Ο φόβος είναι η μητέρα της ηθικής

Του Αντώνη Αντωνάκου

Ο Nietzsche στη δική του γενεαλογία της ηθικής σημειώνει πως, υπάρχουν δυο είδη ηθικής στον κόσμο. Η ηθική του αφέντη και η ηθική του σκλάβου. Για τον αφέντη το καλό ορίζεται ως κάτι ευγενές και ισχυρό ενώ το κακό ως αδύναμο, δειλό και αξιολύπητο. Ο ευγενής κύριος, ο ευυπόληπτος αστός είναι αυτός που ορίζει τις αξίες. Οι ορισμοί του δεν χρειάζονται έγκριση, εφόσον κρίνει πως ότι είναι βλαβερό για τον ίδιο είναι βλαβερό για την ανθρωπότητα. Το αφεντικό είναι ο δημιουργός της ηθικής ενώ ο σκλάβος ανταποκρίνεται τυφλά στην ηθική του αφέντη του με το να παράγει τις τεχνικές πρόσληψής της, δηλαδή την ηθική του σκλάβου. Έτσι η ηθική της κοινότητας συνολικά διαμορφώνεται από το σχέδιο προστασίας που ο αφέντης ορίζει ως αξία, δημιουργώντας την αίσθηση στο σκλάβο πως ο φόβος είναι η μητέρα της ηθικής.
Ο φόβος είναι καθημερινός και αδυσώπητος. Έρχεται στα μάτια μας τα αυτιά μας, το δέρμα μας με κάθε μέσο. Γαντζώνεται στα σωθικά μας όπως τα βρύα στα κεραμίδια. Είναι η βέργα που μας βάζει στη γραμμή που μας αλφαδιάζει με την κοινή λογική.

Ο αφέντης στήνει τις σκηνές βίας. Διαμορφώνει κατά περίσταση τους κοινούς φόβους. Τη μια διδάσκει την τάξη με τον ξυλοδαρμό σε κοινή θέα ασκώντας τη βία τελεστικά και την άλλη αναπαράγει εικόνες πολέμου, βιασμούς, μούντζες, κατάρες, εμβατήρια, θρησκείες, τελετουργίες που μεταβιβάζουν το μήνυμα δια μέσου της σωματοποίησης.
Οι λεγόμενοι δημοσιογράφοι είναι οι ντίλερ του φόβου που ρημάζουν με τον ευσπλαχνικό τους ανθρωπισμό και τα τελευταία ψήγματα διαλεκτικής σκέψης από το κρανίο του αιχμάλωτου τηλεθεατή. Ας αναλογιστούμε την απατηλή αίσθηση του επείγοντος που διαποτίζει τον φιλελεύθερο ανθρωπιστικό τους λόγο περί βίας.
Το τελεμάρκετιγκ της σοβαρής δημοσιογραφίας δεν πουλάει κιλότες, ταψιά ή δονητές αλλά ανθρώπινο πόνο με ένα ευρώ. Η πληροφορία παιανίζει με συναισθηματική χροιά ερεθίζοντας πολλαπλώς τα μηνίγγια του θεατή. <<Το επόμενο λεπτό δέκα παιδιά θα πεθάνουν από την πείνα>>, << κάθε έξι δευτερόλεπτα μια γυναίκα πέφτει θύμα βιασμού>>, << με ένα μόνο ευρώ μπορείς να υιοθετήσεις ένα παιδί στον τρίτο κόσμο>> και πάει λέγοντας. Τα παιδιά παρουσιάζονται ως κουτάβια της κυρίας Βαρδινογιάννη, οι βιασμοί παρουσιάζονται με εξαιρετική μαθηματική ακρίβεια, με μια ζηλευτή περιοδικότητα, δίνοντας την αίσθηση φυσικών φαινομένων που το πανίσχυρο ένα και μοναδικό ευρώ θα απαλύνει με την παντοδυναμία του τον πόνο και την κακή τους μοίρα.
Πίσω από όλα αυτά κρύβεται ένα βαθύτατα υποκριτικό αίσθημα ηθικής αγανάκτησης. Υποβόσκει μια θεμελιακή αναθεωρητική χροιά σε όλες αυτές τις επιτακτικές προτροπές του στυλ δώσε και σώσε, δεν υπάρχει χρόνος πρέπει να δράσουμε τώρα. Η δράση φυσικά είναι το παντοδύναμο ευρώ.
Η πληροφορία πλέον λειτουργεί ως δούρειος ίππος του φόβου. Ο φόβος είναι δαιδαλώδης και καρκινικός. Είναι η βίαιη εκτέλεση της παρτιτούρας της ζωής που ξεχαρβαλώνει τις χορδές της ανθρώπινης ψυχής. Ο φόβος είναι ηθική καταστολή που αλλοιώνει την ουσία των πράξεών μας. Ο φόβος είναι ο μπαμπούλας της πωλήτριας μπροστά στο φάσμα της ανεργίας που επιτρέπει στο αφεντικό να μην της κολλά τα ένσημα, να την κρατά δουλικά όρθια ένα ολόκληρο οχτάωρο, να της πασπατεύει τα κωλομέρια.
Ο φόβος είναι η χωματερή της ανθρώπινης ύπαρξης.