Κυκλώνες Ι

1. Τι είναι και πού εμφανίζονται οι κυκλώνες;
Κυκλώνας είναι ένα σύστημα χαμηλών πιέσεων που σχηματίζεται πάνω από τα νερά των τροπικών η υποτροπικών περιοχών και αναπτύσσεται λόγω των ανοδικών κινήσεων της ατμόσφαιρας. Στο σύστημα αυτό δεν υπάρχουν μέτωπα (ψυχρά ή θερμά), η κύρια πηγή ενέργειάς του προέρχεται από την εξάτμιση του νερού των ωκεανών και η κυκλοφορία των ανέμων του είναι αντίθετη της κίνησης των δεικτών του ρολογιού.
Οι περιοχές που δημιουργούνται είναι:
1. Ο Ατλαντικός ωκεανός, ο κόλπος του Μεξικού και η θάλασσα της Καραϊβικής.
2. Ο Βορειοανατολικός Ειρηνικός ωκεανός (από το Μεξικό ως τον μεσημβρινό αλλαγής της ώρας).
3. Ο Βορειοδυτικός Ειρηνικός και η Θάλασσα της Νότιας Κίνας.
4. Ο Βόρειος Ινδικός ωκεανός, ο κόλπος της Βεγγάλης και η Θάλασσα της Αραβίας.
5. Ο Νότιος Ινδικός ωκεανός (από την Αφρική ως τον 100 ανατολικό μεσημβρινό).
6. Ο Νότιος Ινδικός ωκεανός/Αυστραλία (από τον 100 ως τον 142 ανατολικό μεσημβρινό).
7. H περιοχή της Αυστραλίας, του Νοτιοδυτικού Ειρηνικού (από τον 142 ανατολικό ως τον 120 δυτικό μεσημβρινό) - βλ. σχήμα1.
2. Τι ονομάζουμε κυκλώνα ή τυφώνα;
Οι όροι hurricane (κυκλώνας) και typhoon (τυφώνας) είναι ειδικές ονομασίες για τους ισχυρούς τροπικούς κυκλώνες. Αν η ένταση των ανέμων ξεπερνά τους 64 κόμβους:
Ονομάζεται κυκλώνας στον Βόρειο Ατλαντικό, στον Νότιο Ειρηνικό ανατολικά από τον μεσημβρινό αλλαγής της ημέρας και στον Ειρηνικό ανατολικά του 160Ε μεσημβρινού.
Χαρακτηρίζεται τυφώνας στον Νότιο Ειρηνικό, δυτικά του μεσημβρινού αλλαγής της ημέρας.
3. Σε τι διαφέρουν οι τροπικοί κυκλώνες από τα συστήματα που εμφανίζονται σε άλλες περιοχές; Εχουν εμφανιστεί τύποι κυκλώνων στην περιοχή μας;
Τα συστήματα που εμφανίζονται σε άλλες περιοχές (κυρίως στα μέσα γεωγραφικά πλάτη) είναι και αυτά συστήματα χαμηλών πιέσεων, ωστόσο δεν συνοδεύονται από μέτωπα (ψυχρά ή θερμά) και έχουν ως κύρια πηγή ενέργειας την οριζόντια διαφορά της θερμοκρασίας (τη διαφορά θερμοκρασίας σε γειτονικές περιοχές).
Κυκλώνες έξω από τους τροπικούς έχουν εμφανιστεί ακόμη και στη Μεσόγειο (με σαφώς υψηλότερες πιέσεις) και οι ευρωπαίοι μετεωρολόγοι τους χαρακτηρίζουν «μετεωρολογικές βόμβες» ή χαμηλά με χαρακτηριστικά τροπικού κυκλώνα.
Τέτοιες περιπτώσεις έχουν εμφανιστεί τον Σεπτέμβριο 1947, τον Σεπτέμβριο 1969, τον Ιανουάριο 1982, τον Σεπτέμβριο 1983 και τέλος 13 με 17 Ιανουαρίου 1995 ανοιχτά του Ιονίου πελάγους (βλ. σχήμα 2).
Κείμενο : Ο κ. Θεόδωρος Κολυδάς
Μαθηματικός-μετεωρολόγος της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας.
Πηγή : Το ΒΗΜΑ, 04/09/2005