5/11/10

Από τον εξορθολογισμό των αποσπάσεων εκπαιδευτικών …στον παραλογισμό για τα Παιδαγωγικά Τμήματα

Τα βλέμματα όλης της πανεπιστημιακής κοινότητας – την ώρα που γράφεται αυτό το άρθρο- είναι στραμμένα στο Ρέθυμνο όπου διεξάγεται η Σύνοδος των Πρυτάνεων και στις προτάσεις για αλλαγές στα πανεπιστήμια. Στην ατζέντα της Συνόδου, μεταξύ των άλλων, έχει τεθεί προς συζήτηση και το θέμα των αποσπάσεων εκπαιδευτικών στα Παιδαγωγικά Τμήματα. Ίσως έγινε προφανές ότι ένα τέτοιο ζήτημα δεν είναι δυνατό να αντιμετωπισθεί μόνο με την καλή μας θέληση.
Τι προηγήθηκε
Τις προηγούμενες τρεις εβδομάδες υπήρξαν κινητοποιήσεις οι οποίες κυρίως έλαβαν τη μορφή της ολικής ή μερικής αναστολής λειτουργιών των Παιδαγωγικών Τμημάτων σε όλα τα ΑΕΙ και κατά τις οποίες δημοσιοποιήθηκε ευρύτατα το αίτημα για συμπληρωματικές αποσπάσεις άμεσα. Ενημερώθηκαν οι πρυτανικές αρχές των πανεπιστημίων, η εκπαιδευτική κοινότητα, το κοινό. Εστάλησαν δύο επιστολές των Προέδρων και Κοσμητόρων των Παιδαγωγικών Τμημάτων και Σχολών στην πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας (στις 4 και 11 Οκτωβρίου 2010) όπου εκθέταμε συνοπτικά το ζωτικής σημασίας θέμα της δραματικής μείωσης των αποσπάσεων μαζί με έκκληση για συνάντηση αντιπροσωπείας μας μαζί της στην προσπάθεια να αποκατασταθεί η ακαδημαϊκή ηρεμία και να μην χαθεί κατά το τρέχον εξάμηνο μεγάλο μέρος του Προγράμματος Σπουδών των περίπου 15.000 φοιτητών και φοιτητριών των Τμημάτων μας. Ας σημειωθεί ότι όλα τα Παιδαγωγικά Τμήματα περιμέναμε πρώτα να προχωρήσει η διαδικασία της πλήρους και έγκαιρης στελέχωσης των σχολείων και μετά να θέσουμε ξανά το ζήτημα των συμπληρωματικών αποσπάσεων1 εκπαιδευτικών από την πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση στα Τμήματά μας.

Μετά από παρελκυστικές τακτικές κινήσεις του Υπουργείου Παιδείας, έγγραφα που στάλθηκαν και ξαναζητήθηκαν με την καταγραφή των αναγκών των Τμημάτων σε αποσπάσεις, λεπτομερειακή περιγραφή του έργου και του χρόνου απασχόλησής τους, πραγματοποιήθηκε μια συνάντηση των Προέδρων των Παιδαγωγικών Τμημάτων με την πολιτική ηγεσία του Υπουργείου στις 20 Οκτωβρίου. Δεν προέκυψε τελική απόφαση για το θέμα και ζητήθηκε εκ νέου κατάθεση των προτάσεων από τα τμήματα αφού λάβουν υπόψη τις λύσεις που προτάθηκαν και τη δυνατότητα εφαρμοστούν συνδυαστικά με τις αποσπάσεις. Οι αναλυτικές και εμπεριστατωμένες προτάσεις των περισσότερων τμημάτων, κατατέθηκαν εκ νέου και άμεσα. Τα περισσότερα τμήματα περιμένουν την απάντηση του Υπουργείου για να καθορίσουν τη στάση τους ξανά, άλλα ανέστειλαν μέρος των πρακτικών ασκήσεων και των εργαστηρίων και ένα τη λειτουργία του.
Προτεινόμενες λύσεις από το Υπουργείο για το ζήτημα των αποσπάσεων
Τα Παιδαγωγικά Τμήματα δεν μπορούν να καλύψουν άμεσα τις ανάγκες τους σε αποσπάσεις με τις προτεινόμενες λύσεις γιατί ακόμα και αν Δηλ. με εμπλοκή των υποψηφίων διδακτόρων/ μεταδιδακτόρων, των μετεκπαιδευομένων στα Διδασκαλεία,2 με πρόσληψη ειδικών επιστημόνων βάσει του ΠΔ407/80 και με ένταξή τους σε πρόγραμμα Αμειβόμενης Πρακτικής Άσκησης φοιτητών/τριών στο πλαίσια του ΕΣΠΑ. Ακόμα και αν ήταν οι καλύτερες λύσεις - δεν μπορούν να εφαρμοσθούν αυτή την στιγμή για πολλούς τυπικούς και ουσιαστικούς λόγους…..
Οι προτάσεις αυτές δεν αποτελούν λύση καθώς:
• Οι πιστώσεις βάσει του ΠΔ 407/80 έχουν ήδη κατανεμηθεί και καλύπτουν άλλες ανάγκες.
• επικουρικό διδακτικό έργο (από πλευράς φόρτου εργασίας). Ακόμα και αν προβλέπεται ήδη στον κανονισμό λειτουργίας των μεταπτυχιακών σπουδών του τμήματος, χρειάζεται ωριαία αντιμισθία (απαιτείται κοινή υπουργική απόφαση Υπουργού Οικονομικών και Υπουργού Παιδείας). Σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να γίνεται συστηματικά, γιατί αποτελεί καταχρηστική εφαρμογή της κείμενης νομοθεσίας και αποβαίνει σε βάρος της διατριβής των υποψηφίων. Επισημαίνεται, επίσης, ότι συχνά οι υποψήφιοι διδάκτορες δεν έχουν πτυχίο Παιδαγωγικού Τμήματος, ούτε διαμένουν εκεί που εδρεύει το πανεπιστήμιο. Το ίδιο ισχύει και για την εμπλοκή των μεταπτυχιακών φοιτητών/τριών (αν και σε ορισμένα τμήματα τα Μεταπτυχιακά Προγράμματα Σπουδών έχουν λήξει και δεν μπορεί να προβλεφθεί η έναρξη νέων).Οι υποψήφιοι διδάκτορες δεν μπορεί να υποχρεωθούν να παρέχουν πλήρες
• Δεν υπάρχουν Διδασκαλεία σε όλα τα παιδαγωγικά τμήματα. Και εκεί όπου υπάρχουν, τα προγράμματα σπουδών και οι κανονισμοί λειτουργίας δεν μπορεί να τροποποιηθούν, παρά μέχρι τον Απρίλιο κάθε ακαδημαϊκού έτους, οι δε εκάστοτε αλλαγές εφαρμόζονται από το επόμενο ακαδημαϊκό έτος. Κατά συνέπεια, η εμπλοκή των μετεκπαιδευόμενων στα Διδασκαλεία (τουλάχιστον για φέτος) δεν μπορεί παρά να αποτελέσει αντικείμενο συζήτησης σε «εθελοντική» βάση και επιπλέον του χρόνου των μαθημάτων που παρακολουθούν στο Διδασκαλείο.3 Σε σχέση με τις δύο παραπάνω προτάσεις, επισημαίνεται ότι η ιδιότητα του/της μετεκπαιδευόμενου/ης σε Διδασκαλείο, ή μεταπτυχιακού φοιτητή/τριας, δεν συνεπάγεται αναγκαστικά την ικανότητα, τη θέληση και την ύπαρξη χρόνου, για ουσιαστική συμμετοχή στην προετοιμασία και στη διεξαγωγή των πρακτικών ασκήσεων των φοιτητών/τριών ή στη λειτουργία των εργαστηρίων.
• Δεν είναι ρεαλιστική λύση η άμεση τροποποίηση και αξιοποίηση του προγράμματος Αμειβόμενης Πρακτικής Άσκησης φοιτητών/τριών στο πλαίσια του ΕΣΠΑ για να δοθεί η δυνατότητα αμοιβών του προσωπικού που θα συνεπικουρεί στην πρακτική άσκηση των φοιτητών/τριών. Ακόμα και να θέλουν όλα τα τμήματα να υποβάλλουν πρόταση και απλοποιηθούν όλα τα διαχειριστικά ζητήματα, εκτιμάται ότι δεν υπάρχει ο απαιτούμενος χρόνος για κατάθεση τεχνικών δελτίων ή τροποποιήσεις τους, πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος κ.ά.
• Η άμεση λειτουργία δικτύου μεντόρων στα σχολεία για τις πρακτικές ασκήσεις των φοιτητών/τριών είναι μη ρεαλιστική λύση καθώς χρειάζεται κατάλληλη προετοιμασία του εγχειρήματος αυτού από τα παιδαγωγικά τμήματα, το υπουργείο και εμπλεκόμενα σχολεία
Βέβαια, μπορούμε να συζητήσουμε τις παραπάνω λύσεις ή άλλες για την επόμενη χρονιά, αρκεί να διασφαλιστεί μελλοντικά η νομιμότητά τους και να εξασφαλισθεί η όποια δαπάνη τους. Σίγουρα χρειάζεται επεξεργασία και θεσμοθέτηση μιας μακροπρόθεσμης και βιώσιμης λύσης του θέματος που θα λαμβάνει υπόψη όλες τις παραμέτρους, αναγνωρίζοντας όμως συγχρόνως τη σοβαρότητα του έργου των παιδαγωγικών τμημάτων (ο γενικός γραμματέας κ. Β. Κουλαϊδής δεσμεύτηκε να καταλήξει αυτός ο διάλογος μέχρι τον Μάρτιο του 2011)
Γιατί χρειάζονται οι αποσπασμένοι εκπαιδευτικοί στα Παιδαγωγικά Τμήματα;
Η διάθεση εκπαιδευτικών της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στα Παιδαγωγικά Τμήματα αποτελεί μια πάγια τακτική από την ίδρυσή τους. Είναι απαραίτητη κυρίως για την πραγματοποίηση και πρακτικών ασκήσεων στα σχολεία- αναπόσπαστο τμήμα των Προγραμμάτων Σπουδών των μελλοντικών εκπαιδευτικών, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο. Οι πρακτικές ασκήσεις στα σχολεία δεν είναι απλή παρακολούθηση διδασκαλιών. Απαιτείται δουλειά σε μικρές ομάδες με εκπαιδευτικούς για το σχεδιασμό, εφαρμογή και αξιολογική αποτίμηση διδασκαλιών από τους φοιτητές και τις φοιτήτριες, για την εξοικείωσή τους με τις συνθήκες και τις απαιτήσεις του επαγγέλματος. Επίσης, οι όροι λειτουργίας των Παιδαγωγικών Τμημάτων καθιστούν τους αποσπασμένους εκπαιδευτικούς απαραίτητους για τη λειτουργία των εργαστηρίων (στις φυσικές επιστήμες, στις νέες τεχνολογίες κλπ.) και στη διοικητική υποστήριξη και οικονομική διαχείριση των Διδασκαλείων. Επιπρόσθετα, στη Παιδαγωγική Σχολή του ΑΠΘ στελεχώνουν και το Κέντρο Ενταξιακής Πολιτικής για τους φοιτητές και φοιτήτριες που συναντούν εμπόδια στην ένταξή τους στο Πανεπιστήμιο.
Γενικά, οι αποσπασμένοι εκπαιδευτικοί διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη σχέση συνεργασίας πανεπιστημίου και σχολικής μονάδας. Μεταφέρουν και αξιοποιούν την εμπειρία τους από το σχολείο και το ανατροφοδοτούν με τη γνώση που αποκομίζουν από τη συνεργασία τους μαζί μας. Ο διδακτικός φόρτος των αποσπασμένων εκπαιδευτικών είναι πολύ μεγάλος - μεγαλύτερος από τον αντίστοιχο στις Σχολικές μονάδες- καθώς τα Παιδαγωγικά Τμήματα αντιμετωπίζουν εδώ και χρόνια τεράστια προβλήματα δυσλειτουργίας λόγω υποστελέχωσής τους σε προσωπικό όλων ανεξαιρέτως των κατηγοριών και συνεχούς αύξησης του αριθμού των εισαγομένων φοιτητών/τριών.
Και τώρα τι γίνεται;
Το τωρινό πρόβλημα είχε επισημανθεί επίσημα στο Υπουργείο Παιδείας κατά τη Σύνοδο Προέδρων και Κοσμητόρων Παιδαγωγικών Τμημάτων που έγινε στη Ρόδο τον Ιούνιο 2010. Επίσης, από τότε τα Παιδαγωγικά Τμήματα γνωρίζαμε ότι θα υπάρχει κάποια μείωση του αριθμού των αποσπάσεων και ότι αυτές θα γίνουν σε δύο δόσεις.
Στο μεταξύ διάστημα προσπαθώ να αποκρυπτογραφήσω τα «μηνύματα» του Υπουργείου και να διατυπώσω μια σαφή εικόνα για τις προθέσεις της πολιτικής ηγεσίας και ειλικρινά δεν μπορώ. Πως η προσπάθεια εξορθολογισμού των αποσπάσεων εκπαιδευτικών –μια κίνηση απολύτως κατανοητή σε περιόδους κρίσης και έκτακτων συνθηκών –κατέληξε σε αυτή την παράλογη κατάσταση για τα Παιδαγωγικά Τμήματα; Η νομοθεσία ίδρυσης των Παιδαγωγικών Τμημάτων αναφέρει ρητά τους σκοπούς τους. Πως το Υπουργείο Παιδείας δείχνει να βάζει τις αποσπάσεις σε αυτά στην ίδια κατηγορία με τις αποσπάσεις σε άλλες θέσεις –εντός ή εκτός εκπαίδευσης; Ενδεικτικά και όχι αποκλειστικά αναφέρω τα Γενικά Αρχεία του Κράτους, τις Μητροπόλεις κ.ά. Γιατί «αγνοεί» το Υπουργείο τo αίτημα για αποσπάσεις εκπαιδευτικών;
Ελπίζουμε τώρα που τα σχολεία ξεκίνησαν και το Υπουργείο έχει εικόνα της κάλυψης των αναγκών τους σε εκπαιδευτικό προσωπικό να μην κρατήσει πολύ ακόμα αυτή η άρνηση να διαθέσει τους/ τις εκπαιδευτικούς που έχουν απόλυτη ανάγκη τα τμήματά μας για το τρέχον έτος. Η συμπληρωματική απόσπαση του απολύτως απαραίτητου αριθμού εκπαιδευτικών θα δώσουν την δυνατότητα στα τμήματα να υλοποιήσουν τα προγράμματα σπουδών τους απρόσκοπτα και χωρίς εκπτώσεις στην ποιότητα. Διαφορετικά οι Παιδαγωγικές Σχολές θα κληθούν να αντιμετωπίσουν ένα δισεπίλυτο πρόβλημα μέσα στις συνθήκες κρίσης που βρισκόμαστε, τόσο εξαιτίας της μειωμένης χρηματοδότησης των ΑΕΙ, όσο και των υπόλοιπων επιλογών της πολιτείας (συνεχής αύξηση του αριθμού των φοιτητών /τριών, υποστελέχωσή τους σε προσωπικό όλων των κατηγοριών, μεγάλη καθυστέρηση στο διορισμό ακόμα και των λίγων εκλεγμένων μελών κ.ά ).
1. Σε πρώτη φάση όλα τα τμήματα πήραν από 4 αποσπασμένους εκπαιδευτικούς και 1 για το Διδασκαλείο.
2. Το Δ.Σ. της ΔΟΕ με επιστολή στην πολιτική ηγεσία του υπ. Παιδείας  διαμαρτύρεται έντονα «για την ανακοίνωση της Υπουργού Παιδείας που προτρέπει τα Παιδαγωγικά τμήματα να αξιοποιήσουν για τις πρακτικές ασκήσεις των φοιτητών τους μετεκπαιδευομένους εκπαιδευτικούς που φοιτούν στα Διδασκαλεία ή  υποψήφιους διδάκτορες και καλεί την  Υπουργό Παιδείας ʽνα αποσπάσει, ΤΩΡΑ, στα παιδαγωγικά τμήματα τον αναγκαίο αριθμό εκπαιδευτικών, όπως γινόταν όλα τα προηγούμενα χρόνια, προκειμένου να αποκατασταθεί η ομαλή λειτουργία τους.
3. Για παράδειγμα, οι ώρες διδασκαλίας στο Διδασκαλείο «Δημήτρης Γληνός» στο ΠΤΔΕ του ΑΠΘ κατά το τρέχον εξάμηνο είναι 20 -23 εβδομαδιαίως (ανάλογα με το εξάμηνο σπουδών).
Πηγή: Αυγή (Δήμητρα Κογκίδου)

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου