Γονίδιο που προδιαθέτει για Αλτσχάιμερ φαίνεται να... αυξάνει την ευφυία

Το γονίδιο ApoE4, o σημαντικότερος προδιαθεσικός παράγοντας για την εκδήλωση νόσου του Αλτσχάιμερ σε μεγάλη ηλικία, παραδόξως ίσως έχει θετική επίδραση στους νέους: πριν εμφανίσουν άνοια, οι φορείς είναι συχνά πιο έξυπνοι, πιο μορφωμένοι και έχουν καλύτερη μνήμη.
Η ανακάλυψη αυτής της θετικής πλευράς του ApoE4 θα εξηγούσε και γιατί το γονίδιο διατηρήθηκε στην πορεία της ανθρώπινης εξέλιξης, παρόλο που μπορεί να προκαλέσει πρόωρο θάνατο από άνοια: οι φορείς πλεονεκτούν σε νεαρή ηλικία, αναπαράγονται και διαιωνίζουν το γονίδιο πριν εμφανιστούν οι αρνητικές επιδράσεις.
«Από εξελικτική άποψη, αυτό θα είχε νόημα» σχολιάζει στο περιοδικό New Scientist ο Ντιούκ Χαν του Πανεπιστημίου Ρας το Σικάγο.

Το 2006, ο Χανς εξέτασε 78 Αμερικανούς στρατιώτες που είχαν υποστεί εγκεφαλικές βλάβες. Αρχικά φανταζόταν ότι οι φορείς του ApoE4 θα παρουσίαζαν χαμηλότερες νοητικές επιδόσεις σε σχέση με τους υπόλοιπους, όπως συμβαίνει και με τους ηλικιωμένους φορείς. Κατέληξε όμως στο ακριβώς αντίθετο αποτέλεσμα, καθώς ότι οι φορείς διαπιστώθηκε πως είχαν καλύτερη μνήμη και ικανότητα προσοχής.
Προηγούμενη έρευνα, το 2000, έδειχνε ότι οι γυναίκες φορείς έχουν IQ μερικές μονάδες μεγαλύτερο σε σχέση με τις γυναίκες που δεν φέρουν το συγκεκριμένο αλληλόμορφο του γονιδίου ApoE. Μια τρίτη μελέτη, το 2001, αποκάλυπτε ότι το 87% των φορέων του ApoE4 έχει πανεπιστημιακή μόρφωση, συγκριτικά με 55% για τους μη φορείς.
Ο μηχανισμός του φαινομένου παραμένει αδιευκρίνιστος, ωστόσο ορισμένοι ερευνητές πιστεύουν ότι το ApoE4 βοηθά τον εγκέφαλο να εστιάζεται στις σημαντικές πληροφορίες και να αγνοεί τα άσχετα ερεθίσματα.
Αγνωστο είναι επίσης πώς το γονίδιο έχει αρνητική επίδραση σε μεγαλύτερες ηλικίες. Αυτό που γνωρίζουν οι επιστήμονες είναι ότι το ApoE4 σχετίζεται με την συγκέντρωση παθολογικών πρωτεϊνών στους εγκεφάλους ασθενών με Αλτσχάιμερ.
Τα άτομα που φέρουν ένα αντίγραφο του ApoE4 αντιμετωπίζουν τέσσερις φορές μεγαλύτερο κίνδυνο να παρουσιάσουν τη νόσο, σε σχέση με όσους φέρουν άλλες ποικιλίες του γονιδίου ApoE. Για τα άτομα με δύο αντίγραφα (ένα από κάθε γονέα) o κίνδυνος εικοσαπλασιάζεται.
Πηγή: Newsroom ΔΟΛ