Ο ουρανός τότε και σήμερα με τα μάτια του τηλεσκοπίου Planck

Βιογράφος του Σύμπαντος

H οριζόντια γραμμή στο κέντρο αντιστοιχεί στο δίσκο του Γαλαξία μας, ενώ οι κηλίδες πάνω και κάτω αντιστοιχoύν στην κοσμική ακτινοβολία υποβάθρου.

Ντάρμσταντ: To νέο διαστημικό τηλεσκόπιο Planck του Ευρωπαϊκού Oργανισμού Διαστήματος (ESA) μετέδωσε τις πρώτες παρατηρήσεις του στο σύνολο του ουρανού -η εντυπωσιακή εικόνα προσφέρει νέα στοιχεία όχι μόνο για τους νεογέννητους γαλαξίες, αλλά και για το αρχαιότερο φως που εκπέμφθηκε στο Σύμπαν λίγο μετά τη Μεγάλη Έκρηξη.
«Αυτή είναι η στιγμή για την οποία επινοήθηκε το Planck» σχολιάζει ο Ντέιβιντ Σάουθγουντ, διευθυντής Επιστήμης και Ρομποτικής Εξερεύνησης του ESA. «Η ίδια η πρώτη εικόνα και η αξιοθαύμαστη ποιότητά της είναι τιμή για τους μηχανικούς που έφτιαξαν και διαχειρίζονται το Planck. Tώρα είναι η ώρα να αρχίσει η επιστημονική σοδειά των παρατηρήσεων» αναφέρει.
Στο κέντρο της φωτογραφίας διακρίνεται ο κεντρικός δίσκος του Γαλαξία μας Μίλκι Ουέι (η Γη βρίσκεται στην άκρη αυτού του δίσκου και έχει καλή θέα στο κέντρο του Γαλαξία).

Επάνω και κάτω από το επίπεδο του γαλαξιακού δίσκου, αχνά ρεύματα παγωμένης σκόνης εκτείνονται προς τα έξω σε αποστάσεις χιλιάδων ετών φωτός. Αυτά τα σύννεφα σκόνης είναι ο «γαλαξιακός ιστός» μέσα στον οποίο σχηματίζονται νέα άστρα, και το Planck κατάφερε ήδη να εντοπίσει σημεία όπου νεαρά αστέρια ξεκινούν τον κύκλο της εξέλιξής τους.
Λιγότερο θεαματικό αλλά πιθανότατα πιο σημαντικό είναι το φόντο της εικόνας: Οι κηλίδες που διακρίνονται στο πάνω και κάτω τμήμα της φωτογραφίας είναι η λεγόμενη κοσμική ακτινοβολία μικροκυμάτων υποβάθρου (CMBR).
Πρόκειται για το απόφωτο της αρχαιότερης ακτινοβολίας που κατέκλυσε το νεαρό Σύμπαν, λίγο μετά τη γέννησή του πριν από περίπου 14,6 δισεκατομμύρια χρόνια.
Ενώ το πορτρέτο του Μίλκι Ουέι προσφέρει μια εικόνα για το πώς είναι σήμερα το Σύμπαν, ο χάρτης της ακτινοβολίας υποβάθρου δείχνει πώς ήταν το Σύμπαν πριν καν ανάψουν τα πρώτα άστρα και σχηματιστούν οι πρώτοι Γαλαξίες.
Το σημαντικό με το χάρτη είναι ότι η ακτινοβολία υποβάθρου δεν είναι ομοιόμορφη σε όλο το Σύμπαν -οι χρωματιστές κηλίδες της εικόνας αντιστοιχούν σε περιοχές με διαφορετική πυκνότητα ύλης και ελαφρώς διαφορετική θερμοκρασία.
Αυτή ακριβώς η ανομοιομορφία στην κατανομή της ακτινοβολίας υποβάθρου ήταν ο παράγοντας που επέτρεψε στο αρχέγονο αέριο να συμπυκνωθεί και να σχηματίσει τα πρώτα άστρα. Αν αντίθετα η ακτινοβολία ήταν ομοιόμορφη σε όλο τον ουρανό, το Σύμπαν θα ήταν ακόμα και σήμερα μια ομοιογενής «σούπα» αερίου.
Όταν το Planck ολοκληρώσει την τριετή αποστολή του, οι κοσμολόγοι θα έχουν στη διάθεσή τους τον ακριβέστερο χάρτη της ακτινοβολίας υποβάθρου, ο οποίος θα μπορούσε να βελτιώσει τα μοντέλα για την εξέλιξη του Σύμπαντος.
Το διαστημικό τηλεσκόπιο θα σαρώσει ολόκληρο τον ουρανό ακόμα τρεις φορές μέχρι το 2012.
Πηγή: news.in.gr