσων Επικοινωνίας στην καθημερινή ζωή των απλών ανθρώπων. Πρωταγωνιστές της ταινίας είναι ένας ρεπόρτερ (τον υποδύεται ο Ντάστιν Χόφμαν) που κυνηγά την αποκλειστική δημοσιογραφική επιτυχία και ένας απολυμένος υπάλληλος (Τζον Τραβόλτα) ο οποίος κυνηγά τη δουλειά του και οι δυό τους βρίσκονται περικυκλωμένοι με την κανιβαλιστική διάθεση των Μέσων Ενημέρωσης.
Πηγή:LivePedia

Σκηνοθεσία
1958: Les Rates (ταινία μικρού μήκους)
1965: Compartiment tueurs - Διαμέρισμα δολοφόνων
1967: Un homme de trop - Μακί, τα λιοντάρια της κολάσεως
1969: Z
1970: L'Aveu - Η Ομολογία
1973: État de siège - Κατάσταση Πολιορκίας
1975: Section spéciale - Ειδικό δικαστήριο
1979: Clair de femme - Η λάμψη μιας γυναίκας
1982: Missing - Ο Αγνοούμενος
1983: Hanna K
1986: Conseil de famille
1988: La main droite du diable (Betrayed) - Το στίγμα της προδοσίας
1989: Music box - Το Μουσικό Κουτί
1991: Pour Kim Song-Man
1991: Contre l'oubli
1992: La Petite Apocalypse
1995: Lumière et Compagnie
1995: À propos de Nice, la suite
1997: Mad City
2002: Amen - Αμήν
2005: Le Couperet - Το τσεκούρι
2009: Eden à l'ouest - Παράδεισος στη Δύση
Παραγωγή
2006: Mon Colonel - Ο Συνταγματάρχης
Βραβεία
1969: Βραβείο Κριτικής Επιτροπής Φεστιβάλ Καννών (Ζ)
1975: Βραβείο Καλύτερης Σκηνοθεσίας Φεστιβάλ Καννών (Ειδικό δικαστήριο)
1982: Χρυσός Φοίνικας Φεστιβάλ Καννών (Ο αγνοούμενος)
1983: Βραβείο BAFTA Καλύτερης Ταινίας (Ο αγνοούμενος)
1983: Όσκαρ Διασκευασμένου Σεναρίου (Ο αγνοούμενος)
1990: Χρυσή Άρκτος Φεστιβάλ Βερολίνου (Μουσικό κουτί)
2003: Βραβείο César Καλύτερου Σεναρίου (Αμήν)