Μουσείο Θεσσαλικής Ζωής

Ένας πολυχώρος με ιδιαίτερο χρώμα που αποπνέει "αέρα" ιστορίας, είναι το Μουσείο Θεσσαλικής Ζωής Οικογένειας Συρμακέζη, στην Ελάτεια Λάρισας, που αναπτύσσεται μέσα στο χώρο μιας παλιάς αυθεντικής παραδοσιακής αγροτικής εγκατάστασης, με πολλά παραδοσιακά κτίσματα.
Στα διάφορα επισκέψιμα κτιριακά συγκροτήματα του Μουσείου αναδεικνύεται η ιστορία της περιοχής των τελευταίων 150 χρόνων, μέσα από μία συνύπαρξη της αγροτικής αλλά και της αστικής πλευρά της. Οι πρόγονοι των σημερινών ιδιοκτητών, έξι γενιές πριν, ήρθαν το 1854 από τα Γιάννενα στα Αμπελάκια. Λίγο αργότερα, αγόρασαν από Τούρκο κτηματία την έκταση, με ορισμένα από τα κτίσματα. Για την κάλυψη των αναγκών, κατασκευάσθηκαν στην πορεία και άλλα κτίσματα. Όλα τα κτίρια ακολούθησαν τους δομικούς κανόνες της εποχής στην περιοχή: τοίχοι από λιθοδομή και ξύλινη σκεπή με κεραμίδια.

Μέσα σ' αυτήν την παλιά αγροτική εγκατάσταση, που έχουν μέχρι σήμερα ζήσει έξι γενεές της οικογένειας, έχουν διασωθεί πολλά χαρακτηριστικά δείγματα της διαχρονικής λειτουργίας της τοπικής αγροτικής οικονομίας, αλλά και της καθημερινής τοπικής ζωής- όχι μόνο της αγροτικής, αλλά και της ιδιότυπης αστικής των εύπορων ιδιοκτητών και του στενού οικογενειακού τους περιβάλλοντος.
Πριν από λίγα χρόνια, σχεδόν όλα τα κτίσματα, είχαν σχεδόν ερειπωθεί. Ξεκίνησε τότε, από τους σημερινούς ιδιοκτήτες, μία συστηματική προσπάθεια συντήρησης και σήμερα τα κτίσματα έχουν αναπαλαιωθεί - εκσυγχρονισθεί, με πλήρη σεβασμό της αρχικής μορφής τους.
Συγκεκριμένα, η διαδικασία ξεκίνησε πριν από δέκα χρόνια και λίγο μετά άρχισε να ωριμάζει και η ιδέα της δημιουργίας ενός ζωντανούπολυχώρου - μουσείου, του Μουσείου Θεσσαλικής Ζωής, μέσα στο οποίο να προβάλλονται και να αναβιώνουν οι δραστηριότητες των νοικοκυριών του παρελθόντος στη θεσσαλική γη.

Το 2007, το έργο εντάσσεται στο Περιφερειακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα (ΠΕΠ) Θεσσαλίας, συγχρηματοδοτείται, μέσω της Εθνικής Τράπεζας, από την Ευρωπαϊκή Ένωση, και η προσπάθεια ολοκληρώνεται με την επισκεψιμότητα του χώρου, πριν από το τέλος του 2008.
Στόχος του μουσείου είναι να αποτελέσει σημείο αναφοράς για την ευρύτερη περιοχή, συμβάλλοντας στη διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς, σ' έναν αυθεντικό θεσσαλικό χώρο.
Το Μουσείο αναπτύσσεται σε διάφορα επισκέψιμα κτιριακά συγκροτήματα, μέσα σ' ένα ενιαίο περιβάλλοντα χώρο, όπου συνυπάρχει η αγροτική με την αστική πλευρά του συγκροτήματος.
Μπορεί κάποιος να επισκεφθεί το συγκρότημα των παραδοσιακών δραστηριοτήτων, όπου φιλοξενείται η αίθουσα - στάβλος, με τα γεωργικά-κτηνοτροφικά εργαλεία της εποχής, η αίθουσα - αποθήκη, με τα εργαλεία οικιακών εργασιών (παραγωγή γαλακτοκομικών, ύφανση, πλέξιμο, ζύμωμα, κλπ), το υπόστεγο, το δωμάτιο του παππού και το μαγειριό με τον παλιό φούρνο και τη γάστρα.

Αξίζει, επίσης, μια επίσκεψη στο συγκρότημα του παλιού αρχοντικού, έναν διώροφο χώρο διαμονής της οικογένειας, με διάφορες αίθουσες με αντικείμενα και ενθύμια της οικογένειας, έκθεση ρούχων, φωτογραφιών, ιστορικών ντοκουμέντων, παλιών χαρτών, κ.λπ.
Κατά την επίσκεψη στους χώρους αυτούς, η οπτική εικόνα του κάθε αυθεντικού αντικειμένου συνοδεύεται από τη δυνατότητα μιαςπαράλληλης επαφής του επισκέπτη, με κατάλληλο οπτικοακουστικό υλικό, που αποδίδει την εικόνα και το κλίμα της εποχής, κατά την οποία γίνονταν η πραγματική αξιοποίηση του αντικειμένου, καθιστώντας έτσι πιο κατανοητή την εξέλιξη και τη σημαντικότητα των εργαλείων αυτών για την εποχή τους.
Αναδεικνύεται, παράλληλα, και η τότε τρομερή ανθρώπινη προσπάθεια για τη βελτιστοποίηση των πενιχρών υφισταμένων πόρων.
Στην κατεύθυνση αυτή, συμβάλλει ιδιαίτερα και η υπερσύγχρονη αίθουσα προβολών, όπου γίνεται ενημέρωση των επισκεπτών του Μουσείου για τις θεματικές του ενότητες.
Το Μουσείο βρίσκεται στο κέντρο του οικισμού της Ελάτειας, στις υπώρειες του Κισάβου (Όρος Όσσα), στο βορειοανατολικό άκρο του θεσσαλικού κάμπου και κοντά τον αυτοκινητόδρομο Αθήνας - Θεσσαλονίκης. Απέχει μόλις 25 χιλιόμετρα από τη Λάρισα και βρίσκεται απέναντι από το χωριό Μακρυχώρι.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ (Α. Ζώη)