Τα δελφίνια και οι φάλαινες, σύμφωνα με την ταξινόμηση που χρησιμοποιούν οι Βιολόγοι, κατατάσσονται στην ομοταξία των Θηλαστικών και στην τάξη των Κητωδών.Τα κητώδη, τα θαλασσινά κήτη δηλαδή, διαιρούνται σε δύο ομάδες: Στα Οδοντοκήτη όπου περιλαμβάνονται τα κητώδη που έχουν δόντια, και σταΜυστακοκήτη όπου κατατάσσονται τα κητώδη που αντί για δόντια έχουν μπαλένες, ελάσματα δηλαδή που χρησιμοποιούν για να φιλτράρουν την τροφή τους από το νερό.
Στα Οδοντοκήτη ανήκουν μικρά και μεγάλα δελφίνια όπως το Κοινό Δελφίνι, το Ζωνοδέλφινο, το Ρινοδέλφινο και η Όρκα, αλλά και ο Φυσητήρας που μπορεί να φτάσει τα 18 μέτρα μήκος. Στα Μυστακοκήτη ανήκουν κητώδη όπως η Γαλάζια Φάλαινα, το μεγαλύτερο ζώο της Γης με μήκος που φτάνει τα 25 με 30 μέτρα, η Πτεροφάλαινα ή η Καμπουροφάλαινα.
Από τα πενήντα περίπου είδη δελφινιών που υπάρχουν στον κόσμο στην Μεσόγειο έχουν παρατηρηθεί μόνο 9: το Ζωνοδέλφινο, το Κοινό Δελφίνι, το Ρινοδέλφινο, το Στακτοδέλφινο, η Όρκα (Σπαθοδέλφινο), η Ψευδόρκα, το Μαυροδέλφινο και το Στενοδέλφινο και στα νερά της Νοτιοανατολικής Μεσογείου το Δελφίνι του Ινδικού Ωκεανού. Από αυτά στις ελληνικές θάλασσες μέχρι σήμερα έχουν παρατηρηθεί μόνο 4: το Ρινοδέλφινο, το Ζωνοδέλφινο, το Κοινό Δελφίνι και το Στακτοδέλφινο.
Όσο για τις φάλαινες, στην Μεσόγειο παρατηρούνται συστηματικά 2 είδη: η Πτεροφάλαινα, που είναι και η μόνη φάλαινα που έχει παρατηρηθεί και στις Ελληνικές θάλασσες και η Ρυγχοφάλαινα, ενώ πολύ σπάνια παρατηρούνται είδη που είναι περαστικά από την Μεσόγειο, όπως η Αρκτοφάλαινα, η Βορεοφάλαινα και η Καμπουροφάλαινα. Τούτη η τελευταία έκανε την εμφάνιση της και στα Ελληνικά νερά πρόσφατα.
Απειλούνται τα δελφίνια και οι φάλαινες;
Οι δραστηριότητες του ανθρώπου όχι μόνο ζημιώνουν τα φυσικά οικοσυστήματα, αλλά πολλές φορές τα απειλούν με πλήρη καταστροφή. Όμως και το μέλλον του μικρού αυτού γαλάζιου πλανήτη, της Γης, απειλείται από παγκόσμια φαινόμενα όπως το φαινόμενο του θερμοκηπίου και η αύξηση της θερμοκρασίας από την καταστροφή του όζοντος, την αποψίλωση και την καταστροφή των τροπικών δασών της βροχής, την εξαφάνιση χιλιάδων ειδών ζώων και φυτών και την μείωση της βιοποικιλότητας.
Τα θαλασσινά κήτη, δελφίνια και φάλαινες που ζουν στους ανοιχτούς ωκεανούς, είναι θηλαστικά που αναπαράγονται με πολύ αργούς ρυθμούς. Απειλούνται, άλλα περισσότερο και άλλα λιγότερο και δεν είναι σίγουρο ότι θα επιβιώσουν για πολύ. Σήμερα εκτιμάται ότι κινδυνεύουν με άμεση εξαφάνιση επτά είδη δελφινιών.
Πολλά είδη φαλαινών έχουν ήδη εξαφανιστεί σαν αποτέλεσμα της φαλαινοθηρίας στις αρχές του εικοστού αιώνα. Η διεθνείς συνθήκες για την απαγόρευση της φαλαινοθηρίας μετά το 1986 επέτρεψε την επιβίωση ειδών φαλαινών που βρίσκονταν πολύ κοντά στην εξαφάνιση.
Αλλά και στην Μεσόγειο, ο πληθυσμός των Κοινών Δελφινιών φαίνεται ότι έχει μειωθεί σημαντικά και έχουν απομείνει μικροί μόνο πληθυσμοί σαν και αυτόν που βρίσκουμε στο Ιόνιο, σε μια περιοχή ανάμεσα στις εκβολές του Αχελώου, την Λευκάδα και την Αιτωλοακαρνανία. Όμως και αυτός ο πληθυσμός φαίνεται να έχει μειωθεί δραματικά τα τελευταία 5 χρόνια. Άλλα είδη με πολύ μεγάλη εξάπλωση, όπως το Ρινοδέλφινο, ίσως να βρίσκονται σε μικρότερο κίνδυνο. Τοπικοί πληθυσμοί σαν και αυτόν του Αμβρακικού κόλπου και του Βόρειου Ευβοϊκού ίσως να κινδυνέψουν στο μέλλον.
Οι κυριότεροι παράγοντες που απειλούν με εξαφάνιση σήμερα μερικά είδη δελφινιών είναι η καταστροφή των ενδιαιτημάτων τους, των οικοσυστημάτων δηλαδή όπου ζουν, η αλιεία με ορισμένα είδη διχτυών όπως τα αφρόδιχτα, αλλά και η ρύπανση με τοξικές ουσίες.
Η ρύπανση της θάλασσας με τοξικές ουσίες και η συγκέντρωση τους στο σώμα των δελφινιών και φαλαινών, ένα φαινόμενο που ονομάζεταιβιομεγέθυνση, είναι πιθανό να επιδρά στο ανοσοποιητικό τους σύστημα, κάνοντάς τα περισσότερο ευαίσθητα και ευάλωτα σε ασθένειες σαν και αυτή που πριν από μερικά χρόνια κτύπησε τα Ζωνοδέλφινα της Μεσογείου.
Εδώ, στις Ελληνικές θάλασσες, ο μεγαλύτερος ίσως κίνδυνος για τα δελφίνια που ζουν κοντά στις ακτές, όπως τα Ρινοδέλφινα, είναι η μείωση της τροφής τους, σαν αποτέλεσμα της υπεραλίευσης. Όσο τα αποθέματα ψαριών με τα οποία τρέφονται τα δελφίνια μειώνονται, τόσο περισσότερο χρόνο και περισσότερη προσπάθεια πρέπει να καταβάλλει ένα δελφίνι για να εξασφαλίσει την τροφή του. Γι αυτό τα Ρινοδέλφινα έχουν μάθει να αναζητούν και να κλέβουν την τροφή τους από τα δίχτυα, προκαλώντας άθελα τους ζημιές και φέρνοντας τα σε άμεση σύγκρουση με τους ψαράδες. Δεν είναι λοιπόν περίεργο που σε πολλές περιοχές της Ελλάδας το δελφίνι θεωρείται ο υπ’ αριθμόν Ένα εχθρός της αλιείας, με αποτέλεσμα να καταδιώκεται και συχνά να θανατώνεται.
Αλλά και το αυξημένο ενδιαφέρον και η ευαισθητοποίηση του κόσμου από τις οικολογικές οργανώσεις και πολύ συχνά από ερευνητές που αναζητούν απεγνωσμένα πηγές χρηματοδότησης, ήδη δημιουργεί σοβαρά προβλήματα και θα δημιουργήσει ακόμα σοβαρότερα στο μέλλον. Η παρατήρηση των δελφινιών και φαλαινών από δεκάδες ή εκατοντάδες σκάφη ή με κατάδυση, σίγουρα παρενοχλεί τα κητώδη εμποδίζοντας τα να ασχοληθούν με την αναζήτηση της τροφής τους, την ανάπαυση τους ή ακόμα και την κοινωνική ζωή τους, που για αυτά είναι εξαιρετικά σημαντική. Ας θυμηθούμε ακόμα ότι τα θαλάσσια αυτά θηλαστικά ζουν σε ένα κόσμο ήχων, όπου η αυξανόμενη ηχορύπανση από σκάφη, βάρκες και καράβια μπορεί να τους δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα.
Δεκατέσσερις χώρες συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας έχουν υπογράψει από το 1996 την «Σύμβαση για την για την Προστασία των Κητωδών στην Μαύρη Θάλασσα, στην Μεσόγειο και τα Γειτονικά Νερά του Ατλαντικού». Η σύμβαση αυτή προβλέπει την προστασία όλων των κητωδών και ειδικότερα του Ρινοδέλφινου, του Κοινού Δελφινιού, της Φώκαινας και του Μαυροδέλφινου, την μείωση των παραγόντων που τα απειλούν και τον καθορισμό ενός δικτύου προστατευόμενων περιοχών.
Οι χώρες που έχουν υπογράψει υποχρεώνονται να εκπονήσουν και να εφαρμόσουν ένα διαχειριστικό σχέδιο για την προστασία των κητωδών, να εφαρμόσουν νομοθεσία που να αποτρέπει την εσκεμμένη θανάτωση δελφινιών και να μειώνει τις τυχαίες συλλήψεις.
Το πρόγραμμα προστασίας πρέπει να περιλαμβάνει την ψήφιση και εφαρμογή νόμων, την αξιολόγηση και την διαχείριση των αλληλεπιδράσεων μεταξύ δελφινιών και ανθρώπων, την έρευνα, την ενημέρωση και εκπαίδευση του κοινού και την ανάπτυξη προγραμμάτων αντιμετώπισης έκτακτων περιστατικών.
Η Ελλάδα απλώς έχει υπογράψει την διεθνή αυτή σύμβαση, αλλά από το 1996 δεν έχει κάνει σχεδόν τίποτα για την εφαρμογή της.
Πώς επικοινωνούν
Στο μεγάλο και καμπύλο μέτωπό τους βρίσκεται το σύστημα ηχοεντοπισμού, ένα είδος σόναρ, με τη βοήθεια του οποίου προσανατολίζονται, εντοπίζουν την τροφή και επικοινωνούν μεταξύ τους. Σύμφωνα με συμπεράσματα ερευνών, τα δελφίνια δημιουργούν τρισδιάστατες εικόνες στον εγκέφαλό τους, σαν ένα είδος υπερηχογραφήματος, πολύ υψηλότερης όμως τεχνολογίας από αυτήν που έχει εξελίξει ο άνθρωπος. Επίσης, μπορούν και επικοινωνούν με σφυρίγματα, κρότους και ήχους που παράγουν με τα σαγόνια τους. Τα δελφίνια φαίνεται να έχουν αναπτύξει ένα είδος επικοινωνίας, το οποίο οι επιστημονικές έρευνες δεν έχουν καταφέρει να αποκωδικοποιήσουν.
Πηγή: http://www.spotadolphin.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου