Επανάσταση στη διάγνωση και τη θεραπεία των καρδιακών αρρυθμιών και πρόληψη του αιφνίδιου θανάτου φέρνει η μεγάλη πρόοδος της τεχνολογίας και της Πληροφορικής.
«Οι αρρυθμίες, όπως και τα συγκοπτικά επεισόδια, έχουν συνήθως παροξυσμικό χαρακτήρα», λέει ο καθηγητής Καρδιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης και πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Καρδιολογικής Εταιρείας, Παναγιώτης Βάρδας.«Συμβαίνουν αραιά και διαρκούν συχνά μόλις λίγα δευτερόλεπτα ή λεπτά. Ο παροξυσμικός χαρακτήρας αυτός δημιουργεί σημαντικά προβλήματα στη διάγνωσή τους, καθώς το ηλεκτροκαρδιογράφημα είναι εκείνο που συνήθως καθορίζει τη διάγνωση. Τα τελευταία χρόνια υπάρχει και συνεχώς εξελίσσεται μια μικρή εμφυτευόμενη συσκευή ηλεκτροκαρδιογραφήματος (implantantaple loop recorders)».
Η συσκευή έχει μέγεθος
Οι τελευταίες εξελιγμένες συσκευές έχουν υψηλή αξιοπιστία, ενεργοποιούνται αυτόματα σε γεγονότα όπως η καρδιακή παύση ή η κολπική μαρμαρυγή και μπορούν να στείλουν την καταγραφή τους ηλεκτρονικά σε λήπτες-γιατρούς που βρίσκονται σε μακρινή απόσταση.
Παράλληλα, σημαντική εξέλιξη σημειώνεται στον τομέα των εμφυτευόμενων ανιχνευτών (sensors). «Οι προοπτικές είναι εξαιρετικά μεγάλες, καθώς οι εμφυτευόμενοι ανιχνευτές έχουν συνήθως δυνατότητα μεταφοράς της ανιχνευόμενης πληροφορίας στο Ιnternet ή και ευρύτερα», εξηγεί ο κ. Βάρδας.
«Ανιχνευτές που βρίσκονται σε κλινική αξιολόγηση και τοποθετούνται σήμερα ως επιπρόσθετος εξοπλισμός των βηματοδοτών ή των εμφυτευόμενων απινιδωτών, είναι αυτοί που μετρούν την πνευμονική συμφόρηση, τις καρδιακές πιέσεις κ.ά. Σύντομα θα εφαρμοστούν κλινικά και ανιχνευτές του σακχάρου του αίματος, του κορεσμού οξυγόνου και της αρτηριακής πίεσης».
Τελευταία αναπτύσσεται (ακόμα πειραματικά) ένας μικροσκοπικός βηματοδότης, μεγέθους περίπου ενός εκατοστού, που θα τοποθετείται ενδοκαρδιακά χωρίς καλώδια. «Επίσης, στους νέους βηματοδότες είναι εφαρμοσμένες οι τεχνολογικές δυνατότητες προκειμένου η περιοδική παρακολούθηση (follow up) να γίνεται από απόσταση, χωρίς να χρειάζεται ο ασθενής να πηγαίνει στο νοσοκομείο», προσθέτει ο κ. Βάρδας.
Ο αιφνίδιος καρδιακός θάνατος εξακολουθεί να αντιπροσωπεύει την πρώτη αιτία θανάτου στις βιομηχανικά αναπτυγμένες χώρες. «Η ευρεία χρήση των εμφυτευόμενων απινιδωτών έχει ουσιαστικά περιορίσει τη θνητότητα από τον αιφνίδιο καρδιακό θάνατο», τονίζει ο κ. Βάρδας.
«Η δευτερογενής πρόληψη (γι' αυτούς που έχουν υποστεί ήδη ένα επεισόδιο και σώθηκαν) δεν αφήνει περιθώρια για τη μη χρήση αυτών των συσκευών. Μια σημαντική καινοτομία, που αρχίζει να αξιολογείται κλινικά, είναι οι απινιδωτές χωρίς ενδοκαρδιακά καλώδια που τοποθετούνται υποδόρια. Εδώ οι εξελίξεις αναμένονται θεαματικές, καθώς η ανάπτυξη παρόμοιων συσκευών και η σμίκρυνσή τους θα επιτρέπει την ευρύτερη χρήση τους για την πρωτογενή πρόληψη».
Νέες οδηγίες στην κολπική μαρμαρυγή
Μόλις πριν από μερικές ημέρες, η Ευρωπαϊκή Καρδιολογική Εταιρεία δημοσίευσε τις νέες κατευθυντήριες οδηγίες της για την αντιθρομβωτική αγωγή στην κολπική μαρμαρυγή, την αρρυθμία που είναι υπεύθυνη για πέντε φορές υψηλότερη συχνότητα αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων ετησίως στους πάσχοντες σε σχέση με αυτούς που έχουν φυσιολογικό ρυθμό.
«Οι γιατροί, για να αποφασίσουν ποιος ασθενής με κολπική μαρμαρυγή χρειάζεται αντιθρομβωτική αγωγή και ποια επιλογή (δηλαδή αντιαιμοπεταλιακά ή αντιπηκτικά φάρμακα) θα πρέπει να εφαρμόζεται, θα πρέπει να βασίζονται σε έναν ειδικό πίνακα/score, με τίτλο CHADS2-VASc», επισημαίνει ο κ. Βάρδας.
«Εδώ παίζουν σημαντικό ρόλο υπάρχουσες καταστάσεις (όπως η καρδιακή ανεπάρκεια, ο σακχαρώδης διαβήτης, η αρτηριακή υπέρταση), η ηλικία και το φύλο και το ιστορικό ενός προηγούμενου _ μικρού έστω _ αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου. Στις νέες κατευθυντήριες οδηγίες για τη θεραπεία της κολπικής μαρμαρυγής, προτείνεται επίσης ένας πίνακας αξιολόγησης (score) για την πιθανότητα επιπλοκών από την αντιθρομβωτική αγωγή».
Για πρώτη φορά γίνεται αναφορά στα νέα αντιπηκτικά, που δεν χρειάζεται να αξιολογούνται κάθε τόσο, όπως τα υπάρχοντα (γουαρφαρίνη), με δοκιμασίες πηκτικότητας του αίματος. «Οπως έδειξε η μελέτη RELY, οι νέες ουσίες (όπως η ουσία νταπιγκατράν) δεν υπολείπονται της γουαρφαρίνης, ενώ σε ορισμένα ζητούμενα υπερέχουν», λέει ο καθηγητής.
«Με τη χρήση των νεώτερων αντιπηκτικών, οι ασθενείς θα απαλλαγούν από την ανάγκη να τρέχουν στους μικροβιολόγους τόσο συχνά όσο σήμερα».
Στις ίδιες κατευθυντήριες οδηγίες, για την αντιαρρυθμική αγωγή προτείνεται η επιλογή του ασφαλέστερου έναντι του αποδοτικότερου αντιαρρυθμικού. Ετσι _ και με βάση τις μελέτες ATHENA, DIONYSSOS κ.ά. _ - προτείνεται το νέο αντιαρρυθμικό με την ουσία ντρονενταρόνη ως φάρμακο επιλογής.
Το παθητικό κάπνισμα αυξάνει την πίεση
Η επίδραση του καπνίσματος στην υπέρταση έχει αποδειχθεί από πειραματικά και από επιδημιολογικά στοιχεία. «Το κάπνισμα ενός τσιγάρου αυξάνει την αρτηριακή πίεση έως και 5-10 mmHg και την καρδιακή συχνότητα κατά 5-10 παλμούς», μας πληροφορεί ο κ. Κωνσταντίνος Τσιούφης, επίκουρος καθηγητής Καρδιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών και υπεύθυνος της Μονάδας Υπέρτασης στο Ιπποκράτειο Νοσοκομείο.
«Αυτές οι μεταβολές διαρκούν για 15 περίπου λεπτά και το γεγονός αυτό επαναλαμβάνεται κάθε φορά μετά το κάπνισμα ενός τσιγάρου. Ως συνέπεια, οι καπνιστές έχουν συνολικά αυξημένη πίεση συγκριτικά με τους μη καπνιστές κατά 2-4 mmHg. Αυτή η διαφορά, αν και μπορεί να φαίνεται μικρή, είναι πολύ επιβαρυντική για την εύρυθμη λειτουργία της καρδιάς και του εγκεφάλου».
Εως σήμερα, δεν ήταν σαφή τα στοιχεία για τη σχέση του παθητικού καπνίσματος με τα επίπεδα της αρτηριακής πίεσης, ίσως επειδή τα δεδομένα στηρίζονταν σε μετρήσεις της πίεσης σε ιατρείο, χώρο όπου παραδοσιακά δεν επιτρέπεται το κάπνισμα.
«Το θολό αυτό τοπίο φαίνεται ότι ξεκαθαρίζουν τα αποτελέσματα πρόσφατης μελέτης, που στηρίχθηκε σε συχνές μετρήσεις της αρτηριακής πίεσης στο σπίτι, καταδεικνύοντας θετική συσχέτιση του παθητικού καπνίσματος και της αρτηριακής πίεσης», τονίζει ο κ. Τσιούφης. «Η παθητική έκθεση των γυναικών με φυσιολογική πίεση στον καπνό στο σπίτι ή στο σπίτι και στον χώρο εργασίας συνοδεύονταν από αύξηση των επιπέδων της συστολικής αρτηριακής πίεσης κατά 3-4 mmHg».
Αντίστοιχα, όταν συγκρίθηκαν μεταξύ τους διαφορετικοί βαθμοί έκθεσης σε καπνό, φάνηκε ότι τα άτομα που ήταν εκτεθειμένα καθημερινά σε παθητικό κάπνισμα είχαν υψηλότερη αρτηριακή πίεση σε σχέση με τους περιστασιακά παθητικούς καπνιστές _ και η διαφορά αυτή ήταν ακόμα μεγαλύτερη σε σχέση με αυτούς που δεν ανέφεραν έκθεση σε καπνό.
«Η δυσμενής επίδραση του παθητικού καπνίσματος είναι μεγαλύτερη στα άτομα που δεν έχουν ιστορικό υπέρτασης, παρά στους ήδη υπερτασικούς που λαμβάνουν φάρμακα για την υπέρτασή τους», λέει ο κ. Τσιούφης.
«Καμπανάκι» τα σεξουαλικά προβλήματα στους άνδρες
Καλό σεξ και καρδιακή υγεία είναι αλληλένδετα. «Διαπιστώθηκε πρόσφατα ότι η σχέση στυτικής δυσλειτουργίας και καρδιαγγειακών νόσων είναι ισχυρότερη σε άνδρες που εκδηλώνουν την πάθηση σε νεώτερες ηλικίες, δηλαδή στα 40-50 χρόνια», λέει ο επίκουρος καθηγητής Καρδιολογίας και υπεύθυνος της Μονάδας Καρδιαγγειακών Νόσων και Σεξουαλικής Υγείας της Α' Καρδιολογικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Χαράλαμπος Βλαχόπουλος.
«Αντίθετα, η στυτική δυσλειτουργία φαίνεται να έχει μικρή επίδραση στην πρόγνωση της καρδιακής νόσου μετά τα 70 χρόνια. Αυτό σημαίνει ότι οι νέοι άνδρες με στυτική δυσλειτουργία χρειάζεται να ελέγχονται για παράγοντες καρδιακής νόσου (όπως τα περιττά κιλά, το κάπνισμα και ο σακχαρώδης διαβήτης) και να παίρνουν μέτρα γι' αυτά».
Ενδιαφέρουσες πληροφορίες δίνουν οι πρόσφατες μελέτες για τον ρόλο της χαμηλής τεστοστερόνης στην υγεία της καρδιάς. «Ανδρες με στυτική δυσλειτουργία, που έχουν επίσης χαμηλότερα επίπεδα τεστοστερόνης, αντιμετωπίζουν μεγαλύτερο κίνδυνο από τον φυσιολογικό να πεθάνουν από καρδιαγγειακή νόσο», λέει ο κ. Βλαχόπουλος.
«Η εξέταση για έλλειψη τεστοστερόνης σε άνδρες με στυτική δυσλειτουργία μπορεί να βοηθήσει στον εντοπισμό ασθενών με μεγαλύτερο κίνδυνο για καρδιακά επεισόδια. Ωστόσο, προς το παρόν δεν γνωρίζουμε εάν τα χαμηλά επίπεδα τεστοστερόνης είναι η αιτία ή η συνέπεια του αυξημένου κινδύνου».
Η χρήση των στατινών άλλωστε _ των φαρμάκων για τη μείωση της χοληστερόλης στο αίμα _ σε μικρές ή ενδιάμεσες δόσεις μπορεί να βοηθήσουν μακροπρόθεσμα, όπως δείχνουν νέες μελέτες, τους άνδρες με προβλήματα στυτικής λειτουργίας.
«Υπάρχει στενή σχέση μεταξύ της χρήσης των στατινών και των ορμονικών αλλαγών στους άνδρες», εξηγεί ο κ. Βλαχόπουλος. «Βρέθηκε μάλιστα ότι οι άνδρες που έπαιρναν στατίνη επί 9 χρόνια είχαν κατά 64% λιγότερες πιθανότητες να αναπτύξουν στυτική δυσλειτουργία, σε σύγκριση με εκείνους που δεν έπαιρναν το φάρμακο. Παραμένουν όμως ερωτηματικά για την επίδραση των υψηλών δόσεων στατίνης».
Στην Ευρωπαϊκή Ενωση, η καρδιαγγειακή νόσος:
- Προκαλεί το 42% των θανάτων
- Κοστίζει 169 δισ. ευρώ τον χρόνο.
Πηγή: Τα Νέα (Μαίρη Κατσανοπούλου)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου