27/9/10

Περί ... εκπαιδευτικής διαδικασίας, του Γεώργιου Α. Κριεμπάρδη

          Ας ονομάσουμε τάξη την βιολογική συνάθροιση διαφορετικών οργανισμών σε κάποιον χώρο [σχολική αίθουσα], με στόχο την κατάκτηση ενός μαθησιακού στόχου.
Αυτή [η τάξη], έχει τη φυσική ροπή προς μια κατάσταση αυξημένης εντροπίας1, δηλα-δή αυξημένης αταξίας, τυχαιότητας, χαλάρωσης, φασαρίας κ.λ.π.
          Ο/Η καθηγητής/τρια έχει έναν ρόλο πρόκληση να διευθετήσει, να κανονικοποι-ήσει εξομαλύνοντας τις αντιθέσεις, να κατευθύνει την τάξη προς έναν δρόμο πνευμα-τικής και συναισθηματικής συνάθροισης (πέραν της βιολογικής) μειώνοντας το τυχαίο και πηγαίνοντας με αυτό τον τρόπο κόντρα στη φυσική και θεμελιώδη2 κατάσταση αυτής. Καλείται με άλλα λόγια να διεγείρει την τάξη, κάτι που προϋποθέτει την προ-σφορά ενέργειας από τα μέλη της ομάδας [μαθητές/τριες, διδάσκοντες] προς το όλον [σύνολο=τάξη].

          Πριν καν λοιπόν αρχίσει η μαθησιακή διαδικασία οι μαθητές βρίσκονται σε αμυντική θέση (αν όχι εχθρική) απέναντι σε αυτόν που ήρθε να διαταράξει τα ήρεμα νερά της χαλαρής - φυσικής τους ύπαρξης. Αμήχανος ο ανυποψίαστος εκπαιδευτικός μπροστά σε μια τέτοια πραγματικότητα, αρχίζει να απαιτεί αυτή την ενέργεια που χρειάζεται για τη διέγερση του συνόλου και την μετάπτωση του σε κατάσταση μάθη-σης [κατάσταση μειωμένης εντροπίας], με συμβουλές, παραινέσεις και απειλές, αποδεχόμενος έτσι την ήττα του, με το καλημέρα. Η συνέχεια είναι η ... “γνωστή” κατάσταση που επικρατεί στα περισσότερα σχολικά τμήματα της χώρας και που υπομένουν με πόνο οι ταλαίπωροι εκπαιδευτικοί λειτουργοί της πρώτης γραμμής.
          Τα σχέδια μαθήματος και οι σύγχρονες εξελικτικές θεωρίες μάθησης προφανώς δεν μπορούν να προσφέρουν το παραμικρό σε μια τάξη που δεν έχει κατανοήσει το γιατί θα πρέπει να καταβάλει προσπάθεια πηγαίνοντας ανάποδα σε μια φυσική κατηφόρα, σε μια τάξη που δεν δίνει έστω μια ευκαιρία στον εκπαιδευτικό να ξεδιπλώσει το όποιο εκπαιδευτικό του σχέδιο.
Ενώ λοιπόν οι προσπάθειες του εκπαιδευτικού μας συστήματος εστιάζονται στο πως (αναλυτικά προγράμματα, φύλλα εργασίας, εργαστήρια κ.λ.π.) το πρόβλημα βρίσκεται

1: Δεύτερος Νόμος Θερμοδυναμικής περί απομονωμένων συμπαντικών συστημάτων.
2: Φυσικό Αξίωμα της κατάστασης ελάχιστης ενέργειας.
 στο γιατί με αποτέλεσμα να αχρηστεύονται έτσι με μιας όλες οι φιλότιμες προσπά-θειες των ερευνητών και εργατών της εκπαίδευσης. Επειδή το γιατί προηγείται του πως.
 Όταν η τάξη “ανοίξει” έχοντας πεισθεί για την αναγκαιότητα της μαθησιακής διαδικα-σίας, όταν η τάξη δεχθεί τον εκπαιδευτικό, ο τρόπος -το πως δηλαδή- είναι πια δευτε-ρεύουσα υπόθεση.
 Ακόμα και χωρίς τις -πολλές φορές- υπερβολικά αποστειρωμένες και χωρίς ρεαλιστικό αντίκρυσμα οριοδρομήσεις από τους ειδικούς του Υπουργείου -πολλοί από τους οποί-ους δεν έχουν καν γευτεί την εμπειρία της σχολικής αίθουσας- , η τάξη αρχίζει να ανα-πνέει, αρχίζει να ζει, παράγοντας γνώση και τρέφοντας τον  εαυτό της.
Σαν ένας οργανισμός, ο εκπαιδευτικός και οι μαθητές βιώνουν αυτό που είναι στις μέρες μας ζητούμενο αλλά χαμένο, την ουσία της ύπαρξης, το μυστήριο της ενεργητι-κής μάθησης, την ανέλιξη.
 Είναι καιρός και οι κοινωνικές συνθήκες το επιβάλλουν να κοιτάξουμε το πρόβλημα κατάματα αφήνοντας κατά μέρος το κρυφτό και τις υπεκφυγές, τις γενικότητες και τις μηδενιστικές προσεγγίσεις. Ας κοιτάξουμε με θάρρος και με καλή πίστη την  ανακα-τωσούρα της Ελληνικής εκπαίδευσης. Ας εκμεταλλευτούμε τις ευνοϊκές  συγκυρίες και ας επικοινωνήσουμε με ειλικρίνεια.
Για να πείσουμε τους άλλους πρέπει πρώτα να έχουμε πεισθεί εμείς οι ίδιοι.
  Ο κ. Κριεμπάρδης εκπαιδευτικός του κλάδου ΠΕ04 (Φυσικών), υπηρετεί στο Εσπερινό Επα.Λ. Κορίνθου. Από το εισαγωγικό σημείωμα που εξέθεσε είναι φανερό πως δεν επιδοκιμάζει την πρακτική:
1. έχω μαθησιακό στόχο
2. ξέρω τις παιδαγωγικές μεθόδους
3. μπαίνω στην τάξη και αρχίζω να τις εφαρμόζω,
αλλά ξεκινά από ένα εντελώς διαφορετικό μονοπάτι προκειμένου να επιτευχθεί ο εκά-στοτε μαθησιακός στόχος.
 Πιστεύοντας πως η διδασκαλία είναι περισσότερο ψυχολογική τέχνη και επιστήμη θέ-λει να πείσει για την αναγκαιότητα της μαθησιακής διαδικασίας πράγμα που είναι η αφετηρία του σε κάθε διδακτική ώρα, κάθε μέρα και σε κάθε σχολική τάξη.
 Ο στόχος δεν είναι από την αρχή το ζητούμενο, υπάρχει απλά σε κάποιο μέρος του μυαλού του πως θα πρέπει να σημειώσει στο βιβλίο ύλης ότι οι μαθητές διδάχθηκαν τον 2ο Νόμο του Νεύτωνα και έτσι χωρίς εργασιακές τύψεις να απολαύσει τα οφέλη του ημερομισθίου του.
 Ο στόχος είναι ο συντονισμός. Η επαφή με ειλικρίνεια και ενεργητική προσοχή ώστε να αρχίσουν οι διδασκόμενοι να προσφέρουν σιγά - σιγά από τον εαυτό τους στο σύ-νολο. Στο παράδειγμα με τον 2ο Νόμο του Νεύτωνα δίνεται η ελευθερία να εκφράσει ο οποιοσδήποτε μαθητής την απόψή του για οτιδήποτε, η ενεργητική προσοχή όμως του εκπαιδευτικού είναι αυτή που θα συνδέσει την άποψη αυτή με το μαθησιακό στό-χο.
          Όταν το ζητούμενο έχει επιτευχθεί [ο συντονισμός] οι ίδιοι οι μαθητές αρχίζουν να ενδιαφέρονται για το πως (τι ασκήσεις θα έχουμε; πότε λύνουμε με αυτόν τον τρόπο; και άλλα τέτοια ενθαρρυντικά...), απαλλάσσοντας έτσι τον εκπαιδευτικό από την ανιαρή διαδικασία του να τα κάνει όλα μόνος του.
  Τελικά αυτός ο ευαίσθητος υπεροργανισμός [τάξη], όταν συνειδητοποιήσει πως δεν κινδυνεύει από τη βία του πρέπει του τώρα  και του έτσι, αρχίζει να υπάρχει εν αλή-θεια, [α-λήθη], απαλλάσσοντας τον -για μια ακόμα φορά- ταλαίπωρο εκπαιδευτικό και από το άγχος του αναλυτικού προγράμματος και των σχολικών συμβούλων, δίνοντάς του την ευκαιρία να βιώσει τη χαρούμενη πλευρά του λειτουργικού χαρακτήρα του επαγγέλματός του.
 Σημείωση: Σαν ελεύθερα σκεπτόμενος και αγωνιών πολίτης  ο κ. Κριεμπάρδης έχει κάποιες απόψεις - λύσεις σχετικά με τις αλλαγές που θα ωφελούσαν το εκπαιδευτικό μας σύστημα, όμως θεωρεί πως το παρόν ελπιδοφόρο εγχείρημα του Υπουργείου θα τον έβγαζε σε θέση off - side.
              
Με τιμή, Γεώργιος Α. Κριεμπάρδης, Εκπαιδευτικός [M. Sc.], Κόρινθος 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου