Κίνα: «Ανακαλύπτουν» τον συνδικαλισμό

Είναι κάτι που στην Ελλάδα πλέον το καταλάβαμε καλά. Η πάλη των τάξεων έχει μπει σε νέα -πιο συγκρουσιακή- φάση παγκοσμίως. Αυτό συμβαίνει και στην Κίνα, μόνο που -καθώς πρόκειται για μια sui generis χώρα- δεν θα μπορούσε να μην έχει ιδιαίτερα, κινεζικά χαρακτηριστικά. Αλλωστε, «σοσιαλισμός με κινεζικά χαρακτηριστικά» ονομάζεται επίσημα το οικονομικό σύστημα που προέκυψε με το άνοιγμα της Κίνας στην ελεύθερη αγορά. Κι αφού αυτό στην πραγματικότητα σημαίνει αυταρχικός καπιταλισμός, είναι απόλυτα λογικό οι εργάτες, που υποτίθεται ότι έχουν επικρατήσει ως τάξη, να ζητούν να είναι προλετάριοι κι όχι σκλάβοι.

Να σημειωθεί ότι η ζωή των Κινέζων εργατών είναι άθλια, ειδικά όμως για τα 150 εκατ. εξ αυτών, που είναι εσωτερικοί μετανάστες, τα πράγματα είναι ακόμα χειρότερα, αφού διαβιούν σε κοιτώνες με τους συναδέλφους τους δίπλα στον χώρο εργασίας. Τα συγκροτήματα αυτά είναι ολόκληρες πόλεις, περίκλειστες μέσα στην πόλη, με δικά τους καταστήματα και υπηρεσίες.

Η δε οργάνωση των εργατών ακολουθεί στρατιωτικό μοντέλο. Το πρωί γυμνάζονται με τη στολή της εργασίας, κάνουν έπαρση σημαίας, τραγουδούν και μπαίνουν σε παράταξη για δουλειά, όπου περνούν δωδεκάωρα στις γραμμές παραγωγής των εργοστασίων. Στο τέλος της ημέρας, όμως, δεν μένει στην τσέπη τους τίποτα.

Ζώντας σε αυτές τις συνθήκες δεν είναι λίγοι εκείνοι που συντρίβονται ψυχικά και αυτοκτονούν. Δεκατρείς εργάτες της Foxconn επιχείρησαν από την αρχή του χρόνου το «απονενοημένο» και οι δέκα το κατάφεραν. Πρόκειται για τη -διαβόητη πλέον- ταϊβανέζικη εταιρεία που φτιάχνει εξαρτήματα για την Apple, τη Sony, την HP κι άλλες γνωστές φίρμες.

Πόλη - εργοστάσιο
Η κυρίως βάση της βρίσκεται στο Σεντζέν, μια πόλη 10 εκατ. περίπου, η οποία πριν από 30 χρόνια ήταν ένα ασήμαντο ψαροχώρι. Καθώς όμως βρισκόταν στα σύνορα με το Χονγκ Κονγκ, ιδρύθηκε εκεί η πρώτη μεικτή οικονομική ζώνη. Σήμερα κατοικείται σχεδόν αποκλειστικά από μετανάστες. Στο Σεντζέν δύσκολα θα συναντήσεις άνθρωπο άνω των 40 -εκτός από τους ξένους επιχειρηματίες φυσικά- και τα παιδιά σπανίζουν επίσης. Είναι μια πόλη για νέους, μέσα στην οποία υπάρχουν μικρότερες πόλεις.

Οι απανωτές αυτοκτονίες θεωρήθηκαν αποτυχία της Foxconn και μεγάλο πλήγμα για τους μεγάλους πελάτες της. Υπό την πίεσή τους, η εταιρεία ανακοίνωσε αρχικά αυξήσεις μισθών 20%, από τα 120 στα 145 ευρώ και υποσχέθηκε ότι ύστερα από τον Οκτώβριο ο μισθός των εργατών της θα φτάσει τα 240 ευρώ. Αποφάσισε επίσης να αναθέσει τη διαχείριση των μισών τουλάχιστον κοιτώνων της σε τρίτους, προκειμένου να μη φέρει η ίδια την άμεση ευθύνη γι' αυτούς.

Αξιοθέατο τα... δίχτυα
Τα δύο μεγαλύτερα συγκροτήματα κατοικιών της Foxconn αποτελούνται από 153 κτίρια-κοιτώνες, όπου μένουν 420.000 εργάτες.

Μάλιστα, σε δύο από τα ψηλότερα κτίρια των εν λόγω συγκροτημάτων έχουν τοποθετηθεί δίχτυα ασφαλείας, αφού πολλοί τα προτιμούν για να πραγματοποιήσουν το θανάσιμο άλμα.

Η ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΤΩΝ ΑΠΕΡΓΙΩΝ Τα νέα Μέσα έδωσαν ώθηση

Οσο ο προβολέας των ΜΜΕ ήταν στοχευμένος ακόμα πάνω στις συνθήκες της διαβίωσής τους, οι εργάτες σε άλλα εργοστάσια αποφάσισαν να απεργήσουν για να διεκδικήσουν αυξήσεις. Παρακάμπτοντας τις επίσημες δομές, οι συνελεύσεις τους ανέδειξαν μέλη που έκαναν τις διαπραγματεύσεις με την εργοδοσία.

Παρατηρήθηκε εξαιρετικός συντονισμός, μέσω SMS και email. Ετσι, σε διαφορετικά εργοστάσια που φτιάχνουν μέρη αυτοκινήτων της Honda έλαβαν χώρα απεργίες σχεδόν ταυτόχρονα και με κοινά αιτήματα. Αλλοι απεργοί με βίντεο και φωτογραφίες που ανήρτησαν στο Ιντερνετ εξέθεσαν τις προσπάθειες της εργοδοσίας να σπάσει με τη βία τις κινητοποιήσεις τους.

Η χρήση των νέων Μέσων δείχνει πως εκτός από την οικονομία έχει αλλάξει και το εργατικό δυναμικό της Κίνας. Μεταξύ των νέων Κινέζων τουλάχιστον δεν υπάρχει ηλεκτρονικός αναλφαβητισμός, ακόμα κι αν κατάγονται από την επαρχία. Τούτο, όπως κι ο λόγος για τον οποίο χρησιμοποιήθηκαν τα νέα Μέσα, δείχνει ότι οι νέοι εργάτες δεν αποτελούν πια μια μάζα αμόρφωτων χωρικών.

Αυξήσεις
Οι απεργίες πέτυχαν τον σκοπό τους, δηλαδή μεγάλες μισθολογικές αυξήσεις. Σ' αυτό βοήθησε και η έλλειψη εργατικών χεριών στα βιομηχανικά κέντρα, η οποία προκλήθηκε από έναν συνδυασμό γεγονότων. Οταν ενέσκηψε η κρίση, πολλές εξαγωγικές παραγωγικές μονάδες έβαλαν λουκέτο.

Η επιβράδυνση της ανάπτυξης οδήγησε την κυβέρνηση να χορηγήσει ένα πακέτο ύψους 450 τρισ. γιουάν, που κατευθύνθηκε στην πραγματική οικονομία και συγκεκριμένα στις υποδομές των επαρχιών. Αυτό έκανε πολλούς μετανάστες να πάρουν τον δρόμο της επιστροφής για τις επαρχίες τους.

Αξιοσημείωτη είναι κι η κάλυψη των κινητοποιήσεων από τα -απολύτως ελεγχόμενα από την κυβέρνηση- ΜΜΕ. Τις είδαν με συμπάθεια κι αυτό εύλογα μπορεί να οδηγήσει στην υπόθεση ότι υπάρχει μια κεντρική πολιτική επιλογή που φανερώνεται τώρα.

Η έμφαση θα δοθεί πλέον όχι τόσο στις εξαγωγές όσο στην ανάπτυξη της εσωτερικής αγοράς, δηλαδή της κατανάλωσης, κάτι αδύνατο δίχως να έχουν προηγηθεί μισθολογικές αυξήσεις. Υπό το πρίσμα αυτό, οι συγκεκριμένες απεργίες δεν αποτέλεσαν απειλή για το καθεστώς, αλλά εργαλείο της πολιτικής του.

Πηγή: Έθνος (Νικήτας Κουριδάκης)