Το «μεγάλο φαγοπότι» με τα πανεπιστημιακά συγγράμματα

Σχεδόν οι μισοί φοιτητές χρειάστηκαν εφέτος συγγράμματα σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια, όταν δεν είχε καθιερωθεί το ηλεκτρονικό σύστημα διαχείρισης

ΧΟΡΟΣ εκατομμυρίων για τα συγγράμματα στηνόταν επί δεκαετίες στα πανεπιστήμια. Μπορεί οι φοιτητές που χρειάζονταν πανεπιστημιακά βιβλία να ήταν μόνο 250.000, οι αγορές συγγραμμάτων όμως γίνονταν για 500.000 άτομα! Η διαφορά αυτή πήγαινε στις τσέπες επιτηδείων που ζούσαν εις βάρος των δημοσίων πανεπιστημίων και χωρίς έλεγχο από τις διοικήσεις τους. 
«Είναι απίστευτο το τι βρήκαμε εφέτος που είχαμε για πρώτη φορά μια εικόνα των φοιτητών που ζήτησαν συγγράμματα» δηλώνει η υπουργός Παιδείας κυρία Αννα Διαμαντοπούλου, μιλώντας προς «Το Βήμα». «Κανένας δεν ήλεγχε τίποτε.Σε πολλές περιπτώσεις γίνονταν μαζικές παραγγελίες βιβλίωνπου βρίσκονταν μετά πεταμένα σε αποθήκες» τονίζει. «Τα συγγράμματα των φοιτητών κόστιζαν 80-90 εκατομμύρια ευρώ τη χρονιά» συνεχίζει. Στο ερώτημα αν υπάρχει πιθανότητα να ζητηθεί και η παρέμβαση του εισαγγελέα, η υπουργός Παιδείας απαντάει ότι «δεν έχουμε κάτι τέτοιο ακόμη. Θα ψάξουμε τα πάντα εξονυχιστικά» προσθέτει χαρακτηριστικά.

Το θέμα των συγγραμμάτων αποτελεί μια από τις γνωστές παθογένειες της ανώτατης εκπαίδευσης στη χώρα μας. «Πάντα αποτελούσε το μεγαλύτερο μέρος της χρηματοδότησης των λειτουργικών αναγκών των πανεπιστημίων και πάντα αναρωτιόμασταν πού ακριβώς πήγαιναν αυτά τα χρήματα» λέει στο «Βήμα» πρώην στέλεχος του υπουργείου Παιδείας, που θήτευσε στο κτίριο του Αμαρουσίου επί κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας. Οπως αποκαλύπτουν τα στοιχεία, το υπουργείο πλήρωνε κάθε χρόνο όλο και περισσότερα χρήματα, αλλά από την παροχή αυτή επωφελούνταν όλο και λιγότεροι. Επί σειρά ετών βρισκόταν σε εξέλιξη ένα όργιο κατασπατάλησης των κρατικών χρηματοδοτήσεων προς τα πανεπιστήμια, έλλειψη διαφάνειας σε κεντρικό επίπεδο και αφάνταστη ταλαιπωρία για τους φοιτητές που καλούνταν να αναζητούν τα συγγράμματά τους ανά τη χώρα.

«Το θέμα δεν απασχολούσε ιδιαίτερα κανέναν και εφόσον δεν προκαλούσε γκρίνιες και ερωτήματα, κανείς δεν το έψαχνε πολύ» λέει ο υπεύθυνος της γραμματείας κεντρικού πανεπιστημίου της χώρας. Πώς λειτουργούσε το σύστημα τα προηγούμενα χρόνια; Οι καθηγητές πρότειναν το βιβλίο που είχαν γράψει οι ίδιοι και ακόμη δύο ή τρία συγγράμματα στους φοιτητές τους. Εκείνοι επέλεγαν φυσικά το βιβλίο κάθε καθηγητή και έκαναν τις σχετικές δηλώσεις στις γραμματείες των πανεπιστημιακών τμημάτων. Οι υπεύθυνοι των γραμματειών εξέδιδαν λίστες με τους φοιτητές που δικαιούνταν συγγράμματα και τις έστελναν στους εκδοτικούς οίκους.
Κάπου εκεί το νήμα... χανόταν. Οι φοιτητές έπρεπε να εμφανιστούν στους εκδοτικούς οίκους, να υπογράψουν για την παραλαβή των βιβλίων τους και να φύγουν. Εμφανίζονταν 200.000 άτομα; Εμφανίζονταν 300.000; «Το υπουργείο πάντως πλήρωνε για 500.000» λέει χαρακτηριστικά ο συνομιλητής μας. Παράλληλα, όμως, δυνατότητα να παραγγέλνουν μόνοι τους βιβλία είχαν σε κάποια τμήματα και οι καθηγητές για λογαριασμό των φοιτητών τους, χωρίς και σε αυτήν την περίπτωση να γίνεται κεντρικός έλεγχος των επιλογών τους. Στο ίδιο παζλ εμπλέκονταν και οι μοναχικοί «σταυροφόροι», οι καθηγητές δηλαδή που εξέδιδαν μόνοι τους τα βιβλία τους.
Εφέτος για πρώτη φορά το νέο σύστημα διανομής «έβγαλε τα λεφτά του», όπως λέει χαριτολογώντας προς «Το Βήμα» ο κ. Γιάννος Μητσός, σύμβουλος της υπουργού Παιδείας κυρίας Αννας Διαμαντοπούλου σε θέματα ανώτατης εκπαίδευσης. Ο ηλεκτρονικός «Εύδοξος», η Υπηρεσία Ολοκληρωμένης Διαχείρισης Συγγραμμάτων, έδειξε για πρώτη φορά ότι οι ενεργοί φοιτητές όλων των πανεπιστημίων της χώρας δεν ξεπερνούν τα 250.000 άτομα, παρ΄ ότι τα προηγούμενα χρόνια μοιράζονταν συγγράμματα σε 500.000 και αντίστοιχα υπολογίζονταν οι χρηματοδοτήσεις των πανεπιστημίων. Ηδη, για 488 τμήματα πανεπιστημίων και ΤΕΙ, δόθηκαν 31.699 βιβλία που μοιράστηκαν από 902 σημεία διανομής σε ολόκληρη τη χώρα. Στην εκδοτική αυτή «περιπέτεια» ενεπλάκησαν 1.022 εκδότες, ενώ δόθηκαν και 11.000 ηλεκτρονικά βιβλία «ελεύθερης πρόσβασης». «Το παλαιό σύστημα ήταν αναποτελεσματικό και σκοτεινό» λέει ο κ. Μητσός μιλώντας στο «Βήμα». «Το νέο σύστημα δεν στήθηκε βέβαια για ντετεκτιβικούς λόγους» συνεχίζει. «Εφέτος, αντί να χειρίζεται το θέμα κάθε τμήμα μόνο του, κάθε φοιτητής πήρε έναν ατομικό αριθμό και μπήκε στο Ιnternet για να παραγγείλει τα συγγράμματά του» λέει ο κ. Μητσός. «Το θέμα των συγγραμμάτων απασχολούσε το υπουργείο Παιδείας, γι΄ αυτό και κατά καιρούς υπήρξαν αλλαγές στη σχετική νομοθεσία για τον εξορθολογισμό του όλου συστήματος» λέει ο κ. Αθ. Κυριαζής, πρώην ειδικός γραμματέας του υπουργείου Παιδείας. «Η τελευταία υπήρξε στον Νόμο 3549/09 όπου καθιερώθηκε το πολλαπλό βιβλίο και εξασφαλίστηκε η διαφάνεια με την καταχώριση των συγγραμμάτων στο Διαδίκτυο. Επιπλέον υπάρχει η πρόβλεψη το 1/10 του συνολικού αριθμού κάθε διανεμομένου συγγράμματος σε κάθε ΑΕΙ να παραχωρείται στην οικεία βιβλιοθήκη.
Στο δεύτερο στάδιο, τέλος 2008, ξεκίνησε και η διαδικασία του λεγόμενου ηλεκτρονικού συγγράμματος το οποίο ολοκληρώθηκε εφέτος και τέθηκε σε λειτουργία με θετικά αποτελέσματα» δηλώνει.
«ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΔΕΝ ΔΙΝΕΙ ΒΙΒΛΙΑ» 
Η διαδικασία αποτελεί έναν εκδοτικό παραλογισμό ελληνικής έμπνευσης, αφού η διανομή των πανεπιστημιακών συγγραμμάτων είναι ένα θέμα που σε άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης δεν απασχολεί πλέον κανέναν. «Στο εξωτερικό,το κράτος δεν δίνει βιβλία »λέει η κυρία Ευγενία Μπουρνόβα, καθηγήτρια στη Νομική Σχολή της Αθήνας.«Απλώς οι φοιτητές πηγαίνουν και διαβάζουν στις βιβλιοθήκες, όπου και βρίσκουν όλα τα βιβλία που χρειάζονται. Βέβαια, υπάρχουν παντού οργανωμένες βιβλιοθήκες. Εδώ δεν έχουμε ούτε βιβλιοθήκες ούτε καν χώρους. Πώς θα καλυφθούν οι χιλιάδες των φοιτητών; Στη δική μας σχολή, που διαθέτει μια από τις καλύτερες βιβλιοθήκες, κάνουν ουρές οι φοιτητές κάθε μέρα» λέει η κυρία Μπουρνόβα.

Πηγή: Το Βήμα (Μάρνυ Παπαματθαίου)