Στους ψυχολόγους 4.605 μαθητές στην Κύπρο

Αυξάνονται κάθε χρόνο τα παιδιά που ζητούν βοήθεια και στήριξη

Η πλειοψηφία των μαθητών παραπέμπεται για βοήθεια στους εκπαιδευτικούς ψυχολόγους γιατί αντιμετωπίζει μαθησιακά προβλήματα, συναισθηματικές δυσκολίες, αλλά και προβλήματα συμπεριφοράς, επιθετικότητας και βίας

Μαθησιακά προβλήματα, συναισθηματικές δυσκολίες, προβλήματα συμπεριφοράς-επιθετικότητας-βίας, υπερκινητικότητα, αλλά και δυσκολίες συγκέντρωσης αντιμετωπίζουν συχνά μαθητές των δημοτικών και γυμνασίων, με αποτέλεσμα να παραπέμπονται για παρακολούθηση στους εκπαιδευτικούς ψυχολόγους.
Η ανησυχητική κατάσταση που επικρατεί τα τελευταία χρόνια στα σχολεία και, ειδικότερα, η αυξητική τάση που παρουσιάζουν οι περιπτώσεις μαθητών που χρήζουν βοήθειας, προκύπτει από στοιχεία και αριθμούς τα οποία περιέχονται στην ετήσια έκθεση του υπ. Παιδείας για το 2009. Σε αυτήν καταγράφονται με λεπτομέρεια και οι λόγοι για τους οποίους πολλά παιδιά καταφεύγουν ή παραπέμπονται στους ψυχολόγους.
Αύξηση στις παραπομπές
Η εργασία των εκπαιδευτικών ψυχολόγων και τα καθήκοντα που καλούνται να διεκπεραιώσουν εντάσσονται σε δύο βασικούς τομείς: τον τομέα των ατομικών περιπτώσεων και τον τομέα των προγραμμάτων, ερευνών και μελετών. Ο τομέας των ατομικών περιπτώσεων μαθητών είναι, ωστόσο, ο τομέας που παραδοσιακά απορροφά το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου των εκπαιδευτικών ψυχολόγων. Ειδικά για τις περιπτώσεις που χειρίστηκαν οι εκπαιδευτικοί ψυχολόγοι κατά το σχολικό έτος 2008-2009, στην ετήσια έκθεση του υπ. Παιδείας αναφέρεται ότι ανήλθαν στις 4.605. Από αυτές οι 4.484 έτυχαν χειρισμού, ενώ από τις υπόλοιπες 121 κάποιες μεταφέρθηκαν στην επόμενη σχολική χρονιά και κάποιες για διάφορους λόγους τερματίστηκαν υποχρεωτικά. Και πέρσι συνεχίστηκε πάντως το φαινόμενο που παρατηρήθηκε τις δύο τελευταίες σχολικές χρονιές.

Δηλαδή, σημειώθηκε σημαντική αύξηση του ποσοστού των παλαιών περιπτώσεων που χειρίστηκαν οι εκπαιδευτικοί ψυχολόγοι σε σχέση με εκείνο των νέων περιπτώσεων. Το ποσοστό των νέων περιπτώσεων ανερχόταν στο 48% και των παλαιών σε 52,8%. Οι περισσότερες περιπτώσεις (2503) παραπέμφθηκαν στην υπηρεσία Εκπαιδευτικής Ψυχολογίας (ΥΕΨ) απευθείας από τα σχολεία, ενώ η δεύτερη βασική πηγή παραπομπών (1.778) ήταν οι επαρχιακές επιτροπές Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης (ΕΕΕΑΕ). Σημειώνεται ότι σε σύγκριση με τη σχολική χρονιά 2007-2008 παρουσιάστηκε μια πολύ σημαντική αύξηση των παραπομπών προς την ΥΕΨ, της τάξης του 20,3%. Όσο για τις παραπομπές κατά εκπαιδευτική βαθμίδα, στην έκθεση του υπ. Παιδείας αναφέρεται ότι σε σχέση με πέρσι δεν παρατηρήθηκε καμία ουσιαστική διαφοροποίηση σε ό,τι αφορά στις παραπομπές από τη Δημοτική Εκπαίδευση (61,1%). Παρατηρήθηκε, ωστόσο, μια μικρή αύξηση των παραπομπών που έγιναν από τα σχολεία της Μέσης Εκπαίδευσης (γυμνάσιο και λύκειο). Το 2007-2008 το ποσοστό ανερχόταν στο 33,1%, ενώ το 2008-2009 ανήλθε στο 34,2%. Σε γενικές, πάντως, γραμμές διαπιστώθηκε ότι οι περισσότερες παραπομπές γίνονται από τα δημοτικά και τα γυμνάσια και υπογραμμίστηκε πως «αυτό θεωρείται φυσιολογικό, γιατί στις βαθμίδες αυτές της εκπαίδευσης, κυρίως στις μικρότερες τάξεις, εμφανίζονται περισσότερες δυσκολίες οπότε οι εκπαιδευτικοί ψυχολόγοι καλούνται να προσφέρουν στήριξη και βοήθεια στα παιδιά και τις οικογένειές τους, ενώ συχνά καλούνται να συνεισφέρουν και στο επίπεδο του σχολείου. Οι λιγότερες παραπομπές από τα λύκεια/τεχνικές οφείλονται μάλλον στο γεγονός πως τα παιδιά που αντιμετωπίζουν ιδιαίτερα προβλήματα δεν συνεχίζουν τη φοίτησή τους, εφόσον η εκπαίδευση παύει να είναι υποχρεωτική».
Μαθησιακές δυσκολίες
Σε ό,τι αφορά στους λόγους για τους οποίους ζητείται η βοήθεια των εκπαιδευτικών ψυχολόγων, από τα στοιχεία προκύπτει ότι ο κυριότερος λόγος που γίνονται οι παραπομπές προς την ΥΕΨ είναι εκείνος των μαθησιακών δυσκολιών και προβλημάτων. Ακολουθεί με συγκριτικά υψηλή συχνότητα εμφάνισης εκείνος της επαναξιολόγησης, και στη συνέχεια οι συναισθηματικές δυσκολίες, τα προβλήματα συμπεριφοράς-επιθετικότητας-βίας και υπερκινητικότητας και οι δυσκολίες συγκέντρωσης. Όσο για τις παραπομπές κατά φύλο, τα ποσοστά είναι τα ίδια με εκείνα της προηγούμενης σχολικής χρονιάς: 67,9% των παραπομπών αφορούν αγόρια και 32.1% κορίτσια. Όπως αναφέρεται στην έκθεση του υπ. Παιδείας «παρά το ότι το θέμα χρήζει ιδιαίτερου προβληματισμού και μελέτης, εντούτοις, είναι γεγονός πως στα αγόρια παρουσιάζεται ένα μεγαλύτερο ποσοστό αναπτυξιακών προβλημάτων. Είναι όμως ταυτόχρονα πιθανό και να παραπέμπονται περισσότερα αγόρια λόγω της μεγαλύτερης ανησυχίας σε γονείς και εκπαιδευτικούς για την εξέλιξη του αγοριού σε σχέση με αυτήν του κοριτσιού». Τονίζεται, ακόμη, ότι «ένας άλλος λόγος μπορεί να είναι το ότι τα αγόρια σε σχέση με τα κορίτσια παρουσιάζουν πιο συχνά προβλήματα που ενοχλούν (π.χ προκλητική ή και επιθετική συμπεριφορά, απειθαρχία, παραβατικότητα). Ένα αγόρι είναι πιο πιθανό να εκφράσει το άγχος του και να εξωτερικεύσει τη νευρικότητα του μέσω εκδηλώσεων επιθετικότητας, ενώ το κορίτσι είναι πιο πιθανό να εκφραστεί μέσω της αυτο-απομόνωσής του». Σε σχέση με το νοητικό επίπεδο των παιδιών που παραπέμπονται για βοήθεια, στην έκθεση τονίζεται ότι «ενώ η πλειοψηφία των παιδιών δεν παρουσιάζει νοητική υστέρηση, εντούτοις ο κυριότερος λόγος που παραπέμπονται στην ΥΕΨ είναι οι μαθησιακές δυσκολίες ή τα μαθησιακά προβλήματα».
Προβλήματα επικοινωνίας
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν και τα στοιχεία που αφορούν τη σχέση του παιδιού με το σχολείο, τους εκπαιδευτικούς και τους συμμαθητές του. Σύμφωνα με αυτά, ένας μεγάλος αριθμός παιδιών, 1.928 ή 56,3%, παρουσιάζουν ένα ή περισσότερα προβλήματα στη σχέση τους με το σχολείο, τους εκπαιδευτικούς ή τους συμμαθητές τους. Σε σύγκριση με την προηγούμενη σχολική χρονιά, παρουσιάζεται μια πολύ σημαντική αύξηση των προβλημάτων αυτών της τάξης του 13%. Τα πιο σημαντικά προβλήματα φαίνεται να είναι εκείνα που σχετίζονται με τη δόμηση σχέσης με τους συμμαθητές, τα προβλήματα συμπεριφοράς σε σχέση με το σχολείο και οι δυσκολίες στη δόμηση σχέσης με τους εκπαιδευτικούς. Σε ό,τι αφορά στα ατομικά προβλήματα των παιδιών που έτυχαν χειρισμού, διαπιστώθηκε ότι η πλειονότητά τους δεν παρουσίαζε οποιαδήποτε διαταραχή που να υποδηλώνει σοβαρό ψυχικό νόσημα. Όπως και πέρσι, οι διαταραχές με την πιο συχνή εμφάνιση είναι εκείνες της επικοινωνίας, που αναφέρονται κυρίως σε γλωσσικές δυσκολίες όπως στην έκφραση, την αντίληψη της γλώσσας, τη φωνολογία και τον τραυλισμό.
Πηγή: Ελευθεροτυπία (ΓΕΩΡΓΙΑ ΨΑΡΙΑ)