Στο κόκκινο η ανεργία των πτυχιούχων

ΠΤΥΧΙΟ ΣΤΗΝ ΑΝΕΡΓΙΑ – ΜΑΣΤΕΡ ΣΤΗΝ ΕΤΕΡΟΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ Η ΧΩΡΑ ΜΑΣ

Έρευνα του Χρήστου Κάτσικα

Ο Γιώργιος Υψηλάντης, 25 χρονών, άνεργος με πτυχίο ΤΕΦΑΑ, έπιασε τον σταυρό στην τελετή αγιασμού των υδάτων στη Θεσσαλονίκη και ευχήθηκε η τύχη του να συνεχιστεί και να βρει εργασία. Πρωτότυπη ευχή; Καθόλου αν πάρουμε υπόψη τη Στατιστική Υπηρεσία και τους αριθμούς της τους οποίους ο παραπάνω νέος τους βιώνει στην πραγματικότητα.
Στο 9,8% ανήλθε το ποσοστό ανεργίας τον Οκτώβριο, από 7,4% που ήταν ένα χρόνο νωρίτερα και 9,1% που ήταν το Σεπτέμβριο του 2009, όπως ανακοινώθηκε σήμερα από την ΕΣΥΕ. Οι άνεργοι αυξήθηκαν κατά 123.935 άτομα σε σχέση με το Οκτώβριο του 2008 (αύξηση 33,8%) και κατά 34.336 άτομα σε σχέση με το Σεπτέμβριο του 2009 (αύξηση 7,5%). Εκεί που κάνει θραύση είναι στους νέους 15-24 ετών όπου έφτασετο 27,5% και στα άτομα 25-34 ετών (12,6%).
Όλα αυτά επισήμως. Γιατί ανεπισήμωςτα πράγματα είναι χειρότερα και αναμένεται να γίνουν ακόμη πιο χειρότερα καθώς επίσης το 29,2% των νέων μεταξύ 15-24 ετών στην Ελλάδα εργάζεται σε θέση επισφαλούς εργασίας ή με συμβόλαιο προσωρινής απασχόλησης. Δεν έχει κανείς παρά να δει τι γίνεται με τους πτυχιούχους ακόμη και με αυτούς που θεωρούνται «ισχυρές ομάδες». Η Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία, η γνωστή Εurostat, επισημαίνει ότι η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα ανάμεσα στις 27 της Ευρωπαϊκής Ένωσης όπου τα ποσοστά ανεργίας δεν μειώνονται ανάλογα με την απόκτηση περισσότερων τυπικών προσόντων και, συνολικά, δεν διαφοροποιούνται σημαντικά.

Έτσι δεν πρέπει να προκαλεί ερωτηματικά το παράδοξο που θέλει τον Έλληνα μεταξύ 25-34 ετών να αργεί να εγκαταλείψει την οικογενειακή στέγη, καθώς τα αγόρια φεύγουν κατά μέσο όρο στην ηλικία των 30 ετών, ενώ τα κορίτσια στην ηλικία των 27,9 ετών.
ΤΟ ΠΤΥΧΙΟ ΔΕΝ ΦΕΡΝΕΙ ΜΕΡΟΚΑΜΑΤΟ!
Το τεράστιο πρόβλημα της «κρυφής» και καταγεγραμμένης ανεργίας είναι γνωστό καθώς το βιώνουν δεκάδες χιλιάδες νέοι και οι οικογένειές τους. Πάνω από 100.000 πτυχιούχοι βρίσκονται στις λίστες της ανεργίας και ανάμεσά τους τα επαγγέλματα του «λευκού κολάρου» 20.000 γιατροί, φαρμακοποιοί, οδοντίατροι και δικηγόροι και 2.200 κάτοχοι master και διδάκτορες. Μαζί τους και δεκάδες χιλιάδες εκπαιδευτικοί, μηχανικοί, δημοσιογράφοι. Η Ελλάδα κατέχει σήμερα πανευρωπαϊκό ρεκόρ στην ανεργία των πτυχιούχων και παράλληλα κατατάσσεται στη δεύτερη θέση στην ετεροαπασχόληση.
Πάνω από 4.000 νέοι /εςολοκληρώνουν τις σπουδές τους κάθε μήνα στα ΑΕΙ - ΤΕΙ και με το πτυχίο στο χέρι αναζητούν εργασία. «Μάθε, παιδί μου, γράμματα για να βρεις έπειτα εύκολα δουλειά» έλεγαν πριν από μερικές δεκαετίες οι γονείς στα παιδιά τους. Και αυτό γιατί το πτυχίο πανεπιστημίου θεωρούνταν το καλύτερο διαβατήριο για την αγορά εργασίας. Σήμερα οι δυσκολίες πρόσβασης στην αγορά εργασίας και τα εμπόδια στη διαδικασία οικονομικής ένταξης αποτυπώνονται με ιδιαίτερη ένταση και στην περίπτωση των νέων πτυχιούχων, οι οποίοι αποτελούν, ήδη, πάνω από το 20% του συνόλου των καταγεγραμμένων ανέργων στη χώρα μας.
ΦΙΛΟΛΟΓΟΙ, ΘΕΟΛΟΓΟΙ KAI ΓΥΜΝΑΣΤΕΣ
Μέχρι 3 χρόνια άνεργοι και υποαπασχολούμενοι
Περίπου 45.000 νέοι σπουδάζουν σήμερα Φιλολογία, Φιλοσοφία, Παιδαγωγικά, Ψυχολογία, Κοινωνιολογία και Ιστορία. Άλλοι περίπου 30.000 σπουδάζουν Θεολογία, Φυσική Αγωγή και Νηπιαγωγοί. Κι όμως. Έρευνες των γραφείων διασύνδεσης των πανεπιστημίων αποκαλύπτουν ότι μόνο ο ένας στους έξι από τους νέους πτυχιούχους των Τμημάτων Φιλολογίας και Ιστορίας απασχολείται σε σχετική με το αντικείμενο του πτυχίου του εργασία, ενώ το μεγαλύτερο ποσοστό των αποφοίτων αυτού του κλάδου είναι άνεργοι ή υποαπασχολούμενοι μέχρι και τρία χρόνια! Σύμφωνα με τις ίδιες έρευνες ένας στους πέντε πτυχιούχους κοινωνιολόγους είναι άνεργος, ενώ από όσους εργάζονται το 70% δήλωσε ότι το επάγγελμά τους έχει από καμία έως ελάχιστη σχέση με τις σπουδές τους.
Σε πρόσφατη έρευνα σε αδιόριστους εκπαιδευτικούς (καθηγητές) σχετικά με την αξιοποίηση του πτυχίου τους και τη σχέση της εργασίας που κάνουν με την εκπαίδευση που πήραν τα αποτελέσματα ήταν αποκαλυπτικά. Ο ένας στους τέσσερις ήταν άνεργος πάνω από 18 μήνες, οι μισοί απασχολούνταν σε εργασίες εντελώς άσχετες με την επιστήμη τους (υπάλληλοι και ταμίες Σούπερ Μάρκετ, αποθηκάριοι, υπάλληλοι καταστημάτων ένδυσης και υπόδησης, οδηγοί taxi, γκαρσόνια και λοιπά τουριστικής φύσεως επαγγέλματα, κλπ) και ο ένας στους τέσσερις υποαπασχολούνταν (part time) σε δουλειές "σχετικές" (φροντιστήρια, ιδιαίτερα μαθήματα).
Το 30% των νέων αποφοίτων των Φυσικών και Mαθηματικών τμημάτων μένουν άνεργοι ή υποαπασχολούμενοι για περισσότερο από δυο χρόνια, ενώ ένα τμήμα της τάξης του 15% συνεχίζει μεταπτυχιακές σπουδές πιθανόν για να αποφύγει τον εφιάλτη της ανεργίας. Περίπου 5-6.000 εκτιμούνται οι άνεργοι πτυχιούχοι Θεολογίας ενώ άλλοι τόσοι υποαπασχολούνται ή ετεροαπασχολούνται. Πάνω από 12.000 υπολογίζονται οι άνεργοι ή υποαπασχολούμενοι και ετεροαπασχολούμενοι πτυχιούχοι γυμναστές.
Μια ματιά στα αποτελέσματα της έρευνας για την απασχόληση των πτυχιούχων του Παντείου Πανεπιστημίου, που διεξήχθη από το Γραφείο Διασύνδεσης του Ιδρύματος, αποκαλύπτει ότι ένας στους πέντε πτυχιούχους κοινωνιολόγους είναι άνεργος, ενώ από όσους εργάζονται το 70% δήλωσε ότι το επάγγελμά τους έχει από καμία έως ελάχιστη σχέση με τις σπουδές τους.
17.000 γιατροί, οδοντίατροι, φαρμακοποιοί και δικηγόροι…στο ταμείο ανεργίας
Τα προβλήματα ανεργίας ήδη αποτυπώνονται και σε κλάδους που η αγορά εργασίας στο παρελθόν και η «κοινή γνώμη» ακόμη και σήμερα έχουν «στεφανώσει» με κύρος και γόητρο. Το 2009 αναμένεται ότι περίπου 20.000 γιατροί, οδοντίατροι φαρμακοποιοί, πτυχιούχοι των ΤΕΙ Επιστημών Υγείας και δικηγόροι θα έχουν σοβαρά προβλήματα επαγγελματικής αποκατάστασης..
Εκατοντάδες γιατροί εργάζονται με Δελτίο Παροχής Υπηρεσιών και 600 ευρώ τον μήνα σε ιδιωτικές εταιρείες παροχής ιατρικών υπηρεσιών, ιατρικές και ψυχιατρικές ιδιωτικές κλινικές, ακόμα και σε κέντρα αισθητικής», δηλώνει ο Δημ. Βαρνάβας, μέλος Δ.Σ. της Ομοσπονδίας Ενώσεων Νοσοκομειακών Γιατρών. Το 2008 βρέθηκαν στον κατάλογο ανεργίας του ΟΑΕΔ περίπου πάνω από 9.000 ιατροί, Φαρμακοποιοί, Οδοντίατροι και πτυχιούχοι των ΤΕΙ Επιστημών Υγείας.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών (ΔΣΑ) από τους περίπου 21.000 μάχιμους, μία παράσταση στα δικαστήρια πραγματοποίησαν τον προηγούμενο χρόνο 10.350 δικηγόροι. Από είκοσι έως τριάντα παραστάσεις πραγματοποίησαν 6.000 δικηγόροι, ενώ περίπου 11.000 δικηγόροι δεν έχουν καμία παράσταση. Ενδεικτικό είναι ότι στις εξετάσεις για 34 θέσεις δικηγόρων στο ΙΚΑ συμμετείχαν περίπου 1.300 υποψήφιοι, από τους οποίους περισσότεροι από 100 διέθεταν μεταπτυχιακό ή άλλο πανεπιστημιακό τίτλο.
Σε μια άλλη κατηγορία, αυτή των δημοσιογράφων, υπολογίζεται ότι το 1/4 των πτυχιούχων είναι άνεργοι ενώ από αυτούς που έχουν επαγγελματική απασχόληση ο ένας στους δυο πτυχιούχους έχει μικρή έως μηδενική συνάφειαμεταξύ σπουδών και θέσης εργασίας.
Μηχανικοί - Πληροφορικάριοι: η γενιά με το μπλοκάκι!
Σύμφωνα με τη ΓΣΕΕ, περισσότεροι από 120.000 εργαζόμενοι αμείβονται το 2009 με το γνωστό «μπλοκάκι» που σημαίνει ότι δεν απολαμβάνουν τα θεσμοθετημένα, στοιχειώδη, εργασιακά δικαιώματα, όπως είναι το ωράριο, οι άδειες, τα επιδόματα, τα δώρα, η αποζημίωση σε περιπτώσεις απολύσεων. Πρόκειται για τη «γενιά του Δελτίου Παροχής Υπηρεσιών». Στην κατηγορία αυτή πρωταθλητές έχουν αναδειχθεί οι μηχανικοί οι οποίοι υπολογίζονται σε 30.000, δηλαδή, περίπου στο 30% του συνόλου των μηχανικών. Κοντά τους σιγά σιγά αναπτύσσεται και ένας νέος κλάδος αυτός των πτυχιούχων Πληροφορικής.