Όσκαρ Σίντλερ: ο σωτήρας των εβραίων με τα δύο πρόσωπα

100 χρόνια μετά τη γέννησή του εγκαινιάζεται έκθεση στη τσεχική πόλη Ζβιτάβι, που θα παρουσιάσει στους συμπολίτες του όλες τις πτυχές της αμφιλεγόμενης προσωπικότητάς του

Σαν σήμερα ο Οσκαρ Σίντλερ θα γίνονταν, αν ζούσε, 100 χρονών. Ο Σϊντλερ έσωσε από βέβαιο θάνατο 1200 εβραίους Η «λίστα του Σίντλερ», το φιλμ που προβλήθηκε και στην Ελλάδα, έχει ακριβώς αυτό το θέμα. Στην τσεχική πόλη γεννήθηκε, όμως, το Ζβιτάβι, οι άνθρωποι έχουν διαφορετική άποψη γι αυτόν, τον θεωρούν ναζί και κατάσκοπο που έδρασε σε βάρος της Τσεχοσλοβακίας. Σε αυτήν την πόλη γίνονται αύριο τα εγκαίνια έκθεσης για τον Σίντλερ. Οι διοργανωτές ευελπιστούν ότι με αυτόν τον τρόπο θα αποκατασταθεί η φήμη του στην ίδια του την πατρίδα.

«Σίντλερ, ο απατωνίσκος»
Ο Ράντοσλαβ Φίκετς, ο ιστορικός που την οργανώνει, γνωρίζει καλά ότι η πλειοψηφία των κατοίκων του πιο διάσημου τέκνου της πόλης δεν γνωρίζει την ιστορία του Σίντλερ. Τότε, η πόλη ονομαζόταν Τσβιτάου. Οι 8 στους 10 κατοίκους μιλούσαν γερμανικά, ήταν Σουδήτες, εβραίοι και χριστιανοί. Σήμερα, η πόλη ονομάζεται Σβιτάβυ και γερμανοί δεν υπάρχουν. Εκδιώχθηκαν μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ούτε συγγενείς του Σίνλτερ υπάρχουν πια ή κάτι που να τους θυμίζει. Ούτως ή άλλως η αναμνήσεις δεν θα ήταν θετικές. Γιατί ο μικρός Οσκαρ Σίντλερ ήταν γνωστός και μη εξαιρετέος, όπως υποστηρίζει ο Τσέχος ιστορικός και δείχνει φωτογραφίες. «Εδώ βλέπετε τον ΄Οσκαρ μαθητή», λέει ο Φίκετς. «Εκεί είναι το πρώτο αυτοκίνητο του Σίντλερ. Οι φωτογραφίες προέρχονται από τα νεανικά του χρόνια, όταν όλοι τον ονόμαζαν περιπαικτικά, Σίντλερ ο απατεωνίσκος από το Σβιτάβυ, ακριβώς λόγω του τρόπου ζωής του».
Σκιά το ναζιστικό παρελθόν
Μετά από 6 χρόνια υποχρεωτικής εκπαίδευσης ο Σίντλερ αλλάζει σχολείο. Τέσσερα χρόνια αργότερα αποβάλλεται οριστικά, επειδή πλαστογράφησε το ενδεικτικό του. ΟΙ όμορφες γυναίκες και οι γρήγορες μηχανές τον ενδιέφεραν περισσότερο. Αργότερα έκανε και μικροπαραβάσεις, που οδήγησαν στη διακοπή των σχέσεων με τον πατέρα του. Ως επιχειρηματίες αποτυγχάνει και εγκαταλείπει τη πόλη του. Γίνεται πράκτορας των μυστικών υπηρεσιών του Χίτλερ κατασκοπεύοντας σε βάρος της Τσεχοσλαβακίας και αργότερα μέλος του ναζιστικού κόμματος. Αρκετοί πιστεύουν ακόμη και σήμερα ότι έναν τέτοιο άνθρωπο δεν μπορεί κανείς να τον τιμά με μια έκθεση. Μόλις το 1994 μετά από μακρά διαμάχη με τις δημοτικές αρχές, και κυρίως με τους κομμουνιστές, ανεγέρθη προτομή του Σίντλερ απέναντι ακριβώς από το σπίτι που γεννήθηκε. «Θα προτιμούσα να έλεγαν οι κάτοικοι, ναι, ήταν ένας από μας, ένας συμπολίτης μας», λέει με πίκρα ο Ραντοσλαβ Φίκετς. «Αλλά η παλαιότερη γενεά αντιμετωπίζει την ιστορία υπεραπλουστευμένα. Αντίθετα, εκείνο που επηρεάζει όλο και περισσότερα τη δημόσια εικόνα, είναι οι πράξεις του, το ότι έσωσε ανθρώπινες ζωές. Αντιμετωπίζεται όλο και περισσότερο ως σωτήρας των εβραίων». Η έκθεση για τη ζωή του, για τις φανερές και σκοτεινές πτυχές της, θα συμβάλλει, ίσως όχι τόσο στο να γίνει αγαπητός, αλλά τουλάχιστον στο να γίνει συνείδηση ότι ο ‘Οσκαρ Σίντλερ είναι όντως το πιο διάσημο τέκνο της πόλης του…
Πηγή: Deutsche Welle (επιμέλεια Ειρήνη Αναστασοπούλου, 28.04.2008)