Οι μονάχους μονάχους δεν είναι πια...μόνες

Η συνεργασία των τοπικών φορέων στο Θαλάσσιο Πάρκο Αλοννήσου είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση των γεννήσεων της σπάνιας φώκιας

Αυξήθηκαν οι γεννήσεις της φώκιας μονάχους μονάχους στο «Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Αλοννήσου Βορείων Σποράδων» (ΕΘΠΑΒΣ) τα τελευταία 13 χρόνια και σύμφωνα με την Εταιρεία για τη Μελέτη και Προστασία της Μεσογειακής Φώκιας «MΟm», κάθε χρόνο έρχονται στον κόσμο 8 φωκάκια.

Το γεγονός αυτό οφείλεται στην άριστη συνεργασία του Φορέα Διαχείρισης του πάρκου και της «ΜΟm» με το Λιμενικό Σώμα, τους ψαράδες και τους κατοίκους της Αλοννήσου, οι οποίοι έχουν δημιουργήσει ένα φιλικό καθεστώς, απολύτου προστασίας για τα πανέμορφα θηλαστικά.

Στα ελληνικά νερά φιλοξενείται ο μεγαλύτερος πληθυσμός της μονάχους μονάχους, που υπολογίζεται περίπου στα 300 θηλαστικά, ενώ στην υπόλοιπη Μεσόγειο ζουν γύρω στα 200.

Η μεσογειακή φώκια είναι δείκτης υγείας του θαλάσσιου περιβάλλοντος και μέρος του θησαυροφυλακίου βιοποικιλότητας της Ελλάδας. Οσο υπάρχει η μονάχους μονάχους στα ελληνικά νερά, μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι οι θάλασσές μας είναι από τις πιο υγιείς και καθαρές στον κόσμο, τονίζουν οι εκπρόσωποι της «ΜΟm».

Το ΕΘΠΑΒΣ είναι η μεγαλύτερη προστατευμένη θαλάσσια περιοχή στην Ευρώπη, έκτασης περίπου 2.220 τ. χλμ. Εκτός από τη θαλάσσια περιοχή, το πάρκο περιλαμβάνει τη νήσο Αλόννησο και 6 μικρότερα νησιά: Περιστέρα, Κυρά Παναγιά, Ψαθούρα, Πιπέρι, Σκάτζουρα και Γιούρα, καθώς και 22 βραχονησίδες. Τα δύο σκάφη επιτήρησης του Φορέα περιπολούν, διανύοντας 140 μίλια καθημερινά!

Η χρηματοδότηση του πάρκου έχει εξασφαλιστεί από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Περιβάλλον» (ΕΠΠΕΡ), ενώ διαθέτει 10 άτομα προσωπικό. Ο πυρήνας του (Ζώνη Α) καλύπτει 70 τ. χλμ. και όπως εξηγεί ο πρόεδρος του Φορέα Διαχείρισης, Στέφανος Παρασκευόπουλος: «Στη Ζώνη Α, αυστηρής προστασίας, ισχύουν ιδιαίτερες ρυθμίσεις, ενώ στη Ζώνη Β, περιλαμβάνονται οι κατοικημένες περιοχές, στις οποίες ισχύει χαμηλότερος βαθμός προστασίας.

Για την είσοδο στη Ζώνη Α είναι απαραίτητη η λήψη ειδικής άδειας από τον Φορέα Διαχείρισης. Το κυνήγι απαγορεύεται, καθώς επίσης υπάρχουν και ειδικές ρυθμίσεις όσον αφορά την επαγγελματική και την ερασιτεχνική αλιεία, ενώ σε όλη την περιοχή του Πάρκου δεν επιτρέπεται η χρήση φωτιάς, η κατασκήνωση και το ψαροντούφεκο.

Στις περιοχές που επιτρέπεται η πρόσβαση στα σκάφη αναψυχής και στα επαγγελματικά τουριστικά σκάφη, επιτρέπεται η αγκυροβολία, η κολύμβηση, η παρατήρηση της πανίδας και χλωρίδας, η φωτογράφηση και η βιντεοσκόπηση και η επίσκεψη σε πολιτιστικά μνημεία. Επίσης επιτρέπεται και η διανυκτέρευση εντός των σκαφών, σε συγκεκριμένες περιοχές. Ομως, οι πολίτες, οι οποίοι επισκέπτονται με σκάφη την περιοχή, πολλές φορές δεν συμμορφώνονται με τις υποδείξεις μας.

Απευθύνουμε έκκληση στους επισκέπτες να σεβαστούν την κατοικία της μονάχους μονάχους και για λεπτομερή ενημέρωση, καλό είναι να έρχονται σε επαφή με τον Φορέα στο Πατητήρι.

Περιορισμοί
Οσοι επισκέπτονται το ΕΘΠΑΒΣ με σκάφη αναψυχής μπορούν να επικοινωνούν για πληροφορίες με τον Λιμενικό Σταθμό Αλοννήσου στο κανάλι VHF 12. Ενοχλητικοί θόρυβοι πρέπει να αποφεύγονται και ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται από τους χειριστές ταχύπλοων σκαφών. Είναι σημαντικό οι επισκέπτες να συνειδητοποιήσουν ότι όλοι οι περιορισμοί και οι ρυθμίσεις έχουν ως απώτερο στόχο την προστασία αυτού του ευαίσθητου και σημαντικού οικοσυστήματος».

Στην Αλόννησο λειτουργεί το μοναδικό στην Ευρώπη Κέντρο Περίθαλψης για τη μεσογειακή φώκια, το οποίο ιδρύθηκε το 1990 από τη «ΜΟm».

«Η περίθαλψη άρρωστων, τραυματισμένων και ορφανών ζώων θεωρείται διεθνώς ως βασικό εργαλείο της στρατηγικής για την προστασία της μεσογειακής φώκιας», επισημαίνει η υπεύθυνη δράσεων της «ΜΟm» για τις Σποράδες και ιδρυτικό μέλος της εταιρείας, Ελένη Τούντα, και προσθέτει:

«Σκοπός της δράσης αυτής είναι η αύξηση των πιθανοτήτων επιβίωσης ζώων, που χωρίς ανθρώπινη επέμβαση είναι καταδικασμένα να πεθάνουν. Τα ζώα που θα επιβιώσουν θα επιστρέψουν υγιή και ικανά να ζήσουν ανεξάρτητα στο φυσικό περιβάλλον.

Για έναν πληθυσμό 300 θηλαστικών κάθε ζώο που σώζεται είναι πολύτιμο. Υπολογίζεται ότι έως τώρα έχουν επιστρέψει στο φυσικό περιβάλλον υγιή ζώα που αντιστοιχούν στο 5% του σημερινού πληθυσμού».

Ταυτότητα

Η μεσογειακή φώκια μονάχους μονάχους είναι το σπανιότερο είδος στον κόσμο και ένα από τα 6 περισσότερο απειλούμενα είδη.

Είναι από τα μεγαλύτερα είδη φώκιας στον κόσμο. Εχει μήκος γύρω στα 2,5 μέτρα και ζυγίζει περίπου 300 κιλά. Μπορεί να φτάσει σε ηλικία τα 45 χρόνια.

Τρέφεται με όλα τα είδη ψαριών και κεφαλόποδων. Μια ενήλικη φώκια υπολογίζεται ότι ημερησίως καταναλώνει το 5%-10% του σωματικού της βάρους.

Ο Μάρκος, η μικρή φώκια, δεν τα κατάφερε 
Οι συνθήκες διαβίωσης της φώκιας δεν είναι καθόλου ειδυλλιακές στην υπόλοιπη χώρα. Στις 27 Απριλίου 2010 η Ομάδα Διάσωσης της «Mοm» βρέθηκε μπροστά σε ένα σκληρό θέαμα, όταν έφτασε στην παραλία Κρύα Βρύση στο Μαντούδι Ευβοίας. Μια αρσενική φώκια, ηλικίας περίπου 4 μηνών, έφερε διαμπερές τραύμα στο κεφάλι.

Η Ομάδα Διάσωσης σε συνεργασία με την Κτηνιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, υπό την καθοδήγηση της κτηνιάτρου καθηγήτριας Νατάσσας Κομνηνού, παρείχαν στο άτυχο ζώο τις πρώτες βοήθειες. Μετά την εξέταση που πραγματοποιήθηκε στη μονάχους μονάχους, εκτιμήθηκε ότι πρόκειται για τραύμα από πυροβολισμό. Ο Μάρκος, όπως ονόμασε η Ομάδα Διάσωσης το μικρό φωκάκι, στις 10 Μαΐου υπέκυψε στα τραύματά του.

Λίγες ημέρες νωρίτερα είχε βρεθεί μια νεκρή φώκια στη Σάμο. Από την 1/1/2010 έως και τις 19/04/2010 μέσω του Εθνικού Δικτύου Διάσωσης και Συλλογής Πληροφοριών της MOm, συγκεντρώθηκαν 44 πληροφορίες για παρατηρήσεις μεσογειακής φώκιας πανελλαδικά, από τις οποίες οι 11 αφορούσαν νεκρά ζώα, για 4 εκ των οποίων υπήρχαν ενδείξεις για ηθελημένες θανατώσεις. Για την εξάλειψη του φαινομένου, έχει κατατεθεί στο ΥΠΕΚΑ και στο ΥΠΑΑΤ από τη «MΟm» Σχέδιο Δράσης, που εκπονήθηκε από τη MOm, το WWF Ελλάς και το Ινστιτούτο Αλιευτικής Ερευνας Καβάλας, ζητώντας την άμεση υιοθέτησή του και τη θεσμική κατοχύρωση και εφαρμογή των προτεινόμενων μέτρων του από την Πολιτεία.

Οι απειλές

Η μεσογειακή φώκια διατρέχει μια σειρά από κινδύνους:

α) Αυξημένη θνησιμότητα εξαιτίας σκόπιμων θανάτων που προέρχονται από τον άνθρωπο.

β) Αυξημένη θνησιμότητα ανήλικων ατόμων εξαιτίας απώλειας κατάλληλων βιοτόπων.

γ) Αυξημένη θνησιμότητα εξαιτίας εμπλοκής σε δίχτυα.

Αν δείτε ζωντανή, τραυματισμένη ή νεκρή φώκια, καλέστε άμεσα τη «ΜΟm» στο τηλ.: 210 5222888 και ενημερώστε τις τοπικές λιμενικές αρχές.

Πηγή: Έθνος (Διονυσία Λάγιου)