Συνέντευξη Τεύκρου Μιχαηλίδη

Το νέο βιβλίο του συγγραφέα του πετυχημένου και πολυδιαβασμένου «Πυθαγόρεια Εγκλήματα» μας ταξιδεύει τη χώρα των Φαραώ αποκαλύπτοντας

πτυχές της καθημερινής ζωής των Αιγυπτίων. Με αφορμή τον πάπυρο του Αχμές, το πρώτο δηλαδή ενυπόγραφο μαθηματικό κείμενο του κόσμου, ο Τεύκρος Μιχαηλίδης γράφει ένα γοητευτικό και συγκινητικό μυθιστόρημα για την αγωνία και τη τόλμη που προϋποθέτει η γνώση.

 - Τι είναι ο πάπυρος του Αχμές και γιατί θεωρείται σημαντικός;

 Ο πάπυρος του Αχμές ή «Μαθηματικός πάπυρος Ριντ» όπως είναι η επίσημη ονομασία του είναι ένας πάπυρος μήκους 5 μέτρων και πλάτους 32 εκατοστών που γράφτηκε γύρω στα 1600 π.Χ. από ένα γραφέα ονόματι Αχμές, αγνώστων λοιπών στοιχείων. Περιλαμβάνει 84 λυμένα προβλήματα πρακτικής αριθμητικής και γεωμετρίας που μας δίνουν μια ολοκληρωμένη εικόνα των μαθηματικών γνώσεων στην αρχαία Αίγυπτο. Είναι το πρώτο «βιβλίο μαθηματικών» στην ιστορία της ανθρωπότητας που φέρει το όνομα του συγγραφέα του και είναι γραμμένο από το ίδιο του το χέρι. Αν σκεφτεί κανείς ότι τα έργα των μαθηματικών γιγάντων, του Ευκλείδη, του Αρχιμήδη, του Πτολεμαίου δε σώζονται παρά μονάχα σε αντίγραφα έκτης και έβδομης γενιάς είναι συγκινητικό και συνάμα συναρπαστικό να διαθέτουμε ένα βιβλίο όπως ακριβώς το έγραψε ο ίδιος ο συγγραφέας του.

 - Στο πρόσφατο βιβλίο σας γυρνάτε στις απαρχές της επιστήμης σας. Γιατί αυτή η επιστροφή;

 Για τον Αχμές, πέρα από το όνομά του και την πληροφορία ότι εργάστηκε κατά τον 33ο χρόνο της βασιλείας του Φαραώ Α’ Ούσερ Ρε, δεν γνωρίζουμε απολύτως τίποτα. Αντίθετα για την εποχή του, για τα ήθη, τα έθιμα, τους μύθους, τη διατροφή, τη διασκέδαση, την κοινωνική οργάνωσητης αρχαίας Αιγύπτου διαθέτουμε πάρα πολλά στοιχεία. Ήταν λοιπόν μια εξαιρετική πρόκληση για μένα να βασιστώ στον τεράστιο αυτό πλούτο πληροφοριών για να συνθέσω ένα μυθιστόρημα που να αποτελεί μια εντελώς φανταστική αλλά αρκετά αληθοφανή βιογραφία του. Με βάση δηλαδή το έργο του και την εποχή του επιχείρησα να οικοδομήσω την εικόνα του ίδιου του συγγραφέα του παπύρου. Θέλησα δηλαδή να ταξιδέψω στην Αίγυπτο της εποχής των πυραμίδων χρησιμοποιώντας ως όχημα την Αιγυπτιακή επιστήμη.

 - Το μυθιστόρημα σας μεταφέρει ένα πολύ μεγάλο όγκοπληροφοριών για τη καθημερινή ζωή της χώρας των Φαραώ. Χρειάστηκε να μελετήσετε σε βάθος την ιστορία της αρχαίας Αιγύπτου και τι σας γοήτευσε σε αυτήν;

 Παρόλο που η Αίγυπτος της εποχής των πυραμίδων αποτελεί μια παλιά, παιδική μου αγάπη, χρειάστηκε να αφιερώσω δυο περίπου χρόνια στην αναζήτηση των ιστορικών, λαογραφικών και μαθηματικών στοιχείων που χρειάστηκα για το βιβλίο. Πολλά με γοήτευσαν: οι μύθοι τους, τα ερωτικά τους τραγούδια, τα παιχνίδια τους. Ένα όμως στοιχείο με εντυπωσίασε ιδιαίτερα. Υπάρχει μια παγιωμένη αντίληψη ότι ο αρχαίος Αιγυπτιακός πολιτισμός στρέφεται γύρω από τοθάνατο και την αγωνία της μετά θάνατον ζωής. Διαπίστωσα ότι αυτή η αντίληψη είναι εντελώς λανθασμένη. Οι Αιγύπτιοι αγαπούσαν το γλέντι και την καλοπέραση, λάτρευαν τη ζωή με τις καθημερινές μικρές χαρές της. Κι αν αφιέρωσαν τόση ενέργεια κι επιστημοσύνη για την εξασφάλιση της αιωνιότητας αυτό οφείλεται στην επιθυμία τους να παρατείνουν τη ζωή που την απολάμβαναν έτσι όπως τη ζούσαν. Ελπίζω μέσα από το βιβλίο να κατάφερα να δώσω αυτή τη σημαντική διάσταση.

 - Τα τελευταία χρόνια υπάρχει μια πληθώρα τίτλων γύρω από τα μαθηματικά. Πως εξηγείτε το γεγονός της σαγήνης που ασκούν ακόμη και σε ανθρώπους που δεν ήθελαν να ακούσουν γι αυτά;

 Ζούμε δυστυχώς στην εποχή των κενών λόγων. Έχω την εντύπωση ότι ο ηθελημένα συγκεχυμένος, ανειλικρινής ξύλινος λόγος που υιοθετούν κυρίως οι πολιτικοί και που αναπαράγεται άκριτα και μαζικά έχει πια κουράσει το κοινό που αναζητεί στα μαθηματικά την καθαρότητα, την ευθύτητα, τον ορθολογισμό. Ίσως αυτό να εξηγεί το γιατί ή αναγνώστες υποδέχονται ευνοϊκά μυθοπλασίες που στρέφονται γύρω από αυτόν τον καθαρό λόγο. Ένα λόγο που να τους εμπνέει, να τους ταξιδεύει και να τους αφηγείται χωρίς να τους παραμυθιάζει.