H ουτοπία των συγγραμμάτων

Παρά τη θεσμοθέτηση του πολλαπλού βιβλίου, κυριαρχεί το ένα εγχειρίδιο

Ουτοπία αποδεικνύεται στην ελληνική τριτοβάθμια εκπαίδευση η υιοθέτηση του πολλαπλού συγγράμματος. Οι φοιτητές δεν θέλουν να ξεβολευτούν από την επικράτηση του ενός βιβλίου - το ίδιο κάνουν και οι διδάσκοντες, οι οποίοι, στην πλειονότητα των περιπτώσεων, προτείνουν το δικό τους βιβλίο. Ετσι, η θεσμική κατοχύρωση του πολλαπλού συγγράμματος -με το νόμο-πλαίσιο 3549/2007- είναι κενή περιεχομένου. Πανεπιστημιακοί, μάλιστα, που μιλούν στην «Κ» προκρίνουν να αλλάξει ο τρόπος διδασκαλίας των μαθημάτων και οι ίδιοι να έχουν την ευθύνη καθοδήγησης των φοιτητών. Κάτι, άλλωστε, που συμβαίνει και στο εξωτερικό.
Ειδικότερα, παρ' ότι στα ΑΕΙ εφαρμόζεται πλέον το σύστημα του πολλαπλού συγγράμματος - «οι Γενικές Συνελεύσεις των Τμημάτων συντάσσουν κατάλογο συγγραμμάτων ανά υποχρεωτικό ή επιλεγόμενο μάθημα που ανταποκρίνεται κατά τρόπο ολοκληρωμένο στο γνωστικό αντικείμενο του κάθε μαθήματος», λέει το άρθρο 15 του νόμου, δίνοντας το δικαίωμα στους φοιτητές να επιλέξουν σύγγραμμα-, στην πράξη τίποτε δεν έχει αλλάξει. Συνήθως, οι κατάλογοι των Γενικών Συνελεύσεων αποτελούνται από τρία συγγράμματα, μεταξύ των οποίων συμπεριλαμβάνεται εκείνο του διδάσκοντος το μάθημα. Ετσι, οι φοιτητές επιλέγουν αυτό.

Ο μπούσουλας
«Το βάρος πρέπει να δοθεί στον τρόπο μελέτης του φοιτητή και όχι τόσο στο βιβλίο που εκείνος τελικά θα επιλέξει. Ουσιαστικά, είναι απαραίτητο ο φοιτητής να έχει έναν μπούσουλα για να κατανοήσει το μάθημα. Και σε αυτό βοηθάει το ένα βιβλίο», ανέφερε στην «Κ» η αναπληρώτρια καθηγήτρια της Νομικής Σχολής Αθηνών κ. Ευγενία Μπουρνόβα. «Ολα ξεκινούν από τον διδάσκοντα. Εάν αυτός μένει προσκολλημένος στο εγχειρίδιο, τότε οδηγεί τους φοιτητές να κάνουν το ίδιο. Εάν στη διδασκαλία του χρησιμοποιεί συνδυαστικά πολλές πηγές γνώσης, τότε και ο φοιτητής εξοικειώνεται με τη χρήση της βιβλιογραφίας», προσθέτει η ίδια.
«Σε πολλές περιπτώσεις, η πολλή ύλη δεν επιτρέπει τη χρήση πολλών βιβλίων από τον φοιτητή. Ομως, το βάρος πρέπει να δοθεί στη διδασκαλία και στον τρόπο δουλειάς των φοιτητών, τόσο κατά τη διάρκεια της χρονιάς όσο και στις εξετάσεις. Για παράδειγμα, στην Ελλάδα τα βιβλία της Νομικής έχουν ελάχιστες παραπομπές στη νομολογία, η οποία δεν υπάρχει στο Ιντερνετ. Δεν συμβαίνει το ίδιο στη Γαλλία, όπου το Ιντερνετ είναι βασικό εργαλείο μελέτης των φοιτητών», ανέφερε στην «Κ» ο κ. Γεώργιος Πανόπουλος, κάτοχος διδακτορικού από το Πανεπιστήμιο της Σορβόννης και με διδακτική εμπειρία στο ίδιο πανεπιστήμιο. Επίσης, «οι φοιτητές πρέπει να μάθουν να δουλεύουν με εργασίες, αλλά και να αλλάξει ο τρόπος των εξετάσεων. Στη Γαλλία ο φοιτητής για να πιάσει τη βάση πρέπει να απαντήσει σε ερωτήσεις που απαιτούν γνώση της θεωρίας, αλλά και ανάπτυξη κριτικής σκέψης. Στην Ελλάδα, πάντα υπάρχει ένα θέμα που να επιτρέπει στον υποψήφιο να περάσει τη βαθμολογική βάση. Ο τρόπος εξέτασης βοηθάει το κριτικό διάβασμα, ακόμη κι αν αυτό έχει γίνει από ένα μόνο βιβλίο», συμπληρώνει ο κ. Πανόπουλος.
Οι δύο στόχοι
«Με το νέο σύστημα υποτίθεται ότι επιτυγχάνονται δύο στόχοι: η πάταξη κυκλωμάτων κερδοσκοπίας που συνδέονταν με το μοναδικό σύγγραμμα και ο πλουραλισμός στη μάθηση. Αυτό όμως δεν ισχύει», λέει από την πλευρά της η επίκουρη καθηγήτρια του Παν. Αθηνών κ. Βάσω Κιντή. «Ο καθηγητής μπορεί, είτε ιδιοτελώς είτε για πραγματικούς λόγους (επειδή, δηλαδή, το ένα από τα δύο συγγράμματα που προτείνονται είναι καλύτερο), να κατευθύνει τους φοιτητές στην αγορά ενός από τα προτεινόμενα συγγράμματα. Αλλωστε, στο τέλος οι φοιτητές επιλέγουν ένα από τα δύο που προτείνονται, οπότε και πάλι όλο το σύστημα βασίζεται στο ένα σύγγραμμα. Το ζήτημα δεν λύνεται με διοικητικά μέτρα γενικής εφαρμογής. Στα Μαθηματικά δεν χρειάζεσαι πολλαπλό σύγγραμμα, στην Ιστορία μπορεί να χρειάζεσαι περισσότερα βιβλία. Οσο δεν δίνεται έμφαση στη διδασκαλία και στην παρακολούθηση -πολλοί φοιτητές εμφανίζονται μόνο στις εξετάσεις- και δεν τίθενται ακαδημαϊκοί στόχοι, η επίτευξη των οποίων να αξιολογείται συστηματικά (να ξέρουμε, δηλαδή, τι έχουν μάθει οι φοιτητές, μπορούν να κατανοήσουν ένα κείμενο, να διατυπώσουν σκέψεις με λογική συνοχή, να επιχειρηματολογήσουν υπέρ ή κατά, να λύσουν κάποιου τύπου ασκήσεις κ. λπ.), δεν θα αποφύγουμε το πρόβλημα», καταλήγει.
Πηγή: Καθημερινή (Απόστολου Λακασα)