Τα έθιμα των Χριστουγέννων με το πέρασμα των χρόνων έχουν αρχίσει σιγά-σιγά να χάνονται με την μορφή που τηρούνταν από τους προγόνους μας.Οι ξένες επιρροές έχουν τροποποιήσει κάποια από αυτά ή σε κάποιες περιπτώσεις τα έχουν καταργήσει.
Ωστόσο, σε πείσμα των καιρών στο νησί της Σάμου, κυρίως στα χωριά και τουλάχιστον οι γηραιότεροι τα τηρούν κατά γράμμα.
Πολλές είναι ακόμη οι νοικοκυρές που παρά τον φόρτο εργασίας -κυρίως οι νεότερες- τις παραμονές των Χριστουγέννων φτιάχνουν σπιτικά γλυκά: κουραμπιέδες, μελομακάρονα, μπακλαβά με σουσάμι & καρύδι και «κατάδες» [κάτι σαν κουραμπιέδες με γέμιση καρυδιού]. Οι γιαγιάδες λένε ότι τα γλυκά θα γλυκάνουν το νεογέννητο Χριστό.
Η γαλοπούλα στην Σάμο μαγειρεύεται τα τελευταία χρόνια σαν ξενόφερτο έθιμο.
Παραδοσιακά, οι Σαμιώτες έχοντας χοιρίδια που εξέτρεφαν τα έσφαζαν παραμονές της μεγάλης εορτές και το κρέας το χρησιμοποιούσαν ως τις απόκριες, φυλαγμένο στα «κατώτα».
Το πρωί των Χριστουγέννων μετά την εκκλησία συνηθίζεται να γίνονται οι «χοιρινές τηγανιές» συνοδευμένες με κρασάκι για να ανοίξει η όρεξη, καθώς και «πηχτή» η οποία έχει γίνει από την παραμονή, η οποία είναι βρασμένο χοιρινό κρέας με μπόλικο λεμόνι, το οποίο αφήνουν να πήξει όλη τη νύχτα.
Το φαγητό που σερβίρεται στα περισσότερα, ακόμη και σήμερα, σπίτια της Σάμου είναι το σελινάτο χοιρινό.
Την παραμονή της Πρωτοχρονιάς τα παιδιά από νωρίς λένε τα κάλαντα και με τα χρήματα που μαζεύουν πηγαίνουν στα μαγαζιά, προκειμένου να αγοράσουν τα δώρα τους.
Οι γυναίκες κάνουν πυρετώδεις προετοιμασίες για το τραπέζι του ρεβεγιόν, αλλά και της «προβέντας» που πρέπει να πάει στις πεθερές, στις κουμπάρες για την καλή χρονιά. Η «προβέντα» είναι ένα πιάτο με γλυκά που κρίνει πολλές φορές την νοικοκυροσύνη της Σαμιώτισσας, καθώς συνήθως συνοδεύεται και με την βασιλόπιτα που έχουν φτιάξει.
Το ρόδι είναι απαραίτητο για κάθε σαμιώτικο σπιτικό, καθώς οι οικογένειες το πρωί της Πρωτοχρονιάς μετά την εκκλησία θα το σπάσουν για να σκορπίσουν οι σπόροι του και να «γεμίσει» το σπίτι ευτυχία και υγεία.
Όποιος κάνει το ποδαρικό πρέπει να πάρει «μπουλιστρίνα» [χρήματα], την οποία περιμένουν τα παιδιά, επίσης από παππούδες, γιαγιάδες, θείες που θα πλαισιώσουν το μεσημέρι το τραπέζι.
Την παραμονή των Φώτων, παιδιά λένε τα κάλαντα, ενώ ανήμερα σε κάθε πόλη λειτουργεί μόνο μία εκκλησία και μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας σχηματίζεται πομπή για το λιμάνι όπου θα γίνει ο αγιασμός των υδάτων και ο Μητροπολίτης [στην πρωτεύουσα] ή ο παπάς θα ρίξει τον σταυρό. Όποιος τον πιάσει θεωρείται ο τυχερός της χρονιάς, παίρνει την ευλογία του ιερέα και μαζί του γυρνούν το μεσημέρι από σπίτι σε σπίτι για να μεταφέρουν την ευλογία του στους κατοίκους του νησιού.
Πηγή: ert.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου