Κραυγή από έναν απόφοιτο

Η αποτυχία του ελληνικού πανεπιστημίου

Του Γρηγόρη Μακρή


Σήμερα και ύστερα από περίπου δύο χρόνια από την αποφοίτησή μου από την Ιατρική Αθηνών νιώθω διαρκώς αυξανόμενη την ανάγκη να γράψω, να διαμαρτυρηθώ και να φωνάξω για όλα εκείνα που ακόμα νιώθω να με πνίγουν βλέποντας και νιώθοντας τη συνεχή παρακμή του πανεπιστημίου. Βλέποντας ότι τα πράγματα ήταν άσχημα από την πρώτη μέρα που γράφτηκα στη σχολή μέχρι και την τελευταία αλλά και δύο χρόνια μετά, όταν βλέπεις ότι τα πράγματα δεν βελτιώνονται αλλά διαιωνίζονται για να εξυπηρετούν κάποιους... Κάποιες φορές ως φοιτητής νιώθεις την αδικία να σε πνίγει, τη βλακεία να σε περιτριγυρίζει και ταυτόχρονα την αναξιοκρατία να βασιλεύει παντού...
Δεν νομίζω ότι υπάρχει άλλο πανεπιστήμιο στον κόσμο που καταφέρνει να παίρνει ένα καλό πρωτογενές υλικό, όπως είναι αυτό που βγαίνει ίσως από τον μόνο ακόμα αξιοκρατικό θεσμό στη χώρα αυτή- τις Πανελλήνιες- και να το μετατρέπει σε ένα βαριεστημένο σύνολο, με μειωμένο δημιουργικό δυναμικό, μειωμένες φιλοδοξίες και δημοσιοϋπαλληλική νοοτροπία. Δεν πιστεύω ότι είμαι υπερβολικός με τα παραπάνω. Πλέον το πανεπιστήμιο στην Ελλάδα έχει καταντήσει- στην καλύτερη περίπτωση- μια παρατεταμένη περίοδος διακοπών για τους φοιτητές και αυτούς που ζουν από τα έξοδα των φοιτητών στους τόπους σπουδών τους και στη χειρότερη μια περίοδος απραξίας, άγχους, δημιουργικής μελαγχολίας και ανασφάλειας για ένα αβέβαιο, δύσκολο αύριο, προς στο οποίο φαίνεται να βαδίζουμε γυμνοί με τις ανασφάλειές μας για παρέα. Πλέον όλοι συμφωνούν ότι ένα μόνο πτυχίο δεν φτάνει, λες και τέσσερα έως έξι χρόνια σπουδών στα πιο παραγωγικά χρόνια της ζωής μας δεν είναι αρκετά για να σε εφοδιάσουν όχι τόσο με τόνους γνώσης αλλά κυρίως με όλα εκείνα που χρειάζονται για να γίνεις ένας καλός επαγγελματίας, δημιουργικός και υπεύθυνος. Ευτυχώς, τη λύση μας τη δίνουν τα μεταπτυχιακά στο εξωτερικό, που όλως περιέργως μέσα σε έναν χρόνο «καλύπτουν» όλα τα κενά τής μάλλον αποτυχημένης φοιτητικής μας σταδιοδρομίας.

Τα βασικά συστατικά μιας αποτυχημένης και βαρετής φοιτητικής σταδιοδρομίας λοιπόν είναι: η παντελής έλλειψη δημιουργικής κινητοποίησης, η έλλειψη σαφώς προσανατολισμένου εκπαιδευτικού πλάνου, η χαοτική, δημοσιοϋπαλληλική οργάνωση των εδρών και βέβαια οι σχέσεις συναλλαγής καθηγητών και φοιτητών από τις διάφορες πολιτικές παρατάξεις που λυμαίνονται τις σχολές με τους απανταχού φοιτητοπατέρες να δίνουν το γενικό πρόσταγμα, με απώτερο σκοπό το μικροπολιτικό όφελος.
O ρόλος του πανεπιστημίου στην Ελλάδα έχει ιδιαίτερα παρεξηγηθεί τόσο από τους φοιτητές όσο και από τους ίδιους τους διδάσκοντες, εκ των οποίων μια θλιβερή πλειονότητα αντιμετωπίζει το εκπαιδευτικό έργο ως πάρεργο. Δημιουργικό κίνητρο πλέον δεν υπάρχει στο πανεπιστήμιο... Το πανεπιστήμιο σήμερα συνοψίζεται σε 10-12 εξεταστικές, φυλλάδια με SΟS από τις «σωτήριες» παρατάξεις και πλάγιους τρόπους για να ξεμπερδεύεις με κάτι που πάλεψες τόσο πολύ για να μπεις αλλά θέλεις απεγνωσμένα να βγεις, γιατί πλέον δεν βλέπεις τον λόγο να συνεχίζεις... Η έμπνευση που θα έπρεπε να ξεκινάει από τους διδάσκοντες δηλώνει απούσα, οι ευκαιρίες για δημιουργική εξέλιξη και πρόοδο μοιάζουν με σταγόνα στον ωκεανό και φωτεινή εξαίρεση για τους προνομιούχους ή τους πιο τυχερούς. Ακόμη και το πανεπιστημιακό άσυλο, που κάποτε προάσπιζε την ελευθερία διακίνησης ιδεών μεταξύ των ακαδημαϊκών πολιτών, πλέον μοιάζει να είναι ορφανό και να στερείται ουσίας. Δεν χρειάζεται άσυλο όταν η πρωτοτυπία, η δημιουργική σκέψη και η καινοτομία δηλώνουν απούσες επί καθημερινής βάσης.
Αυτό που με ενοχλεί περισσότερο όμως είναι ότι βλέπω ένα κομμάτι της γενιάς μου να αδιαφορεί παντελώς και να έχει αφήσει την τύχη της σε άλλους. Είναι πραγματικά δύσκολοι οι καιροί και εμείς νομίζω από την πλευρά μας δεν στεκόμαστε στο ύψος των περιστάσεων. Φαίνεται να περνάμε μια ατελείωτη ακαδημαϊκή εφηβεία που δεν οδηγεί ποτέ στην ωρίμαση. Εχουμε συνεχώς απαιτήσεις, αλλά σαν κακομαθημένα πιτσιρίκια αρνούμαστε να κάνουμε και εμείς κάποιες υποχωρήσεις όσον αφορά τη «φοιτητική καλοπέραση» που μας υποσχέθηκαν κάποιοι λίγο πριν από τις Πανελλήνιες. Ο λόγος που επικεντρώνομαι κυρίως στον ρόλο των φοιτητών είναι γιατί αυτοί αποτελούν την κινητήρια δύναμη του πανεπιστημίου. Αν αυτή η δύναμη δεν προσπαθήσει για ένα καλύτερο και πιο ανταγωνιστικό πανεπιστήμιο, τότε κανένας δεν θα το κάνει. Η αλλαγή πρέπει να αρχίσει μέσα από το πανεπιστήμιο, από την καρδιά του, δηλαδή από τους φοιτητές του... Εδώ που έχουμε φτάσει, δεν υπάρχουν εύκολες λύσεις, χρειάζεται πολλή δουλειά και υπομονή από όλους μας.

Ο Γρηγόρης Μακρής είναι ΜD υποψήφιος διδάκτωρ στο Ιmperial College του Λονδίνου

ΠΑΡΕΡΓΟ
Ο ρόλος του πανεπιστημίου στην Ελλάδα έχει ιδιαίτερα παρεξηγηθεί τόσο από τους φοιτητές όσο και από τους διδάσκοντες που αντιμετωπίζουν το εκπαιδευτικό έργο ως πάρεργο

Πηγή: Τα Νέα