15/9/10

Πόσο κοστίζει η ευτυχία

Το μότο «τα χρήματα δεν φέρνουν την ευτυχία» εμφανίζεται ενισχυμένο με νέες έρευνες και εκδόσεις σε εποχές που και τα χρήματα και η ευτυχία είναι είδη εν ανεπαρκεία. Πρόσφατα για παράδειγμα ο Βρετανός οικονομολόγος Νικ Πόουντθαβι στο βιβλίο του «Η εξίσωση της ευτυχίας», «καταλήγει στο συμπέρασμα ότι τελικά η ευτυχία βρίσκεται σε πράγματα που ήδη έχουμε, όπως η οικογένεια και οι φίλοι, και όχι στα πολλά λεφτά» («Το Βήμα», 1/09).
Η πληθώρα τίτλων και συμβουλών («μαθήματα ευτυχίας», «τα 10 βήματα προς την ευτυχία», «η επιστήμη της ευτυχίας», κ.ο.κ.), δύσκολα μπορούν να κάνουν κάποιον λιγότερο δυστυχισμένο τουλάχιστον λίγη ώρα μετά την ανάγνωση της «συνταγής». Η επίδραση της νουθεσίας είναι μάλλον ληξιπρόθεσμη και είναι βέβαιο ότι όσο και να προσπαθήσεις να γυρίσεις την πλάτη στα υλικά αγαθά, το βάσανο μιας ελάχιστης έστω ανάγκης που δεν μπορεί να ικανοποιηθεί θα ανατρέψει κάθε επισφαλή ισορροπία.
Οι νέες συνθήκες υπαγορεύουν μια καθημερινότητα με όλο και περισσότερες στερήσεις και περιορισμούς. Φίλη απαντούσε πρόσφατα στο ερώτημα «τι κάνεις;», με τη φράση: «συνομιλώ με τη νέα μου φτώχεια. Της μιλάω, μου απαντάει και προσπαθούμε να συνυπάρξουμε!..». Δεν είναι ούτε εύκολο ούτε ξορκίζεται με αποθέματα χιούμορ και καλής αγωγής. Οι περικοπές από τη μια και η αύξηση του κόστους σε αναγκαία προϊόντα από την άλλη, απαιτούν ανασυγκρότηση του βίου με χαρτί και μολύβι. Στρατηγικές αναπτύσσονται για να συγκρατήσει κανείς το επίπεδο του αξιοπρεπούς βίου (χωρίς σπατάλες και πολυτέλειες) που είχε κατακτήσει ύστερα από χρόνων εργασία. Και, βέβαια, καλό είναι να οξύνονται η ευρηματικότητα και οι εναλλακτικοί τρόποι ζωής, να ανακαλύπτουμε τη χαρά στα μικρά και ταπεινά, να προσπερνάμε με σταθερό βηματισμό και ευθυτενή στάση του σώματος την πρόκληση για όποια κατανάλωση, αλλά η αλλαγή αυτή δεν γίνεται χωρίς κόστος.

Οσες νοητικές κατασκευές και θεωρητικά σχήματα και να επιστρατεύσει κανείς για να επανατοποθετήσει τη ζωή του στα περιορισμένα τετραγωνικά που του αναλογούν, η διαρκής αφαίρεση φέρνει μούδιασμα και το μούδιασμα συρρίκνωση. Εκτός από τις έξωθεν περικοπές μας πολιορκεί και το εσωτερικό στένεμα. Κι αυτό είναι το χειρότερο.
Το φετινό φθινόπωρο, όση βιβλιογραφία «περί ευτυχίας» κι αν συγκεντρώσουμε, είναι αλλιώτικο. Η ησυχία που απλώνεται στην πόλη, δεν είναι ηρεμίας και ανασύνταξης. Τα άδεια μαγαζιά, οι επιγραφές «ενοικιάζεται» και «πωλείται», όσο κι αν έχουν μια πλευρά υγιούς αντίδρασης στην υπερκαταναλωτική ψευδαίσθηση των τελευταίων δεκαετιών, δεν παύουν να δημιουργούν ένα αίσθημα απώλειας και να εντείνουν την αγωνία. Τα μικρομεσαία εισοδήματα είναι αλληλοεξαρτώμενα. Το ναυάγιο του ενός δεν αφήνει ανεπηρέαστο τον άλλο. Αγνωστοι μεταξύ τους και μεταξύ μας, ακούμε για απολύσεις και ανεργία, για ανθρώπους που δυσκολεύονται να τα βγάλουν πέρα, που πιέζονται από απλήρωτους λογαριασμούς και ανεκπλήρωτες υποχρεώσεις. Οι χωρίς χαρά αφηγήσεις πυκνώνουν, μαζί με τις αναφορές σε νούμερα και αριθμητικές πράξεις.
Ακόμη και ο Νικ Πόουντθαβι με τη ρηξικέλευθη θεωρία υποστηρίζει ότι «μια αύξηση μισθού της τάξεως των 1.220 ευρώ τον μήνα ενισχύει το αυτοσυναίσθημα της ευτυχίας κατά 0,0007 μονάδες. Το αντίστοιχο ποσοστό για τη συναναστροφή με φίλους ανέρχεται στο 0,161, γεγονός που σημαίνει ότι για να ανταλλάξει κανείς μια χαρούμενη κοινωνική ζωή με μια μοναχική θα χρειαζόταν αποζημίωση της τάξεως των 280.000 ευρώ»!.. Μας παρηγορεί; Αμφιβάλλω. Για να μην επισημάνουμε και την αντίφαση ότι το επιχείρημα στο μότο «τα χρήματα δεν φέρνουν την ευτυχία» αποτιμάται σε ευρώ, για να αποκτήσει κύρος και να προσελκύσει την προσοχή!
Οι χαλαρές διαδρομές με τις διεξόδους (φίλοι, οικογένεια, κ.λπ.) και οι περιστασιακοί αντιπερισπασμοί, κρατούν λίγα λεπτά. Στις μεγάλες κρίσεις τίποτα δεν παραμένει άτρωτο, ούτε οι ισχυροί «παραδοσιακοί» δεσμοί. Ολα μετακινούνται, μετατοπίζονται, παίρνουν άλλες θέσεις και σχήματα. Νέες μετρήσεις με παλιά υλικά δείχνουν απλώς αναξιόπιστες. Η αποσταθεροποίηση είναι η μόνη βεβαιότητα, μαζί με τη συνειδητοποίηση ότι θα δοκιμαστούν πολλές λύσεις, όλες δαπανηρές.
Πηγή: Καθημερινή (Mαριας Kατσουνακη)

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου