Οι Λεοντίδες / Βροχή των Λεοντίδων

Οι Λεοντίδες, όπως και οι άλλες γνωστές βροχές διαττόντων π.χ., οι Περσίδες τον Αύγουστο , οφείλουν την ύπαρξή τους στους κομήτες (ουράνια σώματα από σκόνη και πάγο) που περιφέρονται αδιάκοπα σε τροχιά γύρω από τον Ήλιο. Κάθε φορά που ένας κομήτης πλησιάζει κοντά στον Ήλιο, τμήματα του πάγου του εξαχνώνονται και διασκορπίζονται μαζί με τη σκόνη δημιουργώντας έτσι μια "ζώνη" ένα σύννεφο αστρικών σωματιδίων. Καθώς λοιπόν η Γη περιστρέφεται στην τροχιά της γύρω από τον Ήλιο, κάθε χρόνο στα μέσα περίπου του Νοεμβρίου διασχίζει την τροχιά του κομήτη Τέμπελ-Τετλ, "περνάει" δηλαδή με την ταχύτητα των 108.000/ώρα μέσα από τη "ζώνη υπολειμμάτων" του, των Λεοντιδών όπως ονομάζονται στη συγκεκριμένη περίπτωση, λόγω του ότι φαίνεται πως προέρχονται από την περιοχή εκείνη του ουρανού όπου βρίσκεται ο αστερισμός του Λέοντα. Τα μικρά αυτά θραύσματα - υπολείμματα του κομήτη εισέρχονται με πολύ μεγάλη ταχύτητα στην ατμόσφαιρα του πλανήτη μας και πυρακτώνονται διαγράφοντας ώσπου να διαλυθούν τελείως ένα φωτεινό ίχνος το οποίο και παρατηρούμε. Το μεμονωμένο φαινόμενο είναι γνωστό σε όλους σαν... αστέρι που πέφτει.

Επειδή όμως ο όγκος της συντριπτικής πλειονότητας των αστρικών σωματιδίων που αφήνουν πίσω τους οι κομήτες είναι πάρα πολύ μικρός (όσο ένας κόκκος άμμου, με τα μεγαλύτερα από αυτά να προσεγγίζουν το μέγεθος ενός μικρού βότσαλου), στις περιοχές όπου υπάρχει φωτορρύπανση είναι ορατά μόνο τα λαμπερότερα, δηλαδή εκείνα που έχουν τη μεγαλύτερη μάζα. Αυτός είναι και ο λόγος που οι ειδικοί συνιστούν σε όσους θέλουν να παρατηρήσουν τη «βροχή των Λεοντιδών» να απομακρυνθούν όσο το δυνατόν περισσότερο από τα φώτα της πόλης υπό την προϋπόθεση βέβαια ότι ο ουρανός δεν θα καλύπτεται από σύννεφα και να στρέψουν το βλέμμα τους προς την Ανατολή.

Στο φαινόμενο αυτό φαίνεται ότι οι διάττοντες προέρχονται από ένα σημείο, μέσα στον αστερισμό του Λέοντα ψηλά στον νοτιοανατολικό ουρανό. Γι αυτό και οι αστρονόμοι ονόμασαν αυτή τη βροχή των διαττόντων, Λεοντίδες. Το μέγιστο της βροχής το βλέπουμε κοντά στις 17 Νοεμβρίου κάθε χρόνο, ενώ οι Λεοντίδες παρατηρούνται γενικά μεταξύ των 15 έως 20 Νοεμβρίου.
Ετησίως έχουμε την ευκαιρία να παρατηρήσουμε πολλές οικογένειες διαττόντων αστέρων κάθε φορά που η Γη περνάει κοντά από την τροχιά ενός κομήτη. Η σκόνη και τα άλλα υλικά που έχει αφήσει ο κομήτης καθώς περνάει από την τροχιά της Γης, πέφτουν με μεγάλη ταχύτητα στην ατμόσφαιρα της Γης και εξαερώνονται από τη θερμότητα που αναπτύσσεται λόγω τριβής, αφήνοντας έτσι φωτεινά ίχνη. Η Γη κινείται στην τροχιά της με ταχύτητα περίπου 30 χιλιόμετρα το δευτερόλεπτο (108.000 χιλιόμετρα την ώρα) κι έτσι οι κρούσεις γίνονται με μεγάλη σφοδρότητα.
Οι βροχές των μετεώρων παίρνουν το όνομα του αστερισμού, ο οποίος βρίσκεται στην περιοχή του ουρανού στην οποία εκδηλώνονται. Έτσι έχουμε τις Περσίδες, τις Ωριωνίδες κλπ.
Μια από τις πιο εντυπωσιακές οικογένειες είναι αυτή των Λεοντιδών, επειδή έχει τους λαμπρότερους διάττοντες αστέρες. Αυτό το χαρακτηριστικό των Λεοντιδών οφείλεται στο γεγονός ότι η τροχιά του κομήτη Tempel-Tuttle, από τον οποίο προέρχονται οι Λεοντίδες, έχει αντίθετη φορά από αυτήν της Γης. Έτσι τα συντρίμμια του, τα οποία ακολουθούν την ίδια τροχιά με αυτήν του κομήτη, συγκρούονται με τη Γη μετωπικά με ταχύτητα που φθάνει τα 70 km/s. Η ταχύτητα αυτή είναι διπλάσια από αυτήν των άλλων διαττόντων, με αποτέλεσμα να αναπτύσσεται μεγαλύτερη θερμοκρασία λόγω τριβής και να φωτοβολούν πιο έντονα.
Οι τυπικοί κόκκοι της σκόνης έχουν διάμετρο λίγα δέκατα του χιλιοστού και ζυγίζουν λιγότερο από 10-4 γραμμάρια. Όταν όμως τέτοιος κόκκος κτυπήσει ένα δορυφόρο, όλος το μετέωρο συνήθως εξατμίζεται αφήνοντας μια λεπτή σχισμή στον δορυφόρο. Ηλεκτρόνια και ιόντα σε αυτό το 'αέριο' μπορούν να ηλεκτρίσουν ευαίσθητα ηλεκτρονικά στοιχεία του δορυφόρου, δημιουργώντας προβλήματα στο software και λάθη στις διαδικασίες ελέγχου. Μέχρι στιγμής μόνο ένας δορυφόρος έχει καταστραφεί από βροχή διαττόντων, το 1993. Για αυτόν το λόγο πολλοί δορυφόροι τίθενται προσωρινά, για προληπτικούς λόγους, εκτός λειτουργίας κατά τη διάρκεια που προβλέπεται το μέγιστο της δραστηριότητας της βροχής των μετεώρων.
Το 1999 οι αστρονόμοι κατάλαβαν ότι τα συντρίμμια που αφήνει κάθε κομήτης όταν περνάει κοντά από τον Ήλιο δεν ακολουθούν ακριβώς την ίδια τροχιά. Το αποτέλεσμα είναι ότι έχουν δημιουργηθεί πολλοί στενοί διάδρομο» υλικών και ο αριθμός των διαττόντων αστέρων αυξάνεται, δημιουργώντας το φαινόμενο της βροχής των διαττόντων όταν η Γη περνάει μέσα από έναν από αυτούς.
Πηγή: physics.4u