Με τη συνένωση του Wallraf–Richartz και του μουσείου Εφαρμοσμένων Τεχνών συγκεντρώθηκαν 402.000 τόμοι βιβλίων και περιοδικώνTης Μαρίας Ρηγουτσου
Οι αριθμοί είναι πραγματικά εντυπωσιακοί. Η Κολωνία, η τέταρτη σε μέγεθος γερμανική πόλη, φιλοξενεί τη δεύτερη σε μέγεθος βιβλιοθήκη τέχνης στο κόσμο (Kunst–und Museumsbibliothek) με 402.000 τόμους βιβλίων και αντιτύπων περιοδικών. Την ακολουθούν η βιβλιοθήκη του κέντρου Pompidou στο Παρίσι με 350.000 και το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης στη Νέα Υόρκη με περίπου 300.000. Τη βιβλιοθήκη τέχνης του δήμου της Κολωνίας ξεπερνάει μόνο το Ινστιτούτο Ερευνών Getty στο Λος Αντζελες, με τον πραγματικά εντυπωσιακό αριθμό των 900.000 αντιτύπων.
Η βιβλιοθήκη ιδρύθηκε το 1950 μετά τη συνένωση δύο σημαντικών βιβλιοθηκών που είχαν καταστραφεί στον πόλεμο: του μουσείου Wallraf– Richartz και του μουσείου Εφαρμοσμένων Τεχνών.
Και τα δύο μουσεία μετά τον πόλεμο απέκτησαν νέα κτίρια. Διέθεταν βιβλιοθήκες τέχνης, οι οποίες δεν ήταν ανοιχτές στο κοινό και η ιδιαιτερότητα της πόλης της Κολωνίας απαιτούσε τη δημιουργία μιας ανοιχτής στο κοινό βιβλιοθήκης τέχνης, η οποία παράλληλα θα λειτουργούσε και ως κέντρο καταγραφής της καλλιτεχνικής πραγματικότητας της πόλης.
Ποια ήταν η ιδιαιτερότητα της πόλης; Τα σημαντικά μουσεία που διέθετε και τις συλλογές τους, με πρώτο και καλύτερο το μουσείο Ludwig, καθώς και τον μεγάλο αριθμό γκαλερί και καλλιτεχνών που δραστηριοποιούνταν στην ευρύτερη περιοχή. Η Κολωνία τις δεκαετίες του ’70 και του ’80 ήταν ίσως το σημαντικότερο κέντρο τέχνης της Γερμανίας, δεδομένου επιπλέον ότι και οι περισσότεροι συλλέκτες μένουν στο κρατίδιο της Βόρειας Ρηνανίας - Βεστφαλίας. Εκτός αυτού στην πόλη ή γύρω από αυτή είχαν τα εργαστήρια τους ζωγράφοι όπως ο Γκέρχαρντ Ρίχτερ ή ο Σίγκμαρ Πόλκε και λειτουργούσαν γκαλερί όπως του Μίχαελ Βέρνερ, ο οποίος με τις επιλογές του και την ανάδειξη των λεγόμενων «άγριων» (Ιμεντορφ, Μπάζελιτς κ.ά.) σημάδεψε τη σύγχρονη εικαστική πορεία της Γερμανίας.
Προϋπολογισμός
Ολοι αυτοί οι λόγοι επέβαλαν τη δημιουργία της δημοτικής βιβλιοθήκης τέχνης, η οποία είναι προσβάσιμη τόσο στο κοινό όσο και στους επιστήμονες. Η δρ Ελκε Πούρπους, διευθύντρια της βιβλιοθήκης, μιλώντας στην «Κ» δήλωσε ιδιαίτερα υπερήφανη, διότι σε αυτούς τους δύσκολους οικονομικά καιρούς, η βιβλιοθήκη μπορεί όχι μόνο να συνεχίζει το έργο της αλλά και να εκπαιδεύει έντεκα μαθητευόμενους. Για τον προϋπολογισμό που διαθέτει, δεν θέλησε να δώσει συγκεκριμένα στοιχεία. Αρκέστηκαμε και εμείς στο γεγονός ότι παραμένει στάσιμος εδώ και μερικά χρόνια. Χρηματοδοτείται πάντως, εκτός από το δήμο, και από το Γερμανικό Ιδρυμα Ερευνών, ενώ μέσω διαφόρων προγραμμάτων στηρίζεται και από τα μουσεία της πόλης.
Τι ακριβώς διαθέτει όμως η βιβλιοθήκη; Οι 35 εργαζόμενοι συγκεντρώνουν βιβλία, περιοδικά, φωτογραφίες και φακέλους που αφορούν καλλιτέχνες. Από τα 402.000 αντίτυπα τα περίπου 6.500 είναι περιοδικά, ενώ η βιβλιοθήκη είναι συνδρομήτρια σε περίπου 800 περιοδικά σήμερα. Η συλλογή της επικεντρώνεται κυρίως στην τέχνη του 20ού και 21ου αιώνα, στη φωτογραφία και στο φιλμ, καθώς και στην τέχνη των Κάτω Χωρών.
Για ερευνητές
Σύμφωνα με έρευνα του Γερμανικού Ινστιτούτου Μελέτων, περίπου το 45% του υλικού που διαθέτει η βιβλιοθήκη είναι μοναδικά αντίτυπα στη Γερμανία. Ενας πραγματικός θησαυρός, δηλαδή, για το κοινό αλλά κυρίως για τους ερευνητές. Ενας από τους λόγους που η βιβλιοθήκη μπορεί να αυξάνει τον πλούτο της κατά 8.000 μέχρι 10.000 αντίτυπα το χρόνο, είναι το πρόγραμμα ανταλλαγών που διαθέτει με τα τέσσερα σημαντικότερα μουσεία της πόλης καθώς και με 1.000 άλλους θεσμούς σε ολόκληρο τον κόσμο.
Σε ερώτησή μας στην κυρία Πούρπους εάν συνεργάζεται με ελληνικά μουσεία ή άλλους οργανισμούς, μας δήλωσε πως αυθόρμητα δεν μπορεί να θυμηθεί κάτι τέτοιο, αλλά θα την ενδιέφερε πολύ μια συνεργασία ανταλλαγής εάν υπήρχε η δυνατότητα.
Πρόσβαση στο υλικό της βιβλιοθήκης επιτρέπεται να έχει όποιος το επιθυμεί, ακόμα και εάν δεν είναι δημότης της πόλης. Στα δύο κύρια αναγνωστήρια της βιβλιοθήκης, τα οποία βρίσκονται στην καρδιά της πόλης, στο μουσείο Ludwig και στο μουσείο Εφαρμοσμένων Τεχνών, μπορεί κανείς να ψάξει ανενόχλητος ό,τι τον ενδιαφέρει και να το φωτοτυπήσει ή ακόμα και να το φωτογραφίσει μια και γι’ αυτόν το λόγο διατίθεται ειδική ψηφιακή φωτογραφική μηχανή. Η βιβλιοθήκη δεν είναι όμως δανειστική. Διαθέτει πάντως μια πολύ ενημερωμένη ηλεκτρονική βιβλιοθήκη, στην οποία και πάλι οποιοσδήποτε ενδιαφέρεται μπορεί να έχει πρόσβαση.
Η κυρία Πόρπους, χαμογελώντας και με μεγάλη υπερηφάνεια, εφιστά την προσοχή μας στο φωτογραφικό αρχείο της βιβλιοθήκης και στο αλφαβητικό αρχείο των καλλιτεχνών, ο αριθμός των οποίων φθάνει τις 36.000. Ο φάκελος των καλλιτεχνών περιλαμβάνει φωτογραφίες των έργων τους, αλλά και καταλόγους, προσκλήσεις, άρθρα σε εφημερίδες και περιοδικά.
Από το 1950 έως το 1980 η βιβλιοθήκη είχε δώσει εντολή σε μια εταιρεία, η οποία ασχολείται με το να παρακολουθεί και να αρχειοθετεί συστηματικά άρθρα που αφορούν την τέχνη, να συγκεντρώσει υλικό από 30 γερμανόφωνες εφημερίδες στη Γερμανία και στο εξωτερικό. Με τον τρόπο αυτό συνελέγησαν γύρω στα 184.000 άρθρα.
Αρχεία φιλμ
Ιδιαίτερα σημαντικό πάντως είναι και το τμήμα της φωτογραφίας και συγκεκριμένα το αρχείο Rheinische Bildarchiv. Πρόκειται για ένα από τα τέσσερα μεγαλύτερα δημόσια αρχεία για φιλμ και φωτογραφία στη Γερμανία, το οποίο αφορά τη συγκέντρωση υλικού από το χώρο των εικαστικών και της αρχιτεκτονικής. Τα δύο τρίτα του υλικού που διαθέτει –750.000 αρνητικά– αφορούν τη φωτογράφιση έργων τέχνης και εντολείς των φωτογραφίσεων αυτών είναι κυρίως τα μουσεία της Κολωνίας. Παράλληλα, βέβαια, η βιβλιοθήκη τέχνης της Κολωνίας παρακολουθεί την κίνηση στις γκαλερί αλλά και στις διεθνείς εκθέσεις που γίνονται στην πόλη, όπως για παράδειγμα στην Art Cologne.
Πρόκειται πράγματι για μια γιγαντιαία προσπάθεια συγκέντρωσης υλικού από το χώρο της τέχνης. Και αυτό που ίσως είναι ακόμα πιο εντυπωσιακό είναι τι μπορεί να επιτύχει με συστηματική δουλειά και υποστήριξη μια πόλη περίπου ενός εκατομμυρίου κατοίκων όπως είναι η Κολωνία.
Πηγή: Καθημερινή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου