Τρίκαλα: 'Ενας "παράδεισος" σπάνιων φυτών και ζώων, στον Ασπροπόταμο Τρικάλων

Έναν μικρό "παράδεισο", κατάφυτο, με σπάνια είδη πουλιών και ζώων να κατοικούν εκεί, ανακαλύπτει ο επισκέπτης στο δασικό σύμπλεγμα του Ασπροποτάμου αλλά και στον Κόζιακα του νομού Τρικάλων.
Μάλιστα, οι δύο αυτές περιοχές περιλαμβάνονται στο στρατηγικό σχέδιο ανάπτυξης του νομού Τρικάλων, που εκπονεί το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας και ειδικότερα η Σχολή Γεωπονικών Επιστημών του Τμήματος Γεωπονίας, Ζωικής Παραγωγής και Υδάτινου Περιβάλλοντος.
Στο συγκεκριμένο σχέδιο επιχειρείται η καταγραφή των δυνατοτήτων αξιοποίησης των πλεονεκτημάτων, των ευκαιριών και των προοπτικών ανάπτυξης του νομού, όπως διαμορφώνονται στο πλαίσιο της Δ΄ Προγραμματικής Περιόδου.
Δασικό σύμπλεγμα Ασπροποτάμου
Στην περιοχή- αναφέρεται στο σχέδιο- δίνεται ο χαρακτηρισμός σύμπλεγμα, επειδή αποτελείται από 8 δάση, το ένα κοντά στο άλλο, ώστε να απαρτίζουν ένα μοναδικό σε έκταση και ομορφιά δάσος, κυρίως ελάτης.
Το δασικό σύμπλεγμα εκτείνεται σε 280.000 στρέμματα και η χλωρίδα και η πανίδα της περιοχής είναι ιδιαίτερα πλούσια. Από την έκταση αυτή, τα 125.000 στρέμματα καλύπτονται από δάση, 36.000 στρέμματα είναι μερικώς δασοσκεπείς εκτάσεις, 76.000 στρέμματα είναι υποαλπικές περιοχές (θερινοί βοσκότοποι) και τα υπόλοιπα 43.000 στρέμματα είναι άγονες εκτάσεις, θαμνότοποι, οικισμοί κ.λπ.
Κυρίαρχα είδη δένδρων, εκτός από την ελάτη, είναι οι βελανιδιές, τα έλατα, τα πλατάνια και οι οξιές.
Οι οικότοποι της περιοχής βρίσκονται σε καλή κατάσταση, με αποτέλεσμα την παρουσία πολλών φυτικών και ζωικών ειδών, όπως το σαλέπι και το τσάι, η καφέ αρκούδα, ο λύκος, ο λαγός, ο αγριόχοιρος, η αγριόγατα, το αγριοκάτσικο και το ζαρκάδι.
O Ασπροπόταμος- επισημαίνεται στο ίδιο σχέδιο- σχηματίζεται από δύο παραπόταμους, που συγκλίνουν σ' ένα κεντρικό ρεύμα: ο ένας από την Κορυφή Ρόνα και ο άλλος από το Όρος Λάκμος (Περιστέρι).
Η ξεχωριστή ομορφιά του συμπλέγματος οφείλεται στις υψηλές κορυφές, όπως του Λάκμου (2295 μ.) και της Κακαρδίτσας, στα πλούσια, σε ποικιλία δένδρων, δάση (όπως ελάτης), και στα ορμητικά νερά του Ασπροποτάμου (πηγές του Αχελώου).
Το δασικό σύμπλεγμα του Ασπροποτάμου, που θεωρείται ένα από τα πιο όμορφα τμήματα της Πίνδου, εκτείνεται στο νοτιοδυτικό τμήμα του νομού, στις αρχές της λεκάνης απορροής του ποταμού Αχελώου. Η περιοχή προσφέρει προϊόντα ξύλου αλλά και διάφορα δευτερεύοντα προϊόντα, που δεν υστερούν, ωστόσο, σε αξία από τα προϊόντα ξύλου.
Ο Ασπροπόταμος, οφείλει το όνομά του στα διαυγή και ορμητικά νερά του. Στις πηγές του Ασπροποτάμου και σε όλους τους παραποτάμους και τα ρέματα που ενώνουν τα νερά τους σχηματίζοντας τον Αχελώο, ζει ένας μικρός πληθυσμός από άγριες πέστροφες.
Δεκάδες ορεινά μονοπάτια οδηγούν μέσα από το δάσος, από το χωριό Μαλακάσι στο Στεφάνι, το Μέτσοβο και τους Καλαρρύτες έως την Πολυθέα, το Γαρδίκι και την Άρτα. Τα δάσος πήρε την ονομασία του από τον ίδιο τον Ασπροπόταμο, ενώ λίγο πιο πέρα, στο δρόμο για τα Τρία Ποτάμια, στην "καρδιά" του δασικού συμπλέγματος βρίσκεται η Πολυθέα, ένα πανέμορφο παραδοσιακό χωριό.
Οι εναλλαγές χαραδρών και ραχών, αλλά και οι γυμνές κορυφές της Πίνδου, δίνουν στην περιοχή μια επιβλητική ομορφιά, που μπορεί να ικανοποιήσει και τον πιο απαιτητικό επισκέπτη. Εκτός από την πλούσια φυσική ομορφιά, η περιοχή μπορεί να προσφέρει πολλές και ενδιαφέρουσες δραστηριότητες στους επισκέπτες της, όπως πεζοπορία, ορεινές διαδρομές, ποδήλατο βουνού (mountain bike), ράφτινγκ, κανόε - καγιάκ κ.λπ.
Η Διευρυμένη Κοινότητα Ασπροποτάμου κατέχει ξεχωριστή θέση στο νομό Τρικάλων και αυτό επειδή συνδυάζει την παρθένα ομορφιά με τις μακραίωνες παραδόσεις.
Έχει, μάλιστα, ενταχθεί στον Εθνικό Κατάλογο του Ευρωπαϊκού Δικτύου ΦΥΣΗ 2000 (NATURA 2000) με την Κοινοτική οδηγία 92/43.
Κόζιακας
Στο νότιο τμήμα της Πίνδου βρίσκεται ο Κόζιακας, με υψόμετρο 1.901 μέτρα. Παλιότερα, αναφέρεται στο παραπάνω στρατηγικό σχέδιο, το βουνό ονομάζονταν Κερκέτιο και αποτελεί ένα μικρό σχετικά και μακρόστενο βουνό, αποκομμένο από την οροσειρά της Πίνδου.
Ξεκινά από την κοιλάδα του Πηνειού και έπειτα από 25 χιλιόμετρα χωρίζεται από τον Ίταμο, με την κοιλάδα του Πορταϊκού. Από τον Κόζιακα πηγάζουν οι ποταμοί Πορταϊκός και Κεφαλοπόταμος, που καταλήγουν στον Πηνειό ποταμό.
Οι σημαντικότερες πηγές μόνιμης ροής βρίσκονται στις ανατολικές πλαγιές του Κόζιακα. Είναι οι πηγές Λάκκα, Καρυές, Κουκουνάρι, Γαύρος, Γούρνες, του Αγίου Βησσαρίωνα και της Πύλης.
Η μορφολογία του είναι έντονη, λόγω της έντονης διάβρωσης που έχουν υποστεί τα ασβεστολιθικά του κυρίως πετρώματα. Η πορεία του νερού έχει δημιουργήσει σπηλιές και φαράγγια. Το βουνό, σε πολλά του σημεία είναι δυσπρόσιτο, προσφέροντας έτσι καταφύγιο σε μικρό πληθυσμό από καφέ αρκούδες, λύκους, αγριόγιδες, λαγούς, αγριογούρουνα και άλλα ζώα.
Το Κερκέτιο σε πολλά του σημεία αποτελεί ένας πρώτης τάξεως βοσκοτόπι, ενώ πυκνή βλάστηση καλύπτει τις πλαγιές του, φτάνοντας πολλές φορές μέχρι και την κορυφή του.
Ο Κόζιακας διαθέτει πλούσια βλάστηση και φημολογείται ότι, από τις πλαγιές του, ο Ασκληπιός μάζευε τα βότανά του. Η πλούσια χλωρίδα και πανίδα της περιοχής ήταν ο λόγος για τον οποίο η περιοχή εντάχθηκε στο δίκτυο Natura 2000, ενώ έντονο είναι και το ορνιθολογικό ενδιαφέρον στην περιοχή.
Στο βουνό υπάρχει ο χείμαρρος της Χουτιάνας, κοντά στο χωριό Γλυκομηλιά, που σχηματίζει καταρράκτες, που σε πολλά σημεία είναι κατάλληλοι για βουτιές. Η ανάβαση του Κόζιακα μπορεί να γίνει από διάφορες διαδρομές, είτε από την Πύλη είτε από την Ελάτη. Στη διαδρομή της Ελάτης συναντά ο επισκέπτης το καταφύγιο "Χατζηπέτρος", δυναμικότητας 15 ατόμων.
Σε δύο κορυφές του βουνού Ίταμος, νοτιοδυτικά της Πύλης, σώζονται τα ερείπια δύο φρουρίων των ελληνικών χρόνων. Απ' αυτά ελέγχονται όλα τα περάσματα των Αγράφων και της Πίνδου. Τα συγκεκριμένα φρούρια κατελήφθησαν από τον Φίλιππο Ε΄ της Μακεδονίας το 189 π.Χ. και καταστράφηκαν από τον Ιούλιο Καίσαρα το 46 π.Χ. Στην περιοχή αυτή τοποθετείται και η αρχαία πόλη Αθήναιον.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ