Αναζητώντας το κλειδί της διγλωσσίας

Αν και η καλύτερη μέθοδος να γίνει κάποιος δίγλωσσος είναι η εκμάθηση μέχρι την ηλικία των ετπά, οι επιστήμονες αφήνουν ανοιχτό παράθυρο και για τους «μετεξεταστέους» ενήλικους...
Μέχρι τώρα ξέραμε ότι η καλύτερη περίοδος να μάθει κάποιος μια δεύτερη γλώσσα είναι από τη στιγμή της γέννησης μέχρι την ηλικία των 7 ετών.
Νέα έρευνα, ωστόσο, υποδεικνύει ότι όσοι έχασαν την παραπάνω περίοδο, έχουν ακόμη ελπίδες. Αναλύοντας δεδομένα από τη διαδικασία με την οποία οι εγκέφαλοι των μικρών παιδιών καθιστούν τη διγλωσσία «εύκολη» υπόθεση, οι επιστήμονες ελπίζουν ότι θα βοηθήσουν και τους ενήλικους.
«Νομίζουμε ότι η 'μαγεία' που συμβαίνει στη μαθησιακή διαδικασία των παιδιών, τουλάχιστον ορισμένα σημεία της, μπορούν να εισαχθούν σε προγράμματα εκμάθησης ενηλίκων», λέει χαρακτηριστικά η Δρ Πατρίτσια Κουλ του Πανεπιστημίου της Ουάσιγκτον η οποία συμμετέχει σε μια σχετική επιστημονική προσπάθεια.
Κάθε γλώσσα χρησιμοποιεί ένα μοναδικό άξονα ήχων. Οι επιστήμονες ξέρουν τώρα ότι ότι τα μωρά διαθέτουν την ικανότητα να ξεχωρίζουν όλους τους ήχους. Πρόκειται για μια ικανότητα η οποία αρχίζει να αποδυναμώνεται πολύ νωρίς, πριν την περίοδο της ομιλίας των βρεφών, δηλαδή λίγο πριν τα πρώτα γενέθλιά τους.
Για του λόγου το αληθές, η Κουλ δίνει το εξής παράδειγμα: Οι Ιάπωνες δεν μπορούν να ξεχωρίσουν τον ήχο του «λάμδα» (L) και του «ρο» (R) στην Αγγλική γλώσσα. Σε τεστ που πραγματοποιήθηκε σε εφτάμηνο παιδί στο Τόκιο και σ' ένα εφτάμηνο στο Σιατλ, αποδείχτηκε ότι και τα δύο ανταποκρίνονταν εξίσου σ' αυτά τα δύο διαφορετικά γράμματα (και τους ήχους τους). Ωστόσο, γύρω στους 11 μήνες το μικρό από την Ιαπωνία άρχισε να χάνει αυτή την ικανότητα και να μπερδεύει τους ήχους.
Tην ίδια στιγμή, η ομάδα της Κουλ μελετά εγκεφαλογραφήματα τα οποία αποτυπώνουν το πώς ο εγκέφαλος αποκωδικοποιεί και αποτυπώνει την γλώσσα.
Ευέλικτος εγκέφαλος, συνεχής άσκηση
Σύμφωνα με τις επιστημονικές παρατηρήσεις, ο ανθρώπινος εγκέφαλος, μέχρι τον πρώτο χρόνο ζωής, διαθέτει εξαιρετικές δυνατότητες μάθησης περισσότερων από μίας γλώσσας.
Παρόλο βέβαια που η εκμάθηση θεωρείται ευκολότερη στην ηλικία των «7», οι επιστήμονες βλέπουν ότι δεδομένης της εξασθένησης αυτής της δυνατότητας στην εφηβεία, ο εγκέφαλος μπορεί να δημιουργήσει νέα νευρικά κυκλώματα όσο πιο νωρίς γίνεται.
Ακόμη και ο τρόπος με τον οποίο αντιλαμβάνονται τους ήχους μαζί με τις εικόνες τα μικρά παιδιά διαφέρει σε ποιότητα από εκείνον των ενηλίκων. Ενώ οι «νέοι» εγκέφαλοι χρειάζονται περισσότερη αλληλεπίδραση σε ανθρώπινο επίπεδο (φυσική επαφή κτλ), η εκμάθηση των ενηλίκων αρκείται σε τηλεοπτικές προβολές και cd.
Η ομάδα της Κουλ πραγματοποιώντας έρευνα σε Ιάπωνες στο Τόκυο, έδειξε ότι σε πρόγραμμα εκμάθησης Αγγλικών, όταν η διδασκαλία γινόταν από ανθρώπους που μιλούσαν όπως οι γονείς στα μικρά τους -μιλώντας αργά και υπερτονίζοντας ήχους, συλλαβές και λέξεις-, τότε τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά.
Οι Ιάπωνες κατόρθωναν να ξεχωρίζουν τους διάφορους ήχους και βελτίωναν αρκετά την προφορά τους. «Είναι η πρώτη μας προσπάθεια σε κάτι τέτοιο», λέει η Κουλ, αν και προτιμά την άμεση έκθεση των βρεφών στο άκουσμα μιας δεύτερης γλώσσας.
www.kathimerini.gr με πληροφορίες από Αssociated Press