20/7/10

Αναβρασμός στα Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας - Σχολεία ενός κατώτερου Θεού

Εδώ και δυο βδομάδες οι εκπαιδευτικοί που υπηρετούν σε έναν από τους πιο πετυχημένους και σημαντικούς θεσμούς του σχολικού μας συστήματος βρίσκονται σε αναβρασμό. Ο λόγος είναι ότι η σχολική περίοδος τελείωσε και ακόμα δεν έχουν ανακοινωθεί οι τοποθετήσεις των μονίμων εκπαιδευτικών που έχουν αποσπαστεί στα Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας (ΣΔΕ), με αποτέλεσμα να βρίσκεται στον αέρα το έργο που έχει πραγματοποιηθεί μέχρι σήμερα στον ευαίσθητο αυτό χώρο.
Καμιά επίσημη δικαιολογία δεν έχει δοθεί μέχρι στιγμής για την καθυστέρηση. Και βέβαια η φημολογία επιμένει πως ο λόγος της αργοπορίας είναι ότι το υπουργείο σκοπεύει να αντικαταστήσει το σύνολο των μονίμων εκπαιδευτικών που υπηρετούν στα σχολεία αυτά με «φτηνούς» ωρομίσθιους. Οι σύλλογοι διδασκόντων απευθύνονται με εκκλήσεις στην ηγεσία του υπουργείου Παιδείας (βλ. τρίτη σελίδα του «Ιού»), αλλά μέχρι στιγμής καμιά επίσημη διαβεβαίωση δεν τους έχει δοθεί. Μόνο μισόλογα και ανεπίσημες διαψεύσεις της φημολογίας.


Και να σκεφτεί κανείς ότι η σημασία των σχολείων αυτών συνομολογείται από ολόκληρο το πολιτικό φάσμα (με την εξαίρεση του ΚΚΕ, το οποίο κρατά επιφυλακτική στάση για τη χρηματοδότηση από ευρωπαϊκά κονδύλια και θεωρεί ότι ετοιμάζουν τους μαθητές τους να γίνουν ανειδίκευτοι εργάτες του ξένου κεφαλαίου). Πριν από δυο χρόνια το σύνολο του τύπου αφιέρωσε μεγάλα ρεπορτάζ στην 52χρονη Αλεξάνδρα Μαρκοπούλου, απόφοιτη των ΣΔΕ, που αρίστευσε στις εισαγωγικές εξετάσεις για το πανεπιστήμιο. Πολλές, λιγότερο εντυπωσιακές αλλά εξίσου σημαντικές, επιτυχίες καταγράφονται σ' αυτά τα σχολεία που έχουν στόχο να ολοκληρώσουν την υποχρεωτική εκπαίδευση ατόμων 18 ετών και άνω, τα οποία για διάφορους λόγους αποκλείστηκαν ή βρέθηκαν εκτός εκπαιδευτικής διαδικασίας.
Οι αποκλεισμένοι της εκπαίδευσης
Τα Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας είναι δηλαδή ένας θεσμός που καλείται να καλύψει ένα σημαντικό κενό στην εκπαίδευση. Τα ΣΔΕ πέρα από την κατάκτηση γνώσεων και δεξιοτήτων οδηγούν τους συμμετέχοντες στην απόκτηση τίτλου σπουδών ισότιμου με το απολυτήριο του γυμνασίου. Οπως καταλαβαίνει κανείς, οι εκπαιδευόμενοι στην πλειονότητά τους είναι μέλη των πιο ευαίσθητων κοινωνικών ομάδων (άνεργοι, φυλακισμένοι, γυναίκες, αρχηγοί μονογονεϊκών οικογενειών, ρομά, μουσουλμάνοι, μετανάστες κ.ά.), ενώ οι εκπαιδευτικοί που έχουν ζητήσει να αποσπαστούν στα ΣΔΕ είναι κατά κανόνα ιδιαίτερα ευαισθητοποιημένοι στο ζήτημα του κοινωνικού αποκλεισμού και επιλέγονται με κριτήρια την πλήρη διαθεσιμότητά τους στις ανάγκες του σχολείου, τη γνώση γλωσσών και ηλεκτρονικού υπολογιστή, ενώ πολλοί είναι κάτοχοι μεταπτυχιακών-διδακτορικών διπλωμάτων.
Τα Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας (ΣΔΕ) ανήκουν στο υπουργείο Παιδείας και υπάγονται στη Γενική Γραμματεία Διά Βίου Μάθησης (ΓΓΔΒΜ) που προηγουμένως λεγόταν Γενική Γραμματεία Εκπαίδευσης Ενηλίκων. Τα ΣΔΕ έχουν ενταχθεί σε κοινοτικό πρόγραμμα, χρηματοδοτούνται κατά 75% από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο και κατά 25% από το ελληνικό Δημόσιο. Την υλοποίηση του προγράμματος έχει αναθέσει η Γενική Γραμματεία στο ΙΔΕΚΕ, το Ινστιτούτο Διαρκούς Εκπαίδευσης Ενηλίκων. Οι επιλογές προσωπικού, δηλαδή διευθυντών και εκπαιδευτικών, γίνονται από τη Γενική Γραμματεία Διά Βίου Μάθησης. Οι δημόσιοι εκπαιδευτικοί που αποσπώνται εκεί συνεχίζουν να μισθοδοτούνται από το ελληνικό Δημόσιο. Οι ωρομίσθιοι και οι συμβασιούχοι -που είναι οι σύμβουλοι σταδιοδρομίας και οι ψυχολόγοι- μισθοδοτούνται από το ΙΔΕΚΕ, δηλαδή από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο. Αυτή τη στιγμή λειτουργούν 57 σχολεία. Κάποια απ' αυτά βρίσκονται σε σωφρονιστικά καταστήματα, δηλαδή στις φυλακές Κορυδαλλού, στον Ελαιώνα Θηβών, στο Δομοκό, στη Λάρισα, στα Διαβατά.
Μιλήσαμε με μόνιμους εκπαιδευτικούς που έχουν αποσπαστεί εδώ και χρόνια στα σχολεία αυτά και ζητήσαμε τη γνώμη τους για την τύχη του θεσμού: «Αυτή τη στιγμή υπάρχει μια αναστάτωση, λόγω του ότι δεν έχουν υπογραφεί οι αποσπάσεις των μονίμων εκπαιδευτικών απ' τη μια μεριά, και από την άλλη έχει αναπτυχθεί μια έντονη φημολογία ότι δεν θα αποσπαστεί κανένας μόνιμος εκπαιδευτικός πλην των διευθυντών, και θα στελεχωθούν τα σχολεία με ωρομίσθιους, οι οποίοι πλέον δεν θα λέγονται ωρομίσθιοι, θα είναι με "σύμβαση μίσθωσης έργου"».
Το ζήτημα είναι ότι τα σχολεία αυτά στηρίζονται σε καθηγητές που έχουν περάσει από ειδική επιμόρφωση. Και όχι μία και δύο φορές. «Τα πρώτα χρόνια, όταν πρωτοξεκίνησαν αυτά τα σχολεία μετά το 2000, είχαμε επιμορφώσεις τουλάχιστον τρεις φορές το χρόνο, από 25 ώρες κάθε φορά, σε όλα τα θέματα, διδακτικής και εκπαιδευτικής πρακτικής. Οι περισσότεροι έχουν δηλαδή μια εξειδικευμένη επιμόρφωση και μεγάλη εμπειρία. Είναι ευαισθητοποιημένοι σε θέματα εκπαίδευσης ενηλίκων, είναι ευαισθητοποιημένοι ως προς τον τρόπο αντιμετώπισης των εκπαιδευομένων, λόγω του ότι βασική μας αρχή είναι να αντιμετωπίζουμε τους εκπαιδευόμενους συνολικά, δηλαδή να αντιμετωπίζουμε το σύνολο των αναγκών τους, και να μη μας ενδιαφέρει απλά και μόνο το γνωστικό κομμάτι της δουλειάς μας».
Σε όλα τα σχολεία υπάρχουν και υποστηρικτικοί μηχανισμοί. Υπάρχει σύμβουλος σταδιοδρομίας και σύμβουλος ψυχολόγος. Ο πρώτος μαθαίνει τους εκπαιδευόμενους πώς να συντάξουν ένα βιογραφικό, πώς να αναζητήσουν τις προκηρύξεις θέσεων. Ο δεύτερος τους στηρίζει είτε στα προσωπικά τους θέματα είτε στα οικογενειακά και τα επαγγελματικά προβλήματα. «Το αλλοπρόσαλλο της όλης υπόθεσης είναι ότι τον Ιούνιο μήνα, πριν από λίγες μέρες δηλαδή, έγινε μια 25ωρη επιμόρφωση των εκπαιδευτικών, μονίμων και ωρομισθίων, που υπηρετούν σ' αυτά τα σχολεία. Αν δεν αποσπαστούν αυτοί οι άνθρωποι, όπως καταλαβαίνετε, αυτή η επιμόρφωση πάει χαμένη».
Η καθυστέρηση των αποσπάσεων
Οι αποσπάσεις γίνονταν κάθε χρόνο πριν το τέλος της σχολικής χρονιάς. «Τέτοια εποχή ξέραμε ποιες αποσπάσεις είχαν γίνει», μας λένε οι εκπαιδευτικοί των ΣΔΕ. Η διαδικασία ξεκινούσε πολύ νωρίτερα, με ερώτημα προς τους εκπαιδευτικούς αν επιθυμούν να συνεχιστεί η απόσπασή τους. Αυτό το ερώτημα τέθηκε και φέτος πριν από αρκετό καιρό, από το τέλος Απριλίου. Οσοι επιθυμούσαν να συνεχιστεί η απόσπασή τους απάντησαν θετικά. Αλλά μέχρι στιγμής το υπουργείο δεν τους έχει απαντήσει. «Συνήθως πριν ολοκληρωθεί το εκπαιδευτικό έτος, μέχρι δηλαδή τις 30 Ιουνίου, γνωρίζαμε. Μόνο μία χρονιά καθυστέρησαν πάρα πολύ. Ηταν επί υπουργίας Γιαννάκου, που υπογράφτηκαν οι αποσπάσεις τέλος Αυγούστου».
Μήπως αυτή η καθυστέρηση οφείλεται στην αλλαγή της κυβέρνησης και την αναμενόμενη διατάραξη της κανονικότητας στους ρυθμούς της διοίκησης του υπουργείου; Οι συνομιλητές μας δεν θεωρούν πιθανό αυτό το ενδεχόμενο. Ο λόγος είναι ότι έχουν ήδη ανακοινωθεί οι αποσπάσεις εκπαιδευτικών σε άλλες θέσεις, όπως είναι η κεντρική υπηρεσία του υπουργείου Παιδείας, το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, η Ακαδημία Αθηνών, το Κέντρο Εκπαιδευτικής Ερευνας, το Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας. Δεν έχουν ακόμα γίνει αποσπάσεις από ΠΥΣΔΕ σε ΠΥΣΔΕ, και οι αποσπάσεις των ΣΔΕ, οι οποίες είναι πολύ συγκεκριμένες. Πρόκειται δηλαδή για τους καθηγητές που υπηρετούσαν και πέρυσι, και ζητούν ανανέωση της απόσπασής τους, εκτός από κάποιες ελάχιστες περιπτώσεις. Και όχι μόνο αυτό: «Περιμέναμε ότι θα γινόταν και προκήρυξη για εκδήλωση ενδιαφέροντος από μονίμους εκπαιδευτικούς για να στελεχωθούν τα σχολεία με προτεραιότητα από μονίμους εκπαιδευτικούς και κατά δεύτερο λόγο, αν περίσσευαν θέσεις, να προσληφθούν ωρομίσθιοι ή συμβασιούχοι μίσθωσης έργου».
Υπάρχει ένας βασικός λόγος. Ο μόνιμος εκπαιδευτικός μπορεί να μείνει στο σχολείο πολύ περισσότερες ώρες, ενώ ο ωρομίσθιος εκπαιδευτικός θα μείνει μόνο τις ώρες για τις οποίες πληρώνεται και δυστυχώς πληρώνεται μόνο τις ώρες που διδάσκει. Η αντικατάσταση των μονίμων από ωρομίσθιους εκπαιδευτικούς ουσιαστικά οδηγεί σε συρρίκνωση ενός μεγάλου μέρους της εκπαιδευτικής διαδικασίας στα συγκεκριμένα σχολεία, όπου παίζουν μεγάλο ρόλο οι μη «τυπικές» εκπαιδευτικές πρακτικές και συμπληρώνονται από άλλες δραστηριότητες, πιο προσιτές στους ενήλικους μαθητές.
«Ξοδεύουμε απίστευτες ώρες για τα εργαστήρια, τα προγράμματα και τις ειδικές αυτές δραστηριότητες εκτός τάξης. Με τους ωρομίσθιους αυτά όλα δεν μπορούν να γίνουν. Για τους ωρομίσθιους η συμμετοχή τους στα ΣΔΕ είναι συνήθως μια δεύτερη απασχόληση, εφόσον δεν μπορούν φυσικά να ζήσουν με τα λίγα ευρώ που τους δίνουν (11 ευρώ την ώρα)».
Η πρώτη εξήγηση που δίνεται για την κυβερνητική καθυστέρηση είναι ότι την επιβάλλουν οικονομικοί λόγοι. Αλλά υπάρχουν παράλληλα διαβεβαιώσεις ότι μέχρι το 2013 η ευρωπαϊκή χρηματοδότηση των ΣΔΕ είναι εξασφαλισμένη.
Μια άλλη εκδοχή που συζητείται είναι ότι το υπουργείο καθυστερεί αυτές τις αποσπάσεις ενόψει της μεγάλης αιμορραγίας που θα υποστεί ο χώρος των εκπαιδευτικών μετά την ψήφιση του ασφαλιστικού νομοσχεδίου. Ενα μεγάλο μέρος της εκπαιδευτικής κοινότητας επιλέγει ήδη τη συνταξιοδότηση προκειμένου να αποφύγει τα χειρότερα. Ο αριθμός τους υπολογίζεται σε 9.000-10.000. Αυτή η βίαιη έξοδος από την υπηρεσία χιλιάδων εργαζομένων θα δημιουργήσει ένα μεγάλο κενό, το οποίο ενδεχομένως το υπουργείο θέλει εν μέρει να καλύψει με την επάνοδο των αποσπασμένων εκπαιδευτικών στις οργανικές τους θέσεις.
«Αυτή είναι η πιο λογική εξήγηση που μπορούμε να δώσουμε. Αλλιώς, με όρους λογικής και κριτήρια πολιτικά αδυνατούμε να δώσουμε οποιαδήποτε εξήγηση. Η απομάκρυνση των αποσπασμένων εκπαιδευτικών που τόσα χρόνια είχαν εξειδικευτεί στο αντικείμενο αυτό θα προκαλέσει ουσιαστική κατάρρευση του θεσμού».
Τα σχολεία όμως αυτά όχι μόνο καλύπτουν ένα εξαιρετικά σημαντικό κοινωνικό έλλειμμα -δηλαδή την πρόσβαση στην εκπαίδευση των ενηλίκων και των κοινωνικά αποκλεισμένων ομάδων- αλλά θα μπορούσαν να χρησιμεύσουν ως προπομπός και ως βάση για την αναμόρφωση των προγραμμάτων σπουδών των τυπικών σχολείων. «Ολα αυτά τα οποία ενσωματώνουμε στη διδακτική μας πράξη, όπως είναι τα διαθεματικά προγράμματα, όπως είναι τα εργαστήρια πολλαπλών δραστηριοτήτων, όπως είναι οι διδακτικές τεχνικές τις οποίες εφαρμόζουμε, όπου προσπαθούμε να εκμαιεύσουμε τη γνώση από τους μαθητές και να τους εθίσουμε να αναζητούν οι ίδιοι τη γνώση και να μαθαίνουν οι ίδιοι πώς να μαθαίνουν, όλα αυτά είναι στοιχεία τα οποία θα έπρεπε να μπουν και στα υπόλοιπα σχολεία. Και αν πιστέψουμε την υπουργό Παιδείας, τα καινούρια προγράμματα σπουδών, τα οποία φιλοδοξεί να βάλει στα σχολεία και να συντάξει το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, θα έχουν τέτοιου είδους κατευθύνσεις. Πρόκειται για μια συγκεντρωμένη εμπειρία χρόνων, η οποία έχει καταγραφεί μέσα σε δύο συνέδρια. Μέσα στα πρακτικά των συνεδρίων αυτών υπάρχουν δείγματα εκπαιδευτικής πρακτικής που θα ζήλευαν πολλοί φορείς της Ευρώπης και της Αμερικής θα τολμούσα να πω. Αν όλα αυτά δεν αξιοποιηθούν τώρα, σ' αυτή τη φάση, πότε περιμένουμε να γίνει αυτό; Οταν τα σχολεία υπονομευτούν; Οταν όλη αυτή η δραστηριότητα τυποποιηθεί; Τότε θα είναι αργά».
Ο θεσμός πάντως είχε υπονομευτεί ήδη από το 2007. Τότε είχαν δημιουργηθεί τα «παραρτήματα». Είχε αλλάξει τότε η πολιτική ηγεσία του υπουργείου. «Στη Γενική Γραμματεία ανέλαβε ο Κωνσταντίνος Τσαμαδιάς, ο οποίος έθεσε ως προτεραιότητα να αυξήσει αριθμητικά τα σχολεία, αδιαφορώντας για το ποιοτικό έργο το οποίο επιτελούσαν. Η βασική τους αρχή ήταν να μεταφέρουμε την εκπαίδευση εκεί όπου μπορεί να την λάβει οποιοσδήποτε έλληνας πολίτης». Η αρχή βέβαια είναι ορθή, αλλά το πρακτικό αποτέλεσμα ήταν ότι δημιουργήθηκαν περίπου 60 παραρτήματα των ήδη υπαρχόντων ΣΔΕ, σε διάφορα σημεία της χώρας, στη μέση του πουθενά. Τα παραρτήματα αυτά στελεχώθηκαν σχεδόν εξ ολοκλήρου με ωρομισθίους, και ανατέθηκαν στους διευθυντές των ΣΔΕ. Τα παραρτήματα αυτά είχαν δηλαδή έδρα το κανονικό ΣΔΕ και εποπτεύονταν από τους διευθυντές. Στις περισσότερες περιπτώσεις ο διευθυντής δεν μπορούσε να επισκεφθεί το παράρτημα συχνότερα από μια φορά το μήνα. Το μόνο αποτέλεσμα ήταν ότι έγιναν πολλές προσλήψεις ωρομισθίων και τα παραρτήματα μοίραζαν αφειδώς απολυτήρια.
«Πραγματική εικόνα για το επίπεδο της δουλειάς στα παραρτήματα δεν υπάρχει. Οι πληροφορίες που φτάνουν είναι εντελώς αποσπασματικές. Μέχρι στιγμής δεν υπήρξε καμιά αξιολόγηση αυτής της δουλειάς. Από αυτά τα παραρτήματα τα περισσότερα συνεχίζουν να λειτουργούν, ενώ ορισμένα -περίπου 20- δεν έχουν μαθητές και οδηγούνται στο κλείσιμο. Για παράδειγμα, το παράρτημα στην Τρίπολη δεν είχε καθόλου καθηγητές. Υπήρχε μόνο ο διευθυντής».
Σαν ανέκδοτο ακούγεται στο χώρο των εκπαιδευτικών το γεγονός ότι ορισμένα απ' αυτά τα παραρτήματα στελεχώθηκαν εξ ολοκλήρου από τους ωρομισθίους, και λόγω του ότι δεν είχε αναλάβει κανένας υπεύθυνος, ο ένας ωρομίσθιος άφηνε το κλειδί στη γλάστρα και πήγαινε ο επόμενος και το έπαιρνε για να ανοίξει το παράρτημα.
Την ίδια περίοδο έγιναν πολλές αποσπάσεις και προσλήφθηκαν για συμπλήρωση πολλοί ωρομίσθιοι, και μάλιστα οι ωρομίσθιοι είχαν πλαφόν έξι ώρες. Το αποτέλεσμα ήταν να διδάσκεται το ίδιο μάθημα σε ένα σχολείο από τρεις ωρομίσθιους που δούλευαν διαδοχικά. Το μόνο που ενδιέφερε ήταν να γίνουν όσο περισσότερες προσλήψεις υποπληρωνόμενου προσωπικού.
Μια νέα πολιτική για τα ΣΔΕ;
Τότε έγινε και η αλλαγή του Κανονισμού Λειτουργίας των ΣΔΕ. «Σύμφωνα με το νέο κανονισμό ο αριθμός των ατόμων ανά τμήμα αυξήθηκε σε 22 άτομα, ενώ όποιος έχει εμπλακεί στην εκπαίδευση ενηλίκων γνωρίζει πολύ καλά ότι δεν μπορεί να δουλέψει με πάνω από 12 έως 15 άτομα. Γιατί τα 15 άτομα που έχεις μέσα στην τάξη είναι 15 διαφορετικά επίπεδα και πρέπει ο εκπαιδευτικός, αν θέλει να κάνει καλά τη δουλειά του, να ανταποκριθεί σ' αυτά τα 15 επίπεδα».
Το ζήτημα της αργοπορίας των αποσπάσεων έφτασε στη Βουλή με ερώτηση που κατέθεσε στις 7 Ιουλίου ο Τάσος Κουράκης: «Σύμφωνα με ανακοινώσεις της Γ' και Ε' ΕΛΜΕ Θεσσαλονίκης, καθώς και του Συλλόγου Διδασκόντων του ΣΔΕ φυλακών Διαβατών Θεσσαλονίκης, το υπουργείο Παιδείας μεθοδεύει την αντικατάσταση όλων των μόνιμων εκπαιδευτικών που υπηρετούν στα Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας με ωρομισθίους, ενώ παράλληλα προχωρεί σε αιφνιδιαστική επαναπροκήρυξη όλων των θέσεων των Διευθυντών των ΣΔΕ, με ασφυκτική καταληκτική προθεσμία (7 Ιουλίου). Με τον τρόπο αυτό, δρομολογείται στην πράξη η υποβάθμιση ενός σημαντικού θεσμού, τη στιγμή που λόγω της οικονομικής και κοινωνικής κρίσης είναι πιο απαραίτητος από ποτέ».
Ακόμα δεν υπάρχει απάντηση στην ερώτηση του βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ ούτε και στις ανακοινώσεις των εκπαιδευτικών ενώσεων και των συλλόγων διδασκόντων. «Δυστυχώς σαφής απάντηση δεν έχει δοθεί», παρατηρούν οι εκπαιδευτικοί. «Από το γραφείο της υφυπουργού, μετά την ερώτηση που κατατέθηκε από τον κ. Κουράκη ειπώθηκε ότι κακώς έχει αναπτυχθεί μια τέτοια φημολογία και ότι ίσα ίσα το υπουργείο θέλει να δώσει προτεραιότητα σ' αυτά τα σχολεία, αλλά αυτά θα γίνουν αφού πρώτα επιλεγούν οι διευθυντές». Αλλά εδώ βρίσκεται το δεύτερο ζήτημα που προκαλεί ερωτήματα στο χώρο των εκπαιδευτικών. Φέτος προκηρύχτηκαν όλες οι θέσεις διευθυντών των ΣΔΕ. Θα ξαναπεράσουν οι σημερινοί διευθυντές που επιθυμούν να συνεχίσουν από μια διαδικασία επιλογής, ακόμα κι εκείνοι που πέρασαν παρόμοια διαδικασία μόλις πριν από ένα χρόνο. Και καθώς φαίνεται οι διευθυντές αυτοί θα είναι οι μόνοι μόνιμοι εκπαιδευτικοί στα νέα ΣΔΕ.
Πέρα από τη φημολογία και τις ανεπίσημες διαψεύσεις η απάντηση για τις πραγματικές πολιτικές προθέσεις του υπουργείου βρίσκεται στο νομοσχέδιο που ετοιμάζεται αυτή την περίοδο με τίτλο «Για την ανάπτυξη της διά βίου μάθησης» και μότο το «Γηράσκω αεί διδασκόμενος». Το πλήρες κείμενο του νομοσχεδίου δεν έχει ακόμα κατατεθεί, αλλά έχει αναρτηθεί για δημόσια διαβούλευση ένα «συνοπτικό» σχέδιο και επεξηγηματικές σημειώσεις. Η διαβούλευση έκλεισε την περασμένη Κυριακή. Η σύνοψη του νομοσχεδίου δεν μας διαφωτίζει ιδιαίτερα. Δεν περιλαμβάνεται καν ο όρος «Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας». Αναφέρεται μόνο ο ευρύτερος όρος «εκπαίδευση ενηλίκων». Πρέπει να καταφύγουμε στο επεξηγηματικό σημείωμα για να καταλάβουμε ότι η βασική αλλαγή που προτείνει το υπουργείο είναι η «αποκέντρωση» των ΣΔΕ. Τα σχολεία αυτά που υπάγονταν μέχρι σήμερα άμεσα στο υπουργείο, μέσω της ΓΓΔΒΜ και του ΙΔΕΚΕ ανατίθενται στους δήμους. Οσο για τις δραστηριότητές τους, αυτές «μπορεί να χρηματοδοτηθούν από το Υπουργείο Παιδείας, Διά Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων διά της Γενικής Γραμματείας Διά Βίου Μάθησης ή μέσω της αντίστοιχης Περιφέρειας, από επιχορηγήσεις και από ίδιους πόρους του Δήμου».
Εδώ βρίσκεται η ουσία της υπόθεσης. Πώς είναι δυνατόν να ανταποκριθούν οι δήμοι στο νέο αυτό οικονομικό βάρος, όταν οι πόροι που η κεντρική εξουσία πρέπει να καταβάλει φέτος στην τοπική αυτοδιοίκηση για τη λειτουργία των κανονικών σχολείων έχουν ήδη περικοπεί κατά 30-50%; Εκτός αν μοναδικός στόχος είναι να μεταφερθεί στους δήμους το δικαίωμα να προσλάβουν οι ίδιοι -μέρες που είναι παραμονές εκλογών- και άλλους φτηνούς ωρομίσθιους.
Στις 6 Ιουλίου το συνοπτικό αυτό σημείωμα για το νομοσχέδιο παρουσιάστηκε από την υπουργό Αννα Διαμαντοπούλου και την υφυπουργό Εύη Χριστοφιλοπούλου στη Διαρκή Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων. Παρά τις επανειλημμένες προσπάθειες του κ. Κουράκη δεν υπήρξε δέσμευση της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου για τις αποσπάσεις των ειδικευμένων μόνιμων εκπαιδευτικών στα ΣΔΕ. Αναφέρθηκε μόνο ότι σε κάποια νέα ΣΔΕ που θα δημιουργηθούν μέσα στις θεραπευτικές κοινότητες απεξάρτησης θα προσληφθούν «κάποιοι μόνιμοι εκπαιδευτικοί».
Η ειρωνεία της τύχης είναι ότι μόλις ανέλαβε το ΠΑΣΟΚ τη διακυβέρνηση της χώρας προστέθηκε στην ονομασία του υπουργείου Παιδείας και το «Διά Βίου Μάθησης». Η εκπαιδευτική κοινότητα θεώρησε ότι αυτή η ανάδειξη της εκπαίδευσης ενηλίκων σε κεντρικό πολιτικό στόχο θα συμβαδίσει με την αναβάθμιση και του θεσμού των ΣΔΕ. Μένει τώρα να δούμε αν η νέα επωνυμία του υπουργείου θα καταγραφεί ως άλλος ένας άστοχος και αμετροεπής ευφημισμός της πολιτικής Παπανδρέου.
Η φωνή των εκπαιδευτικών
Με ανακοινώσεις και επιστολές προς την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Παιδείας, οι σύλλογοι διδασκόντων στα Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας όλης της χώρας ζητούν να πάψει η εκκρεμότητα με την καθυστέρηση της απόσπασης των μόνιμων εκπαιδευτικών στα σχολεία αυτά. 
Καταγράφουμε ορισμένα χαρακτηριστικά αποσπάσματα που δείχνουν το πνεύμα των εκπαιδευτικών και εικονογραφούν την ανησυχία τους για το μέλλον του θεσμού.
- Από τις φυλακές Θεσσαλονίκης:
«Σύμφωνα με τις βασικές αρχές της εκπαίδευσης ενηλίκων, η επίδραση των ΣΔΕ στην κοινωνία είναι κρίσιμη, επειδή υποστηρίζει την άρση των ήδη υπαρχουσών εκπαιδευτικών ανισοτήτων και συμβάλλει στην καταπολέμηση της μελλοντικής σχολικής διαρροής. Για την κατοχύρωση της ποιότητας του έργου μας θα συνεχίσουμε να αντιτασσόμαστε στην καθιέρωση οποιουδήποτε ειδικού προνομίου των αποσπασμένων στα ΣΔΕ. Κατά συνέπεια και επειδή η λειτουργία του σχολείου δεν διακόπτεται ούτε το καλοκαίρι, σας καλούμε να προωθήσετε άμεσα το ζήτημα της ανανέωσης των αποσπάσεων όλων των εκπαιδευτικών του σχολείου μας».
- Από τις φυλακές Λάρισας:
«Υπηρετούμε από 2 έως 6 χρόνια σε μια δομή εκπαίδευσης, για την οποία είμαστε υπερήφανοι, η στήριξη και ενίσχυση της οποίας συμπεριλαμβάνεται στους προγραμματικούς στόχους του έργου που αναλάβατε. Θεωρούμε ότι μεγάλο μέρος του έργου που συντελείται στα ΣΔΕ θα μπορούσε, χωρίς υπερβολή, να γίνει πρότυπο γι' ανάλογα εγχειρήματα στο χώρο της τυπικής εκπαίδευσης (καινοτόμες δράσεις, κατάργηση του ενιαίου βιβλίου, τήρηση φακέλου εκπαιδευτικού, projects, τακτικές συνεδριάσεις, αξιολόγηση κ.ά.).
»Οσοι υπηρετούμε στα ΣΔΕ Φυλακών επιλέξαμε χωρίς κανένα ουσιαστικά υλικό ή άλλο κίνητρο (μοριοδοτούμαστε με τον μικρότερο αριθμό μορίων) να υπηρετήσουμε σε ένα χώρο με αυξημένους κινδύνους, αλλά και με ιδιαίτερες προκλήσεις. Στα χρόνια αυτά λειτουργίας του Σχολείου μας καταφέραμε να κερδίσουμε την εμπιστοσύνη όχι μόνο των μαθητών μας (πραγματική διαρροή μαθητικού δυναμικού 2%), αλλά και των κρατουμένων (αύξηση ενδιαφέροντος για φοίτηση 20% ετησίως)».
- Από το ΣΔΕ Αγίων Αναργύρων:
«Ο σύλλογος διδασκόντων, ενόψει της παρατεινόμενης εκκρεμότητας που παρατηρείται στο ζήτημα της ανανέωσης των αποσπάσεων των εκπαιδευτικών που υπηρετούν στο σχολείο μας αλλά και στα υπόλοιπα ΣΔΕ, εκφράζει την ανησυχία του για την προοπτική και το μέλλον των σχολείων αυτών, αλλά και γενικότερα του θεσμού. Ας σημειωθεί ότι όλοι οι εκπαιδευτικοί του σχολείου μας, πλην ενός, δήλωσαν ότι επιθυμούν να συνεχίσουν το εκπαιδευτικό τους έργο στην ίδια θέση.
»Τα ΣΔΕ είναι από τους πιο επιτυχημένους εκπαιδευτικούς θεσμούς, δίνουν απολυτήριο ισότιμο με το απολυτήριο γυμνασίου και αγκαλιάστηκαν θερμά από την ελληνική κοινωνία, διότι καλύπτουν μια τεράστια ανάγκη ενός μεγάλου ποσοστού των κατοίκων της ελληνικής επικράτειας. Υπολογίζονται σε πάνω από 700 χιλιάδες όσοι δεν έχουν καταφέρει να πάρουν απολυτήριο γυμνασίου και βρίσκονται σε παραγωγική ηλικία».
- Από το ΣΔΕ Αχαρνών:
«Υπηρετούμε σε ένα από τα ιστορικά Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας, στο Μενίδι Αττικής, το οποίο ξεκίνησε να λειτουργεί από την αρχή της εφαρμογής του θεσμού στην Ελλάδα, δηλαδή από το σχολικό έτος 2001-2002. Στο σχολείο το βασικό εκπαιδευτικό προσωπικό είναι μόνιμο για αρκετά χρόνια, έχει αυξημένα προσόντα και έχει αξιολογηθεί. Η ομάδα εκπαιδευτικών του ΣΔΕ Αχαρνών έχει καλλιεργήσει, με τον καιρό, επαγγελματική νοοτροπία συνεργασίας. Η συνεργασία αυτή έχει αποδώσει, σε διάφορες δραστηριότητες και ενέργειες, με πολύ επιτυχημένο τρόπο».
- Από το ΣΔΕ Περιστερίου:
«Ο σύλλογος και ο διευθυντής του ΣΔΕ Περιστερίου θέλουμε να εκφράσουμε την αγωνία, την αναστάτωση και τη διαμαρτυρία μας για την καθυστέρηση της ανανέωσης των αποσπάσεων στα ΣΔΕ. Το ΣΔΕ Περιστερίου είναι το πρώτο Σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας στην Ελλάδα και λειτουργεί απρόσκοπτα από το 2000 με αποσπασμένους στην πλειοψηφία τους εκπαιδευτικούς. Είναι στελεχωμένο με έμπειρο προσωπικό, για τη μακροχρόνια επιμόρφωση του οποίου έχει δαπανηθεί χρόνος και χρήμα από το υπουργείο και το ΙΔΕΚΕ. Η επιμόρφωση αυτή επιτρέπει στους εκπαιδευτές την επιτυχή προσέγγιση των ενηλίκων εκπαιδευομένων, από τους οποίους οι περισσότεροι ανήκουν σε ευπαθείς κοινωνικά ομάδες.
»Με έκπληξη διαπιστώνουμε ότι το Υπουργείο καθυστερεί αδικαιολόγητα τις αποσπάσεις των μονίμων εκπαιδευτικών στα ΣΔΕ. Αν αυτό σημαίνει ότι προτίθεται να τους αντικαταστήσει με ωρομισθίους, τότε προσανατολίζεται σε λύσεις που υπονομεύουν, όχι μόνο την καινοτομία αλλά και την ουσιαστική λειτουργία τους».
ΔΙΑΒΑΣΤΕ
ΦΟΡΕΙΣ ΤΟΥ ΙΟΥ: ΤΑΣΟΣ ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ, ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΡΙΜΗΣ, ΑΝΤΑ ΨΑΡΡΑ, ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΨΑΡΡΑΣ / ios@enet.gr Ο «ΙΟΣ» ΣΤΟ ΙΝΤΕΡΝΕΤ: http://www.iospress.gr. Λευτέρης Βεκρής - Ελένη Χοντολίδου (επιμ.) 
«Προδιαγραφές σπουδών για τα Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας» (εκδ. Γενική Γραμματεία Εκπαίδευσης Ενηλίκων, Ινστιτούτο Διαρκούς Εκπαίδευσης Ενηλίκων, Αθήνα 2003)
Η πρώτη συλλογική επιστημονική προσέγγιση του θεσμού των ΣΔΕ στην Ελλάδα.
Λευτέρης Βεκρής - Ελένη Χοντολίδου (επιμ.)
«1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Σχολείων Δεύτερης Ευκαιρίας» (εκδ. Γενική Γραμματεία Εκπαίδευσης Ενηλίκων, Ινστιτούτο Διαρκούς Εκπαίδευσης Ενηλίκων, Αθήνα 2004)
Επιστημονική επαναπροσέγγιση του θεσμού μετά τα πρώτα χρόνια πιλοτικής λειτουργίας.
Κ. Κουτρούμπα, Β. Νικολοπούλου, Π. Χατζηθεοχάρους (επιμ.)
«Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας: Μια εναλλακτική προσέγγιση της γνώσης στο πλαίσιο της ελληνικής πραγματικότητας» (εκδ. ΥΠΕΠΘ, Γενική Γραμματεία Εκπαίδευσης Ενηλίκων, Ινστιτούτο Διαρκούς Εκπαίδευσης Ενηλίκων, Αθήνα 2007)
Τα πρακτικά του Απολογιστικού Συνεδρίου Σχολείων Δεύτερης Ευκαιρίας Β' φάσης που πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα στις 23-24 Ιουνίου 2006.
ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ
ΦΟΡΕΙΣ ΤΟΥ ΙΟΥ: ΤΑΣΟΣ ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ, ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΡΙΜΗΣ, ΑΝΤΑ ΨΑΡΡΑ, ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΨΑΡΡΑΣ / ios@enet.gr Ο «ΙΟΣ» ΣΤΟ ΙΝΤΕΡΝΕΤ: http://www.iospress.gr. www.minedu.gov.gr 
 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου