Με ρυθμούς 1.000 φορές πιο γρήγορους προχωρεί η εξαφάνιση των ειδών εξαιτίας των ανθρώπινων παρεμβάσεων. Με εξαφάνιση απειλείται το 60% των φυτών στην Ελλάδα
Η δραματική μείωση και υποβάθμιση της βιοποικιλότητας αποτελεί τον εφιάλτη που έρχεται για τις κοινωνίες του πλανήτη. Οι επιστήμονες λένε πως η εξαφάνιση των ειδών εξαιτίας των ανθρώπινων παρεμβάσεων προχωρεί με ρυθμούς 1.000 φορές πιο γρήγορους από ό,τι θα συνέβαινε με φυσιολογικές συνθήκες, ενώ η καλπάζουσα αστικοποίηση αναμένεται να οδηγήσει σε νέα απώλεια της βιοποικιλότητας στο 40% της γης μέσα στα επόμενα χρόνια.
Η Ελλάδα δεν απουσιάζει, δυστυχώς, από τη μακάβρια λίστα της καταστροφής. Αν και μία από τις πλουσιότερες περιοχές της Ευρώπης σε ποικιλία χλωρίδας και πανίδας -ίσως η πλουσιότερη- αντιμετωπίζει ραγδαία υποβάθμιση της ενδημικής κυρίως βιοποικιλότητας. Περισσότερα από τα μισά είδη ασπόνδυλων βρίσκονται σε κίνδυνο εξαφάνισης, ενώ τον ίδιο κίνδυνο διατρέχει σημαντικό ποσοστό, γύρω στο 15%, των σπονδυλωτών.
Την ίδια ώρα, περίπου τα 3/4 των υγροτόπων έχουν καταστραφεί (αν και σε αρκετές περιπτώσεις υπάρχουν δυνατότητες ανάταξης), ενώ το 60% των φυτών απειλείται με εξαφάνιση. Αξίζει να αναφερθεί πως στη χώρα μας απαντώνται περί τα 6.000 είδη φυτών, αρκετά από τα οποία αποτελούν τις τελευταίες προς την Ευρώπη οικογένειες ειδών της Ανατολής.
Τέσσερις κατηγορίες ζώων της χώρας βρίσκονται ήδη «στο κόκκινο», αφού σε ποσοστό άνω του 30% εντάσσονται στα κρίσιμα κινδυνεύοντα είδη, απειλούνται δηλαδή με εξαφάνιση μέσα στα επόμενα χρόνια.
Πρόκειται για τα ψάρια του γλυκού νερού, τα αμφίβια, τα ερπετά και τα πουλιά, όπως προκύπτει από το Κόκκινο Βιβλίο των Απειλουμένων Ζώων της Ελλάδας που επικαιροποίησαν πρόσφατα οι περιβαλλοντικές οργανώσεις Ελληνική Ζωολογική Εταιρεία, η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, η Ελληνική Ερπετολογική Εταιρεία, το Ινστιτούτο Σπηλαιολογικών Ερευνών Ελλάδας και η WWF Ελλάς. Ειδικότερα:
Ερπετά:
Η Ελλάδα φιλοξενεί 64 είδη ερπετών, περίπου το 50% της ευρωπαϊκής ερπετοπανίδας. Στη χώρα μας συναντώνται ευρωπαϊκά και ασιατικά είδη και κάποια αφρικανικής προέλευσης. Εξ αυτών, τα 12 θεωρούνται υπό κίνδυνο, ενώ άλλα 6 χαρακτηρίζονται ως «σχεδόν απειλούμενα». Ιδιαίτερα ανησυχητικό χαρακτηρίζεται το γεγονός ότι αυτά αποτελούν το σύνολο σχεδόν των ενδημικών ειδών ερπετών της Ελλάδας.
Πουλιά:
Η βιοποικιλότητα της ορνιθοπανίδας είναι μεγάλη στη χώρα μας. Από τα 442 είδη μελετήθηκαν τα 122. Εξ αυτών το 50%, δηλαδή 62 είδη, καταχωρίζονται στις ανώτατες κατηγορίες κινδύνου, ενώ τα μισά από αυτά, 31 είδη, εμφανίζουν πολύ αρνητικές τάσεις. Σημειώνεται πως η πλειονότητα των ειδών που μελετήθηκαν (75 είδη) είναι αρπακτικά, υδρόβια και παρυδάτια.
Ψάρια του γλυκού νερού και αμφίβια:
Σε κίνδυνο εξαφάνισης βρίσκονται το 37% και το 27% των ειδών αντίστοιχα. Οπως για όλα τα είδη, ο κυριότερος παράγοντας της επαπειλούμενης εξαφάνισης είναι η απώλεια και η υποβάθμιση των ενδιαιτημάτων τους.
Μεγάλους κινδύνους αντιμετωπίζουν όμως και οι άλλες ομάδες ζώων. Από τα θηλαστικά, προς εξαφάνιση οδεύουν ο λίγκας, η μεσογειακή φώκια και το ελάφι, ενώ σε κίνδυνο βρίσκονται η κρητική μυγαλή, η ασιατική τρανονυχτερίδα, το τσακάλι, η αρκούδα, ο κρητικός αίγαγρος, η βίδρα, το πλατώνι (είδος ελαφιού), τυφλοπόντικες του αγρού, ο φυσητήρας, η φώκαινα και το κοινό δελφίνι (γύρω στο 14% του συνόλου).
Επίσης: Η Ελλάδα και η Ισπανία είναι οι πλουσιότερες χώρες σε χερσαία σαλιγκάρια. Η ελληνική χερσαία μαλακοπανίδα περιλαμβάνει 680 είδη σαλιγκαριών και εμφανίζει πολυποικιλότητα και ανομοιομορφία από περιοχή σε περιοχή. Τα μισά είναι ενδημικά. Τα περίπου 100 διατρέχουν κίνδυνο εξαφάνισης.
§ Να αποφύγουμε το σύνδρομο του Τιτανικού είναι το μήνυμα του υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής για τον σημερινό εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας Περιβάλλοντος. Τώρα είναι η ώρα να παρθούν τα απαραίτητα μέτρα, για να αλλάξει ριζικά η συμπεριφορά του ανθρώπου, τώρα που η κλιματική αλλαγή είναι ακόμα αναστρέψιμη, τονίζεται σε ανακοίνωση του υπουργείου, που χαιρετίζει την αυξανόμενη ευαισθητοποίηση των νέων κυρίως πολιτών απέναντι στους κινδύνους της κλιματικής αλλαγής.
Πρωτοβουλία-ασπίδα από το υπουργείο Περιβάλλοντος: Νέο θεσμικό πλαίσιο για τη διαχείριση της βιοποικιλότητας
Με βήματα... χελώνας προχωρά η προστασία της βιοποικιλότητας στην Ευρώπη. Μπορεί ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών να ανακήρυξε τη φετινή χρονιά Ετος Βιοποικιλότητας (και στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται η σημερινή Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος), όμως ο ευρωπαϊκός στόχος για ανάσχεση της απώλειας της βιοποικιλότητας το 2010 δεν έχει επιτευχθεί και δεν διαφαίνεται μία σημαντική πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Ενωσης στον ορίζοντα.
Το υπουργείο Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, με αρκετή καθυστέρηση, ξεκινά τη δημόσια διαβούλευση σχεδίου νόμου για τη βιοποικιλότητα, ενώ το θέμα αναμένεται να τεθεί και στο υπουργικό συμβούλιο.
Το νέο θεσμικό πλαίσιο θα εναρμονίσει και θα εκσυγχρονίσει τις διάσπαρτες νομοθετικές ρυθμίσεις, τις σχετικές με το θέμα, θα καλύψει τα κενά της νομοθεσίας και θα προσφέρει ένα αποτελεσματικό εργαλείο για τη διαχείριση και προστασία της βιοποικιλότητας, ειδικά εν όψει των προβλημάτων και της αβεβαιότητας που δημιουργεί η κλιματική αλλαγή.
«Συνδράμουμε στη διεθνή προσπάθεια για ανάσχεση της απώλειας της βιοποικιλότητας μέσα από συντονισμένες δράσεις σε εθνικά και ευρωπαϊκά όργανα. Η ενσωμάτωση του παράγοντα της προστασίας της βιοποικιλότητας σε κάθε έργο και δραστηριότητα που πραγματοποιείται στη χώρα μας, αποτελεί προτεραιότητα του υπουργείου», δήλωσε η υπουργός ΠΕΚΑ Τίνα Μπιρμπίλη.
Το νέο νομοσχέδιο επεξεργάστηκαν στελέχη του υπουργείου Περιβάλλοντος μαζί με εκπροσώπους των Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων.
Στηρίζεται εν πολλοίς στην κοινή πρόταση που κατέθεσαν τον περασμένο Οκτώβριο οι 10 μεγάλες περιβαλλοντικές οργανώσεις της χώρας WWF Ελλάς, Greenpeace, Αρκτούρος, Αρχέλων, Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, Ελληνική Εταιρεία Προστασίας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, Ελληνική Εταιρεία Προστασίας της Φύσης, MO m, Καλλιστώ, Δίκτυο Μεσόγειος SOS. Οι βασικές αρχές είναι:
1) Εναρμόνιση του δασικού κώδικα με την περιβαλλοντική νομοθεσία σε ό,τι αφορά τις κατηγορίες προστασίας όλων των προστατευόμενων περιοχών. Οι κατηγορίες που δημιουργούνται είναι α) Απόλυτης Προστασίας όπου απαγορεύεται οποιαδήποτε δραστηριότητα, β) Προστασίας της Φύσης, όπου επιτρέπονται κάποιες παραδοσιακές δραστηριότητες, γ) Εθνικά Πάρκα, με υποκατηγορία τις Περιαστικές Περιοχές, με ήπια δόμηση και περιορισμένες χρήσεις που θεσμοθετούνται με προεδρικά διατάγματα και δ) Περιοχές που προστατεύονται με απόφαση υπουργού ή περιφερειάρχη, όπως τα προστατευόμενα τοπία.
2) Ξεκαθάρισμα του καθεστώτος διαχείρισης των περιοχών Natura με στόχο να αναδειχθούν σε πρότυπα περιβαλλοντικά βιώσιμης ανάπτυξης, «πράσινης» ανάπτυξης.
Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις ζητούν να αποκλεισθούν μέσα από τον νόμο οι επιβαρυντικές δραστηριότητες (βαριά βιομηχανία, βιοτεχνικά πάρκα, δράσεις που περιλαμβάνονται στην οδηγία Σεβέζο), όπως και η εκτός σχεδίου δόμηση.
3) Προστασία των ενδημικών ειδών χλωρίδας και πανίδας και πλαίσιο για την αναχαίτιση, κατά το δυνατόν, της βιολογικής εισβολής από ξενικά είδη που απειλούν πολλά σπάνια και σημαντικά είδη της χώρας.
4) Κίνητρα για την προστασία της βιοποικιλότητας και ποινικές κυρώσεις για όσους εσκεμμένα την υποβαθμίζουν.
Πηγή: Έθνος (Μανίνα Νικολοπούλου)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου