Για μια αποτελεσματική μεταρρύθμιση

Ελευθεριου Γειτονα*

Τη μεταρρύθμιση πρέπει να τη δούμε από το νηπιαγωγείο μέχρι και τα μεταπτυχιακά. Γι’ αυτό προτείνω ουσιαστικές αλλαγές στη διάρθρωση της υποχρεωτικής εκπαίδευσης και στο κρίσιμο σημείο του περάσματος από το λύκειο στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.
Ετσι μπορούμε να μιλήσουμε για ένα εφτάχρονο δημοτικό (νηπιαγωγείο και έξι τάξεις δημοτικού), σκοπός του οποίου θα είναι η εξασφάλιση της γνωστικής υποδομής για την κατάκτηση των κωδίκων του πολιτισμού (ανάγνωση - γραφή - αριθμητική - πληροφορική - δύο ευρωπαϊκές ή άλλες γλώσσες πέραν της μητρικής, εθισμός στην άθληση, μύηση στις τέχνες και αγωγή για υγιεινή διατροφή).
Η δεύτερη βαθμίδα εκπαίδευσης θα είναι εν μέρει υποχρεωτική με διάρκεια τέσσερα χρόνια, αλλά και εν μέρει προαιρετική με διάρκεια ένα χρόνο, που θα αντιστοιχεί με το σημερινό της Β΄ Λυκείου, ή δύο χρόνια, που θα αντιστοιχούν σε μια καλά οργανωμένη τεχνική εκπαίδευση. Σ’ αυτό που σήμερα ονομάζουμε γυμνάσιο θα συνεχιστούν οι στόχοι που έβαλε το δημοτικό και θα γίνει περισσότερο σχολείο εφαρμογών και μύησης στον ελληνικό και ευρωπαϊκό πολιτισμό, μύησης στις επιστήμες και τις τέχνες αλλά και ανίχνευσης των επαγγελματικών τάσεων.


Στη Γ΄ Γυμνασίου θα πραγματοποιούνται εξετάσεις, οπότε, με βάση τα αποτελέσματά τους και τη μέση βαθμολογία των δύο προηγουμένων ετών, τα παιδιά θα κατατάσσονται στην Δ΄ Γυμνασίου, τη σημερινή δηλαδή Α΄ Λυκείου, σε τμήματα αυξημένων και κανονικών απαιτήσεων.
Οι απολυτήριες εξετάσεις από τη Β/θμια υποχρεωτική εκπαίδευση θα γίνονται στο τέλος της Δ΄ Γυμνασίου, σημερινής Α΄ Λυκείου, και θα δίνουν τη δυνατότητα στα παιδιά ν’ ακολουθήσουν ή δύο έτη καλά οργανωμένης τεχνικής εκπαίδευσης ή ένα έτος μεταγυμνασιακής εκπαίδευσης, που θ’ αντιστοιχεί με τη σημερινή Β΄ Λυκείου και θα οδηγεί στο προπανεπιστημιακό έτος σπουδών για την τελική εγγραφή στο πανεπιστήμιο. Στο πρώτο έτος μεταγυμνασιακών σπουδών με στόχο το πανεπιστήμιο διατηρούνται οι κατευθύνσεις που υπάρχουν σήμερα στη Β΄ Λυκείου, και διδάσκονται σε κάθε κατεύθυνση τέσσερα ή πέντε μαθήματα με 8 διδακτικές ώρες την εβδομάδα το καθένα.
Η αξιολόγηση των μαθητών θα γίνεται με τρόπο αντικειμενικό και τεκμηριωμένο και με διάθεση διορθωτική και όχι απορριπτική. Από την πρώτη μεταγυμνασιακή τάξη, σημερινή Β΄ Λυκείου, όλα τα παιδιά θα εγγράφονται στο προπανεπιστημιακό έτος σπουδών. Το αναλυτικό πρόγραμμα του προπανεπιστημιακού έτους θα σχεδιαστεί από διεπιστημονική επιτροπή και θα περιέχει μαθήματα που θα κάνουν τους προπανεπιστημιακούς φοιτητές ικανούς να παρακολουθήσουν αποτελεσματικά τα πανεπιστημιακά μαθήματα.
Στο τέλος του προπανεπιστημιακού έτους γίνονται εξετάσεις. Τα θέματα των εξετάσεων τα ορίζει η ίδια προπανεπιστημιακή επιτροπή που σχεδίασε το αναλυτικό πρόγραμμα. Εννοείται ότι είναι αναγκαία η κατοχύρωση του αδιάβλητου των εξετάσεων αυτών. Οσοι προπανεπιστημιακοί φοιτητές δεν επιτύχουν στις εξετάσεις, που θα διεξαχθούν στο τέλος, θα έχουν δικαίωμα να ξαναφοιτήσουν δωρεάν για μία ακόμη χρονιά, εάν το οικογενειακό τους εισόδημα δεν ξεπερνά τις 30.000 ευρώ και με πληρωμή 5.000 ευρώ ετησίως σε περίπτωση που το οικογενειακό τους εισόδημα υπερβαίνει το ως άνω ποσόν. Προπανεπιστημιακό έτος σπουδών μπορεί να λειτουργήσει σε κάθε ΑΕΙ και ΤΕΙ της χώρας μας.
Η εγγραφή των παιδιών στα πανεπιστήμια θα γίνεται ως εξής: κάθε πανεπιστημιακή σχολή με την έναρξη του προπανεπιστημιακού έτους θα ανακοινώνει τα κριτήρια, τις προδιαγραφές και τις απαιτήσεις της για να εγγράψει κάποιον φοιτητή στο τμήμα.
Ας δούμε τώρα την πορεία των παιδιών που από την Α΄ Λυκείου και μετά ακολουθούν την τεχνική εκπαίδευση, η οποία πρέπει να δώσει ανθρώπους εξαιρετικά καταρτισμένους και ειδικευμένους για να μπουν στην παραγωγική διαδικασία. Tα παιδιά αυτά, αφού αποκτήσουν 4 - 5 χρόνια εργασιακής εμπειρίας, θα μπορούν να γίνονται δεκτά για μεταπτυχιακές σπουδές, που θα τους δίνουν το δικαίωμα να διοριστούν οπουδήποτε κι ως ισότιμοι με τους έχοντες πανεπιστημιακό τίτλο. Με τον τρόπο αυτό και τα παιδιά και η κοινωνία θα πάψουν να θεωρούν απαξιωμένη και άχρηστη αυτή την εκπαίδευση. Κι ακόμη θα διατηρηθούν πολλές οικογενειακές επιχειρήσεις στον αγροτικό και βιοτεχνικό τομέα και θα αναβαθμιστούν.
Πιστεύω ότι η εκπαιδευτική μεταρρύθμιση, για να είναι δυνατή, πρέπει να είναι απλή. Αρκεί να προσέξουμε τους πυλώνες: Αξιολόγηση των αναλυτικών προγραμμάτων - αξιολόγηση της σχολικής και πανεπιστημιακής μονάδας - σξιολόγηση των εκπαιδευτικών - σξιολόγηση των μαθητών.


* Ο κ. Ελ. Γείτονας είναι ιδρυτής και γενικός διευθυντής των Εκπαιδευτηρίων Γείτονα στη Βάρη Αττικής.

Πηγή: Καθημερινή