Δάσκαλε που δίδασκες

Για κάποιο περίεργο λόγο, εδώ και μερικά χρόνια τα ΑΕΙ της Κρήτης -και ειδικά οι σημερινοί πρυτάνεις τους, τόσο στα Χανιά όσο και στο Ηράκλειο- βρίσκονται συνεχώς στην επικαιρότητα.
Οχι λόγω των αναμφίβολων επιτυχιών τους στον τομέα της έρευνας και της διδασκαλίας, αλλά με αφορμές οικονομικές υποθέσεις, ακατανόητες για ακαδημαϊκούς δασκάλους συμπεριφορές κι αδικαιολόγητες προσφυγές σε αστυνομικές συνδρομές για την αντιμετώπιση φοιτητικών εκδηλώσεων. Τόσο ο κ. Παλήκαρης όσο και ο κ. Γρυσπολάκης, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, απασχολούν συνεχώς τα (τοπικά και μη) ΜΜΕ.
Ειδικά στα Χανιά, που το κλίμα των τελευταίων χρόνων ανέδειξε και τις πολλές και κατά συρροή φασιστικές επιθέσεις σε διάφορες συλλογικότητες και ενώ οι πρώτοι που θα έπρεπε να βγουν να καταδικάσουν τέτοια φαινόμενα είναι οι δάσκαλοι κάθε βαθμίδας, αυτό δεν συνέβη! Αντίθετα, ο πρύτανης κ. Γρυσπολάκης ασχολήθηκε υπερβολικά με την προβλεπόμενη από το νόμο Γιαννάκου συρρίκνωση του ασύλου, υιοθετώντας μάλιστα ακόμα και σκόπιμες «πληροφορίες» για την τέλεση παραβατικών πράξεων σε άλλο ΑΕΙ (τις οποίες αμέσως μετά ανασκεύασε). Το τελευταίο προσφιλές έργο του κ. Γρυσπολάκη, που πυροδότησε μάλιστα μια ολιγοήμερη κατάληψη της Πρυτανείας, ήταν η απομάκρυνση των φοιτητών από το πολιτιστικό και ζωντανό στέκι τους, το κληροδότημα Παπαδοπέτρου.

Με τη βοήθεια των ΜΑΤ, μέσα στα Χριστούγεννα, η ακαδημαϊκή ηγεσία εν μέσω φασιστικών επιθέσεων σε στέκια, συναγωγές αλλά και μεμονωμένους φοιτητές, ανέκτησε το «θερινό ανάκτορο». Ενώ φυσικά είναι εντελώς ασύνδετα όλα αυτά τα γεγονότα, δεν μπορεί ένας ευαίσθητος ακαδημαϊκός δάσκαλος- και δη πρύτανης- να μην αντιλαμβάνεται ότι -ακόμα και για καθαρά συγκυριακούς, αλλά κυρίως παιδευτικούς, λόγους- όταν μιλούν κάπου τα λοστάρια και οι σιδερογροθιές δεν είναι σκόπιμο ταυτόχρονα να καταργεί με απόφασή του χώρους όπου επικρατούν ο διάλογος, η πολιτιστική έκφραση αλλά κυρίως η αλληλεγγύη.
Το Μέγαρο Ιωσήφ Παπαδοπέτρου είναι δωρεά μιας παλιάς ισχυρής σφακιανής οικογένειας προς το Πολυτεχνείο Κρήτης (Π.Κ.). Μάλιστα, μεταξύ των όρων της δωρεάς ήταν και η οικονομική ενίσχυση Σφακιανών φοιτητών όχι με βάση τη βαθμολογία τους, όπως κακώς είχε ερμηνευτεί από τις αρχές του ιδρύματος, αλλά με βάση την καταγωγή τους.
Η Οικονομική Επιθεώρηση Κρήτης, το 2002, με έκθεσή της σημείωνε τις σοβαρές παρατυπίες στη διαχείριση του κληροδοτήματος από την τότε διοίκηση του Π.Κ. κατά το διάστημα 1998 με 2001. Κατά το μεγαλύτερο μέρος αυτής της περιόδου, ο κ. Γρυσπολάκης ήταν αντιπρύτανης οικονομικού προγραμματισμού και ανάπτυξης, πρόεδρος της Επιτροπής Ερευνών και πρόεδρος του Δ.Σ. της Εταιρείας Αξιοποίησης της Περιουσίας και Διοίκησης του Τεχνολογικού Πάρκου του Πολυτεχνείου Κρήτης. Καθ' ύλην αρμόδιος, δηλαδή, και τουλάχιστον ενήμερος για τις σοβαρές παρατηρήσεις της Επιθεώρησης, ο σημερινός πρύτανης. Η Οικονομική Επιθεώρηση, μάλιστα, θεώρησε παράνομη την εισροή στα κονδύλια της παραπάνω εταιρείας του Πολυτεχνείου, των εσόδων από το κληροδότημα Παπαδοπέτρου, σύμφωνα πάντα με τους όρους δωρεάς. Εγκαλούσε τη διοίκηση ακόμα και για πλήρη ανυπαρξία ισολογισμών. Στις αρμοδιότητες αυτής της εταιρείας του Π.Κ. περιλαμβάνονται, εκτός από την αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας του Πολυτεχνείου (που είναι σημαντική και σε επίπεδο εκμετάλλευσης κτιρίων και κληροδοτημάτων), η διαχείριση των 3 κυλικείων του ιδρύματος και μέχρι πριν από λίγες ημέρες (μέχρι που σβήστηκε από την ιστοσελίδα, όπως καταγγέλλουν φοιτητές) η ενίσχυση των φοιτητικών ομάδων, όπως αυτές που είχαν καταλάβει το κτίριο.
Το 2003, το κτίριο που είχαν νοικιάσει προηγουμένως τα ΙΕΚ ΖΗΤΑ παραδόθηκε στο Π.Κ. με στόχο να αξιοποιηθεί για εκπαιδευτικούς σκοπούς.
Η Πρυτανεία ισχυρίζεται ότι βασικό της μέλημα ήταν η συντήρηση και ανάδειξη του κτιρίου, ώστε να αξιοποιηθεί για το «καλό» των φοιτητών, και πιο συγκεκριμένα για τη στέγαση εκθεσιακού χώρου έργων των φοιτητών της Αρχιτεκτονικής Σχολής και κάποιων εργαστηρίων.
Από τα τέλη του Οκτώβρη του 2003 μέχρι και το καλοκαίρι του 2006, οπότε και έγινε η κατάληψη του κτιρίου, μεσολάβησαν σχεδόν τρία χρόνια. Ενώ λοιπόν το διάστημα αυτό ήταν παραπάνω από αρκετό για να πραγματοποιηθούν τα σχέδια της Πρυτανείας (άλλωστε η εργολαβία ανακαίνισης ύψους 300.000 ― που έχει ανατεθεί πρόσφατα από το Π.Κ. στην TRIAS ΔΟΜΙΚΗ Γ.Κ. Παπαδάκης - Ε.Θ. Ζυμβραγουδάκης Ο.Ε. έχει χρονικό όριο υλοποίησης τρεις μήνες), δεν έγινε απολύτως τίποτα. Ο Σύλλογος Φοιτητών Πολυτεχνείου Κρήτης, μη έχοντας κάποιο χώρο στο κέντρο της πόλης για να μπορεί να εκφραστεί πολιτικά και πολιτιστικά, ζήτησε επανειλημμένα από τη διοίκηση του Πολυτεχνείου την εκμετάλλευση του κτιρίου για την ικανοποίηση αυτών των αναγκών. Ωστόσο το αίτημα αυτό δεν λήφθηκε ποτέ υπόψη, με αποτέλεσμα οι φοιτητές στο πλαίσιο των πανελλαδικών κινητοποιήσεων ενάντια στον τότε νέο Νόμο Πλαίσιο για την Παιδεία να προχωρήσουν στην κατάληψη του κτιρίου τον Ιούνιο του 2006.
Ξεκίνησε λοιπόν η προσπάθεια για την ανακαίνιση του κτιρίου, με έξοδα και εργασίες των ίδιων των φοιτητών και μάλιστα από τον Μάρτη του 2009 δόθηκε μια νέα πνοή στο εσωτερικό του. Ετσι υπήρξε δυνατότητα για τη δημιουργία νέων πολιτικών και πολιτιστικών ομάδων, σε έναν χώρο «που φέρνει σε επαφή τόσο τους φοιτητές μεταξύ τους όσο και τους φοιτητές με τη χανιώτικη κοινωνία» λένε οι φοιτητές που ανέλαβαν την αυτοδιαχείριση του χώρου. Τον διαμόρφωσαν σε μια πολιτιστική λέσχη με διάφορες δραστηριότητες: από συναυλίες και θεατρικές πρόβες μέχρι εκδηλώσεις συμπαράστασης και αλληλεγγύης. Οπως ήταν δε, φυσικό, στις περιόδους φοιτητικών κινητοποιήσεων η λέσχη υπήρξε και κέντρο πληροφόρησης και συντονισμού. Ισως αυτό να ήταν και η βασική αφορμή για την «ανακατάληψη» του κτιρίου από την αστυνομία, με τη σύμφωνη γνώμη της Πρυτανείας.
Πολλές αντιδράσεις υπήρξαν για την εξωτερική εμφάνιση του κτιρίου, κάτι που σύμφωνα με την άποψη των φοιτητών ήταν ευθύνη της Πρυτανείας και όχι του Συλλόγου των Φοιτητών. Ο Σύλλογος Φοιτητών δεν θα διαφωνούσε, όπως τονίζει σε ανακοίνωσή του, σε μια ανακατασκευή του χώρου, αν η απόφαση ήταν θετική προς τα αιτήματά του.
Είναι σκόπιμο εδώ, και άσχετα με την ορθότητα ή όχι της μεθόδου κατάληψης ενός κτιρίου από φοιτητές, έστω και με πολύ καλές προθέσεις, να σταθούμε σε μερικά σημεία της «ανακατάληψης», που σίγουρα δεν τιμούν την ιδιότητα του δασκάλου:
-Πρώτον, οι φωτογραφίες του εσωτερικού χώρου που παρουσίασε η Πρυτανεία ήταν πριν από τη διαμόρφωσή του από τους φοιτητές, όπως αποδεικνύεται από φωτογραφικό υλικό, και εδώ δυστυχώς κρίνονται οι σκοπιμότητες ενός τέτοιου «λάθους».
-Δεύτερον, τα πράγματα που είχαν εκεί οι φοιτητές καταληψίες κατασχέθηκαν ή καταστράφηκαν από τις αστυνομικές δυνάμεις που μπήκαν στο κτίριο. Ενώ η ίδια η Πρυτανεία είχε κατηγορήσει τους καταληψίες για παρόμοιες ενέργειες, επέτρεψε στις δυνάμεις ανακατάληψης να κάνουν τα ίδια και χειρότερα. Το αποδεικνύουν οι καταστροφές των αντικειμένων των φοιτητών.
-Τρίτον και σημαντικότερον: όταν τουλάχιστον τρεις πολιτιστικές ομάδες του Πολυτεχνείου, με συνολικό αριθμό 87 μελών-φοιτητών αλλά και πολλών άλλων, εκτιμούν ότι μέσα σε αυτό το έως τότε εγκαταλειμμένο κτίριο έχουν τη δυνατότητα να εκφράζονται και να δημιουργούν είναι κρίμα οι ίδιοι τους οι δάσκαλοι να τους φιμώνουν, αρπάζοντας το χώρο τους για μια άλλου τύπου ελεγχόμενη αξιοποίηση.
Τουλάχιστον αυτά τα τρία σημεία, λοιπόν, δεν μπορούν να αποτελούν μέρος μιας εκπαιδευτικής διαδικασίας, πολύ περισσότερο δε όταν η συγκεκριμένη διοικούσα ακαδημαϊκή κοινότητα αντιδρά τόσο χλιαρά σε κρατικές και παρακρατικές βιαιότητες, που απειλούν όχι μόνο την ελευθερία αλλά και τη σωματική ακεραιότητα φοιτητών και πολιτών.
ios@enet.gr / www.iospress.gr
§ΦΟΡΕΙΣ ΤΟΥ ΙΟΥ ΕΙΝΑΙ ΟΙ: ΤΑΣΟΣ ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ, ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΡΙΜΗΣ, ΑΝΤΑ ΨΑΡΡΑ, ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΨΑΡΡΑΣ