«Κούκλα», όπως αποκαλούν τον Παρθενώνα οι εργαζόμενοι στο βράχο της Ακρόπολης, αλλά και ο ναός της Αθηνάς Νίκης και τα Προπύλαια θα προβάλλουν από σήμερα και για ένα μήνα όπως δεν τα έχει δει ποτέ κανείς τις τέσσερις-πέντε τελευταίες δεκαετίες.
Οκτώ χρόνια ο ναός της Αθηνάς Νίκης ήταν σκέτη σκαλωσιά. Σήμερα τον βλέπουμε με μικρές διαφορές από την παλιά εικόνα του: έχει ανακτήσει μέρος του αετώματός του«Είναι η καλύτερη στιγμή της Ακρόπολης», λέει στην «Ε» η προϊσταμένη της Διεύθυνσης Συντήρησης Μνημείων Ακρόπολης, Μαίρη Ιωαννίδου. Και μας καλεί να την επισκεφθούμε άμεσα, τώρα που δεν υπάρχει καμιά σκαλωσιά σε κανένα μνημείο, γιατί σε λίγο θα ανοίξουν νέα έργα σε Παρθενώνα και Προπύλαια. Θα αρχίσει η «αποκαθήλωση» των γλυπτών της δυτικής πλευράς του Παρθενώνα και η συντήρηση του νότιου τοίχου των Προπυλαίων, στο κεντρικό κτήριο.
Είναι η πρώτη φορά ύστερα από 35 χρόνια επεμβάσεων που τα μνημεία προβάλλουν πανταχόθεν ελεύθερα και φρεσκοαναστηλωμένα, χωρίς τα σημάδια φθοράς τους από τα τσιμέντα και τα σκουριασμένα σίδερα της προηγούμενης αναστήλωσης Μπαλάνου (αρχές του 20ού αιώνα).
«Δουλεύουμε όλο το καλοκαίρι πυρετωδώς, τις τελευταίες μέρες με διπλοβάρδιες από τις 6.30 το πρωί ώς τις 7 το βράδυ. Υπολογίζουμε αύριο το βράδυ να έχουμε αφαιρέσει και το τελευταίο κομμάτι της σκαλωσιάς από το μυκηναϊκό πύργο, στον οποίο εδράζεται ο ναός της Αθηνάς Νίκης», λέει η επικεφαλής των έργων.
Οκτώ χρόνια περιμέναμε να ξαναδούμε στη θέση του τον ιωνικό, αμφιπρόστυλο ναό της Αθηνάς Νίκης (426-421 π.Χ.). Το περίφημο αυτό κομψοτέχνημα του Καλλικράτη, ανάθημα της πόλης των Αθηνών προς την πολιούχο θεά μετά τη νίκη έναντι των Περσών, αναστηλωνόταν από το 2001-2009, με αποτέλεσμα να τον ψάχνουν ματαίως οι ολυμπιακοί επισκέπτες της Αθήνας, το 2004. Εβλεπαν μια σκέτη σκαλωσιά. Οι λίθοι του μνημείου είχαν αποσυναρμολογηθεί και βρίσκονταν για εξυγίανση στο εργοτάξιο.
Η επέμβαση θεωρητικά ολοκληρώνεται σήμερα που βγαίνει τελείως η σκαλωσιά. Τη μελέτη εκπόνησε ο διευθυντής Αναστήλωσης Αρχαίων Μνημείων, Δημοσθένης Ζιρώ. Ο λόγος για τον οποίο καθυστέρησε τόσο το έργο οφείλεται στο πλήθος των προβλημάτων που φάνηκαν μετά τη διάλυση του ναού. Παρουσίαζε σοβαρές βλάβες σε όλα τα μέλη του, εκτός από τους κίονες. Τσιμέντα και σίδερα πακτωμένα στους αρχαίους λίθους, γεμάτα σκουριές και ρωγμές. Αρχιτεκτονικά μέλη παρατοποθετημένα από τις παλαιότερες αναστηλώσεις. Πρόβλημα στην ευθυντηρία, στις κατώτερες στρώσεις της κρηπίδας από τα νερά της βροχής, και τελικά στη γεωμετρία του μνημείου.
Χρειάστηκε να αντικατασταθεί η παλιά διαβρωμένη τσιμεντένια πλάκα, πάνω στην οποία πατούσε ο κλασικός ναός, με νέα μεταλλική από ανοξείδωτο χάλυβα. Συντηρήθηκε ο κατώτερος αρχαϊκός πώρινος ναός (6ου αι. π.Χ.), κι αυτός αφιερωμένος στην Αθηνά Νίκη. Σώζεται από κάτω αθέατος, μέσα στον πύργο της μυκηναϊκής οχύρωσης, όπως και η βάση του λατρευτικού αγάλματος, που ήταν ξύλινο.
Η κ. Ιωαννίδη επισημαίνει πως κατέβηκαν 315 αρχιτεκτονικά μέλη και ύστερα από 395 συμπληρώσεις και 688 συγκολλήσεις θραυσμάτων, ανέβηκαν 346 λίθοι, συνολικού βάρους 221 τόνων.
Ο ναός της Νίκης σήμερα παρουσιάζει μικρές διαφορές από την εικόνα που είχαμε πριν από τη διάλυσή του. Εχει ανακτήσει, με αρκετή δόση νέου μαρμάρου, ένα μεγάλο τμήμα του μαρμάρινου αετώματός του, που στην παλιά αναστηλωτική εκδοχή δεν υπήρχε. Επίσης έχουν αντικατασταθεί με εκμαγεία οι λίθοι της αυθεντικής ζωφόρου, που εκτίθεται στο νέο Μουσείο Ακρόπολης. Με την ευκαιρία μελετήθηκε και η ζωφόρος, η οποία θεωρείται ότι φιλοτεχνήθηκε από τον Αγοράκριτο. Παρουσιάζει σκηνές από μάχες Ελλήνων με Πέρσες. Πάνω από την είσοδο του ναού, στην ανατολική πλευρά του, απεικονίζονται οι θεοί του Ολύμπου να παρακολουθούν τις μάχες. Παρά τη φθορά του μαρμάρου διακρίνονται στιγμιότυπα σφοδρής σύγκρουσης με νεκρούς στο έδαφος και τραυματίες. Οι Ελληνες διακρίνονται από τους Πέρσες από τη λιτή έως ανύπαρκτη ενδυμασία τους. *
(Ν. Κοντραρου-Ρασσια Η.)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου