Τι αποκαλύπτουν τα ευρήματα που έφερε στο φως η αρχαιολογική σκαπάνη στον Παλαμά

Αρκετούς αρχαιολογικούς χώρους, τόσο των προϊστορικών όσο και των ιστορικών χρόνων, συναντά ο επισκέπτης στο δήμο Παλαμά του νομού Καρδίτσας, όπου τα ευρήματα που ήλθαν στο φως από την αρχαιολογική σκαπάνη, έρχονται να ενισχύσουν την επιχειρηματολογία των ερευνητών, που πιστεύουν ότι η Θεσσαλία δεν ανήκε απλώς στην περιφέρεια του μυκηναϊκού κόσμου, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο Λεωνίδας Χατζηαγγελάκης, αρχαιολόγος ΠΕ, διευθυντής της ΛΔ' Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων.
Μέσα στη σύγχρονη πόλη, στον κηρυγμένο αρχαιολογικό χώρο "Μαγούλα Παπουτσή" ή "Χαντάκι Μαγούλα", κατά τη διάρκεια εκσκαφών για την ανέγερση οικοδομής σε οικόπεδο επί της οδού Θερμοπυλών, αποκαλύφθηκαν κεραμική και αρχιτεκτονικά λείψανα αρχαίου οικισμού. Κατά τη διενέργεια σωστικής ανασκαφικής έρευνας αποκαλύφθηκε τμήμα αρχαίου τείχους, σε βάθος 2.72μ.

Το τείχος εμφανίστηκε σε μήκος 6.30μ. και έχει πλάτος 1.60μ.. Είναι κατασκευασμένο, όπως αναφέρει ο κ. Χατζηαγγελάκης, από καλής ποιότητας ντόπιους ασβεστόλιθους και διατηρείται σε ύψος τριών δόμων. Οι παρειές του έχουν πολύ καλή αρμογή, είναι πελεκημένες και ευθυγραμμισμένες εξωτερικά, ενώ το γέμισμα αυτού είναι από απορρίμματα λίθων ακανόνιστου μεγέθους, λατύπη και χώμα.
Το αποκαλυφθέν τμήμα τείχους έχει κατεύθυνση από ΒΑ προς ΝΔ και ακολουθεί τη διαμόρφωση του εδάφους της μαγούλας. Βορειοδυτικά της εσωτερικής παρειάς του τείχους- προσθέτει ο αρχαιολόγος- σε βάθος 2.96μ., εντοπίστηκε τμήμα δρόμου, πλάτους 5.70μ., που ακολουθούσε μάλλον την πορεία του τείχους. Το οδόστρωμα είχε δημιουργηθεί από πατημένο χώμα και μικρές λατύπες. Επίσης, ΒΔ του δρόμου αποκαλύφθηκε τμήμα κτιρίου, το οποίο έχει πορεία παράλληλη προς το τείχος.
Το τείχος και ο δρόμος ακολουθούν την κλίση του εδάφους του χώρου, όπως αυτός ήταν στο παρελθόν διαμορφωμένος. Για τη χωροταξική οργάνωση του οικισμού και τον πολεοδομικό σχεδιασμό του δεν υπάρχουν ακόμη σαφή στοιχεία, λόγω της μικρής έκτασης της ανασκαφικής έρευνας.
Από τη μελέτη της κεραμικής και τα μέχρι τώρα ευρήματα, διαπιστώνεται η κατοίκηση κυρίως στην ύστερη εποχή του χαλκού, με αρκετά ωστόσο δείγματα κεραμικής και της μέσης εποχής χαλκού. Η ερυθρή βαφή συναντάται συχνά και στην περίπτωση του Παλαμά, στα ολόβαφα αγγεία. Στα κινητά ευρήματα περιλαμβάνονται, επίσης, χάλκινα και οστέινα αντικείμενα, όπως περόνες, οπείς και βελόνες.
Η αποκάλυψη των αρχιτεκτονικών λειψάνων στην περιοχή του Παλαμά, στη μαγούλα "Παπουτσή" στη συνοικία "Χαντάκι", που ανάγονται στην ύστερη εποχή του χαλκού, έρχονται να προστεθούν, εξηγεί ο αρχαιολόγος, στις ήδη γνωστές θέσεις από την αρχαία Τρίκκη στο νομό Τρικάλων και τις περιοχές Πέτρινο, Συκεών, Ερμήτσι, Πύργος Κιερίου (Άρνη - θέση "Μακριά Μαγούλα") και Αγναντερό στο νομό Καρδίτσας. Η αποκάλυψη μίας ακόμα μυκηναϊκής θέσης, στην "καρδιά" του θεσσαλικού κάμπου έχει ιδιαίτερη βαρύτητα για την έρευνα όσον αφορά στην εξάπλωση του μυκηναϊκού κόσμου, πέραν των μέχρι τώρα παραδεκτών βόρειων ορίων του από την πλειονότητα των ερευνητών.
Τα ευρήματα που ήλθαν στο φως με την αρχαιολογική σκαπάνη στον Παλαμά, έρχονται να προστεθούν στην επιχειρηματολογία των ερευνητών που πιστεύουν ότι η Θεσσαλία δεν ανήκε απλώς στην περιφέρεια του μυκηναϊκού κόσμου. Η ειρηνική συνύπαρξη των οικισμών αυτής της περιόδου ευνόησε την ανάπτυξη του εμπορίου που γινόταν με την ανταλλαγή αγαθών, με αποτέλεσμα οι οικισμοί που βρίσκονταν στις πιο εύφορες αγροτικές περιοχές στο εσωτερικό της χώρας, να διπλασιαστούν στα μέσα του 14ου αι. π.Χ., ιδιαίτερα στη θεσσαλική πεδιάδα.
Η βελτίωση των μεθόδων καλλιέργειας και της κτηνοτροφίας (εκτροφή και εκμετάλλευση ζώων και υποζυγίων, επεξεργασία μαλλιού κ.ά.), αλλά και των όρων διαβίωσης, συντέλεσε στην άνοδο του βιοτικού επιπέδου. Η κατανομή αυτών των οικισμών, που δεν συμπίπτει πάντοτε με τη διάταξη τους κατά τους ιστορικούς χρόνους, δείχνει ότι υπήρχαν και πολλοί άλλοι μικρότεροι, εξαρτημένοι από ένα ισχυρότερο κέντρο της περιοχής. Πληροφορίες αντλούμε, σύμφωνα με τον κ. Χατζηαγγελάκη, από την Ιλιάδα του Ομήρου, όπου στο "Νηών Κατάλογο" απαριθμούνται οι Αχαιοί που έλαβαν μέρος στον Τρωικό Πόλεμο και οι πόλεις με τους αντίστοιχους αρχηγούς τους.
Η αποκάλυψη, για πρώτη φορά, τμήματος τειχισμένου οικισμού αυτής της εποχής στη σημαντική θέση "Μαγούλα Παπουτσή" ή "Χαντάκι Μαγούλα" της πόλης του Παλαμά, φέρνει στο νου το σχετικό απόσπασμα από την Ιλιάδα του Ομήρου (II, 735), επισημαίνει ο αρχαιολόγος.
Και καταλήγει, επισημαίνοντας πως η συνέχιση των ανασκαφικών ερευνών στη "Μαγούλα Παπουτσή" ή "Χαντάκι Μαγούλα" θα αποκαλύψει περισσότερα στοιχεία για τη σημαντική αυτή αρχαία πόλη και, ίσως, βοηθήσει στην ταύτιση της.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ