Μεγαλειώδης ολική έκλειψη ηλίου

Η έκλειψη διήρκεσε περίπου 6,5 λεπτά, μια χρονική διάρκεια που δεν θα επαναληφθεί μέχρι το έτος 2132 ενώ δεν θα υπάρξει άλλη τόσο μεγάλη έκλειψη μέσα στον 21ο αιώνα

Η μεγάλης διάρκειας ολική έκλειψη του Ήλιου που "σάρωσε" ένα μεγάλο τμήμα της Ασίας σήμερα μελετήθηκε επισταμένως από τους επιστήμονες, κυρίως των δύο μεγαλύτερων χωρών της περιοχής, της Κίνας και της Ινδίας.

Ειδικά οι Κινέζοι επιστήμονες πραγματοποίησαν ένα σημαντικό πείραμα, ευελπιστώντας ότι έτσι θα δώσουν οριστική απάντηση σε ένα ερώτημα που προβληματίζει εδώ και χρόνια τους επιστήμονες: αν πράγματι η βαρύτητα της Γης μειώνεται ελαφρά στη διάρκεια μιας ολικής έκλειψης.

Γεωφυσικοί της Κινεζικής Ακαδημίας Επιστημών εγκατέστησαν εξελιγμένο εξοπλισμό σε έξι διαφορετικά σημεία της χώρας τους, μετρώντας τη βαρύτητα, καθώς η σκιά της Σελήνης, πλάτους περίπου 250 χλμ., διέσχιζε αργά τη Νότια Κίνα. Τα αποτελέσματα, που θα αναλυθούν τους επόμενους μήνες, αναμένεται να επιβεβαιώσουν (ή να απορρίψουν τελικά) την θεωρία ότι είναι πραγματικές οι βαρυτικές ανωμαλίες που παρατηρούνται κατά τις ολικές εκλείψεις του ήλιου, σύμφωνα με το New Scientist.

Η πρώτη ένδειξη για τις διακυμάνσεις της βαρύτητας στη διάρκεια μιας έκλειψης υπήρξε το 1954, όταν ο γάλλος φυσικός Μορίς Αλέ πρόσεξε την ανώμαλη συμπεριφορά ενός κινούμενου εκκρεμούς, τη στιγμή που μια ηλιακή έκλειψη λάμβανε χώρα πάνω από το Παρίσι, κάτι που υποδήλωνε ότι υπήρξε μια ξαφνική μεταβολή στη δύναμη της βαρύτητας που επηρέαζε το εκκρεμές.

Έκτοτε, ανάλογες βαρυτικές ανωμαλίες έχουν παρατηρηθεί σε περίπου 20 ηλιακές εκλείψεις ανά τον πλανήτη, παρόλα αυτά οι επιστήμονες δεν έχουν ακόμα καταλήξει σε οριστικό συμπέρασμα - κάτι που ελπίζεται ότι θα γίνει τώρα μετά το κινεζικό πείραμα. Οι περισσότεροι φυσικοί του πλανήτη αμφιβάλλουν για την ύπαρξη της ανωμαλίας, επειδή αν ίσχυε, θα άλλαζε τις αντιλήψεις τους για το πώς λειτουργεί η βαρύτητα.

Για το λόγο αυτό, έχουν προταθεί διάφορες, πιο συμβατικές, εναλλακτικές ερμηνείες του φαινομένου, όπως οι μεταβολές στην θερμοκρασία ή την πίεση της ατμόσφαιρας. Ορισμένοι φυσικοί όμως επιμένουν ότι το φαινόμενο είναι υπαρκτό. 

Οι κινέζοι επιστήμονες εγκατέστησαν μετρητές της βαρύτητας και εκκρεμή σε διάφορες τοποθεσίες της αχανούς Κίνας, ελπίζοντας ότι η τεράστια απόσταση μεταξύ των επιστημονικών οργάνων (περίπου 3.000 χλμ. από το πιο ανατολικό μέχρι το πιο δυτικό σημείο) θα εξαλείψει την όποια πιθανότητα η βαρυτική ανωμαλία να επηρεάζεται από σφάλματα των οργάνων ή από τοπικούς κλιματολογικούς παράγοντες.

Άλλες ομάδες κινέζων επιστημόνων επικεντρώθηκαν στο ηλιακό στέμμα, που έχει θερμοκρασίες μέχρι 2 εκατ. βαθμούς Κελσίου, και τράβηξαν μια σειρά από σχετικές φωτογραφίες. 

Από την πλευρά τους, οι Ινδοί επιστήμονες ζήτησαν τη βοήθεια της πολεμικής αεροπορίας της χώρας τους, που τους παραχώρησε ένα μαχητικό Μιράζ κι ένα μεταγωγικό αεροπλάνο για να παρακολουθήσουν από αέρος και εκ του σύνεγγυς το "μέτωπο" της έκλειψης, καθώς η σκιά της διέσχιζε την Ινδία. Με τον τρόπο αυτό, από υψόμετρο σχεδόν 8.000 μέτρων, μπόρεσαν να υπερπηδήσουν τα σύννεφα των μουσώνων που σκέπαζαν τη χώρα τους και έκρυβαν το φαινόμενο. 

Η έκλειψη διήρκεσε περίπου 6,5 λεπτά, μια χρονική διάρκεια που δεν θα επαναληφθεί μέχρι το έτος 2132 ενώ δεν θα υπάρξει άλλη τόσο μεγάλη έκλειψη μέσα στον 21ο αιώνα.

Μια ολική ηλιακή έκλειψη συμβαίνει κατά μέσο όρο μια ή δύο φορές το χρόνο, όμως είναι ορατή μόνο από μια στενή λωρίδα (περίπου το 1% της επιφάνειας της Γης).

Ο βασικός λόγος που η σημερινή έκλειψη στην Ασία κράτησε τόσο πολύ, ήταν ότι άρχισε μόλις λίγες ώρες αφότου η Σελήνη έφτασε στο περίγειο, δηλαδή στο σημείο όπου το φεγγάρι πλησιάζει περισσότερο τον πλανήτη μας κατά την περιφορά του. Από τόσο κοντινή απόσταση, ο δορυφόρος της Γης φαίνεται κατά 8% μεγαλύτερος από τον Ήλιο και ρίχνει μια μεγαλύτερη σκιά στον πλανήτη μας από ό,τι συνήθως.

Πηγή: Έθνος