Και όμως, ο έλληνας μαθητής, παρ’ όλες τις αντιξοότητες της εκπαιδευτικής διδασκαλίας, παρ’ όλες τις ελλείψεις σε υποδομές και προσωπικό, παρότι η παιδεία στην Ελλάδα είναι το αποπαίδι των κρατικών δαπανών, είναι ικανότερος στην κατανόηση κειμένων από τον αυστριακό ή τον ισπανό ομόλογό του, ενώ στις επιστήμες και τα μαθηματικά η ψαλίδα με πολύ πιο προηγμένες (και) εκπαιδευτικά χώρες κλείνει αισθητά.
Τα συμπεράσματα αυτά προκύπτουν από την τελευταία έκθεση PISA (Διεθνές Πρόγραμμα Αποτίμησης Μαθητών) του ΟΟΣΑ, που μετρά κάθε χρόνο τις επιδόσεις μαθητών από δεκάδες χώρες ανά τον κόσμο. Στην έκθεση για το 2009 μετρήθηκαν οι επιδόσεις μαθητών ηλικίας 15 ετών από τα 34 μέλη του ΟΟΣΑ και άλλες 41 χώρες στους τομείς της κατανόησης κειμένων, των μαθηματικών και των επιστημών.
Σύμφωνα με την έρευνα: Ο ΟΟΣΑ μιλά για αισθητή πρόοδο των ελλήνων μαθητών στα μαθηματικά. Οι έλληνες μαθητές, με βαθμολογία 466, πράγματι πλησιάζουν τα πρότυπα της Δυτικής και της Βόρειας Ευρώπης (η απόσταση από τη Σουηδία, για παράδειγμα, είναι μικρότερη από 30 μονάδες), εξακολουθούν όμως να υστερούν έναντι των μαθητών που ζουν στο σύνολο των άλλων χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης πλην των βαλκάνιων γειτόνων.
- Ακόμη καλύτερη είναι η επίδοση των ελλήνων μαθητών στον τομέα των επιστημών, όπου με 470 μονάδες βρίσκονται πολύ κοντά σε χώρες όπως η Δανία και η Γαλλία, οι οποίες αφιερώνουν πολλαπλάσιους πόρους στην παιδεία. - Στην κατανόηση κειμένων, οι έλληνες μαθητές, με 483 μονάδες, ξεπερνούν ομολόγους τους σε χώρες όπως η Ισπανία, το Λουξεμβούργο και η Αυστρία. Πρόοδος παρά τα προβλήματα
“Αποτυπώνοντας τη βελτίωση των επιδόσεων των ελλήνων μαθητών, η έκθεση του ΟΟΣΑ τεκμηριώνει την πρόοδο που συντελείται στους τομείς των επιστημών και των μαθηματικών στα σχολεία της χώρας. Αυτό εξάλλου το γνωρίζαμε ήδη, κρίνοντας από το γεγονός ότι οι απόφοιτοι των ελληνικών σχολείων δεν αντιμετωπίζουν κανένα πρόβλημα όταν σπουδάζουν στο εξωτερικό”, σχολιάζει τα ευρήματα της έρευνας ο περιφερειακός διευθυντής Εκπαίδευσης Κεντρικής Μακεδονίας Θόδωρος Καρτσιώτης. Σύμφωνα με τον ίδιο, το ελληνικό σχολείο ασφαλώς έχει ελλείψεις, γίνεται όμως δουλειά, ενώ υπάρχει η προσδοκία να πάμε ακόμη καλύτερα στο μέλλον μέσω του ψηφιακού σχολείου και της εργασίας σε ομάδες. “Το 80% των μαθητών στην Ελλάδα χρησιμοποιεί το ίντερνετ, και εμείς χρησιμοποιούμε ως εργαλείο το χόμπι τους”, λέει σχετικά ο κ. Καρτσιώτης.
Τα αγόρια υστερούν
Περισσότερο ανησυχητικά είναι τα αναλυτικά στοιχεία του ΟΟΣΑ για τις επιδόσεις των μαθητών, από τα οποία προκύπτει -τόσο διεθνώς όσο και στην Ελλάδα- χάσμα ανάμεσα στις επιδόσεις των αγοριών και των κοριτσιών στην κατανόηση και την ανάλυση κειμένων. Είναι χαρακτηριστικό ότι το ποσοστό των αγοριών στην Ελλάδα που δεν καταφέρνει να πιάσει τη βάση (δηλαδή δεν διαθέτει τις ικανότητες κατανόησης κειμένων που κρίνονται απαραίτητες για την αποτελεσματική και παραγωγική και ενεργό ζωή) αγγίζει το 30%, σχεδόν τριπλάσιο από το αντίστοιχο ποσοστό των κοριτσιών (13%). Ο μέσος όρος στις χώρες του ΟΟΣΑ είναι 25% και 13% για τα αγόρια και τα κορίτσια αντίστοιχα.
Φιλανδική πρωτιά
Στην πρώτη θέση της κατάταξης και στους τρεις τομείς συναντάμε, κατά τα ειωθότα, τη Φιλανδία. Το εκπαιδευτικό σύστημα της Φιλανδίας αποτελεί πηγή έμπνευσης και αντικείμενο μελέτης για εκπαιδευτικούς και κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο, καθώς διακρίνεται από έναν συνδυασμό ελευθεριότητας, ισότητας και αποτελεσματικότητας. Σε σχέση με τους φιλανδούς μαθητές οι έλληνες υστερούν κατά 53 μονάδες στην κατανόηση κειμένων, αριθμός που μεταφράζεται σε περισσότερο από έναν χρόνο σχολείου (δηλαδή ο φιλανδός μαθητής της β’ γυμνασίου είναι ισάξιος με τον έλληνα μαθητή της γ’ γυμνασίου).
Καθοριστικός ο ρόλος της οικογένειας
Ποια είναι τα μυστικά της καλής εκπαίδευσης; Η έρευνα του ΟΟΣΑ αποκαλύπτει πολλά ενδιαφέροντα στοιχεία.
- Σημαντικός είναι ο ρόλος των γονέων. Τα παιδιά που τους διάβαζαν οι γονείς συστηματικά ένα βιβλίο τα πηγαίνουν πολύ καλύτερα από τα παιδιά που δεν είχαν ανάλογες εμπειρίες στο οικογενειακό περιβάλλον.
- Το καλό σχολείο, δηλαδή ένα σχολείο με πειθαρχία, υποδομές, καλές πρακτικές διδασκαλίας κτλ., είναι επίσης πολύ σημαντικό. Σύμφωνα με την έρευνα, η διαφορά στις επιδόσεις ανάμεσα σε δύο παιδιά της ίδιας κοινωνικοοικονομικής τάξης, που φοιτούν το ένα σε κάποιο πολύ καλό σχολείο και το άλλο σε ένα μέσο σχολείο φτάνει τις 50 μονάδες, δηλαδή σε έναν και πλέον χρόνο εκπαίδευσης.
- Διάβασμα δεν είναι μόνο... οι κλασικοί. Η έρευνα του ΟΟΣΑ καταλήγει στο αναμενόμενο συμπέρασμα ότι τα παιδιά που διαβάζουν βιβλία τα πηγαίνουν πολύ καλύτερα στα τεστ κατανόησης από τα παιδιά που δεν έχουν αυτή τη συνήθεια. Το ενδιαφέρον είναι ότι τα αναγνώσματα πρέπει να μην εξαντλούνται στη λογοτεχνία, αλλά να περιλαμβάνουν παντός είδους υλικό και μάλιστα on-line (εφημερίδες, ιστοσελίδες στο ίντερνετ, λεξικά, εγκυκλοπαίδειες, αναζήτηση πληροφοριών στο διαδίκτυο).
- Σε ό,τι αφορά ειδικά την Ελλάδα, η μεγάλη πλειοψηφία των μαθητών δεν διαβάζει συστηματικά. Συγκεκριμένα, μόνο το 34% των μαθητών διαβάζει βιβλία, εφημερίδες ή άλλο υλικό έναντι 45% κατά μέσο όρο στον ΟΟΣΑ και 60% στη Φιλανδία.
Τα μυστικά της επιτυχίας
- Η έρευνα του ΟΟΣΑ δείχνει ότι οι επιδόσεις των μαθητών από ιδιωτικά και δημόσια σχολεία δεν εμφανίζουν διαφοροποιήσεις.
Σύμφωνα με την έρευνα: Ο ΟΟΣΑ μιλά για αισθητή πρόοδο των ελλήνων μαθητών στα μαθηματικά. Οι έλληνες μαθητές, με βαθμολογία 466, πράγματι πλησιάζουν τα πρότυπα της Δυτικής και της Βόρειας Ευρώπης (η απόσταση από τη Σουηδία, για παράδειγμα, είναι μικρότερη από 30 μονάδες), εξακολουθούν όμως να υστερούν έναντι των μαθητών που ζουν στο σύνολο των άλλων χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης πλην των βαλκάνιων γειτόνων.
- Ακόμη καλύτερη είναι η επίδοση των ελλήνων μαθητών στον τομέα των επιστημών, όπου με 470 μονάδες βρίσκονται πολύ κοντά σε χώρες όπως η Δανία και η Γαλλία, οι οποίες αφιερώνουν πολλαπλάσιους πόρους στην παιδεία. - Στην κατανόηση κειμένων, οι έλληνες μαθητές, με 483 μονάδες, ξεπερνούν ομολόγους τους σε χώρες όπως η Ισπανία, το Λουξεμβούργο και η Αυστρία. Πρόοδος παρά τα προβλήματα
“Αποτυπώνοντας τη βελτίωση των επιδόσεων των ελλήνων μαθητών, η έκθεση του ΟΟΣΑ τεκμηριώνει την πρόοδο που συντελείται στους τομείς των επιστημών και των μαθηματικών στα σχολεία της χώρας. Αυτό εξάλλου το γνωρίζαμε ήδη, κρίνοντας από το γεγονός ότι οι απόφοιτοι των ελληνικών σχολείων δεν αντιμετωπίζουν κανένα πρόβλημα όταν σπουδάζουν στο εξωτερικό”, σχολιάζει τα ευρήματα της έρευνας ο περιφερειακός διευθυντής Εκπαίδευσης Κεντρικής Μακεδονίας Θόδωρος Καρτσιώτης. Σύμφωνα με τον ίδιο, το ελληνικό σχολείο ασφαλώς έχει ελλείψεις, γίνεται όμως δουλειά, ενώ υπάρχει η προσδοκία να πάμε ακόμη καλύτερα στο μέλλον μέσω του ψηφιακού σχολείου και της εργασίας σε ομάδες. “Το 80% των μαθητών στην Ελλάδα χρησιμοποιεί το ίντερνετ, και εμείς χρησιμοποιούμε ως εργαλείο το χόμπι τους”, λέει σχετικά ο κ. Καρτσιώτης.
Τα αγόρια υστερούν
Περισσότερο ανησυχητικά είναι τα αναλυτικά στοιχεία του ΟΟΣΑ για τις επιδόσεις των μαθητών, από τα οποία προκύπτει -τόσο διεθνώς όσο και στην Ελλάδα- χάσμα ανάμεσα στις επιδόσεις των αγοριών και των κοριτσιών στην κατανόηση και την ανάλυση κειμένων. Είναι χαρακτηριστικό ότι το ποσοστό των αγοριών στην Ελλάδα που δεν καταφέρνει να πιάσει τη βάση (δηλαδή δεν διαθέτει τις ικανότητες κατανόησης κειμένων που κρίνονται απαραίτητες για την αποτελεσματική και παραγωγική και ενεργό ζωή) αγγίζει το 30%, σχεδόν τριπλάσιο από το αντίστοιχο ποσοστό των κοριτσιών (13%). Ο μέσος όρος στις χώρες του ΟΟΣΑ είναι 25% και 13% για τα αγόρια και τα κορίτσια αντίστοιχα.
Φιλανδική πρωτιά
Στην πρώτη θέση της κατάταξης και στους τρεις τομείς συναντάμε, κατά τα ειωθότα, τη Φιλανδία. Το εκπαιδευτικό σύστημα της Φιλανδίας αποτελεί πηγή έμπνευσης και αντικείμενο μελέτης για εκπαιδευτικούς και κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο, καθώς διακρίνεται από έναν συνδυασμό ελευθεριότητας, ισότητας και αποτελεσματικότητας. Σε σχέση με τους φιλανδούς μαθητές οι έλληνες υστερούν κατά 53 μονάδες στην κατανόηση κειμένων, αριθμός που μεταφράζεται σε περισσότερο από έναν χρόνο σχολείου (δηλαδή ο φιλανδός μαθητής της β’ γυμνασίου είναι ισάξιος με τον έλληνα μαθητή της γ’ γυμνασίου).
Καθοριστικός ο ρόλος της οικογένειας
Ποια είναι τα μυστικά της καλής εκπαίδευσης; Η έρευνα του ΟΟΣΑ αποκαλύπτει πολλά ενδιαφέροντα στοιχεία.
- Σημαντικός είναι ο ρόλος των γονέων. Τα παιδιά που τους διάβαζαν οι γονείς συστηματικά ένα βιβλίο τα πηγαίνουν πολύ καλύτερα από τα παιδιά που δεν είχαν ανάλογες εμπειρίες στο οικογενειακό περιβάλλον.
- Το καλό σχολείο, δηλαδή ένα σχολείο με πειθαρχία, υποδομές, καλές πρακτικές διδασκαλίας κτλ., είναι επίσης πολύ σημαντικό. Σύμφωνα με την έρευνα, η διαφορά στις επιδόσεις ανάμεσα σε δύο παιδιά της ίδιας κοινωνικοοικονομικής τάξης, που φοιτούν το ένα σε κάποιο πολύ καλό σχολείο και το άλλο σε ένα μέσο σχολείο φτάνει τις 50 μονάδες, δηλαδή σε έναν και πλέον χρόνο εκπαίδευσης.
- Διάβασμα δεν είναι μόνο... οι κλασικοί. Η έρευνα του ΟΟΣΑ καταλήγει στο αναμενόμενο συμπέρασμα ότι τα παιδιά που διαβάζουν βιβλία τα πηγαίνουν πολύ καλύτερα στα τεστ κατανόησης από τα παιδιά που δεν έχουν αυτή τη συνήθεια. Το ενδιαφέρον είναι ότι τα αναγνώσματα πρέπει να μην εξαντλούνται στη λογοτεχνία, αλλά να περιλαμβάνουν παντός είδους υλικό και μάλιστα on-line (εφημερίδες, ιστοσελίδες στο ίντερνετ, λεξικά, εγκυκλοπαίδειες, αναζήτηση πληροφοριών στο διαδίκτυο).
- Σε ό,τι αφορά ειδικά την Ελλάδα, η μεγάλη πλειοψηφία των μαθητών δεν διαβάζει συστηματικά. Συγκεκριμένα, μόνο το 34% των μαθητών διαβάζει βιβλία, εφημερίδες ή άλλο υλικό έναντι 45% κατά μέσο όρο στον ΟΟΣΑ και 60% στη Φιλανδία.
Τα μυστικά της επιτυχίας
- Η έρευνα του ΟΟΣΑ δείχνει ότι οι επιδόσεις των μαθητών από ιδιωτικά και δημόσια σχολεία δεν εμφανίζουν διαφοροποιήσεις.
- Το επιτυχημένο εκπαιδευτικό σύστημα δίνει σε όλους τους μαθητές, ανεξαρτήτως κοινωνικοοικονομικού υπόβαθρου, ίσες ευκαιρίες και δυνατότητες να μάθουν.
- Τα περισσότερο επιτυχημένα συστήματα δίνουν μεγαλύτερη αυτονομία στα επιμέρους σχολεία να σχεδιάζουν το πρόγραμμα σπουδών τους και να καθιερώνουν πολιτικές αξιολόγησης.
- Οι αμοιβές των καθηγητών και των δασκάλων είναι σημαντικότερες από το μέγεθος της σχολικής αίθουσας. Όσο καλύτερα αμείβονται οι εκπαιδευτικοί, τόσο καλύτερες είναι οι επιδόσεις των μαθητών.
- Η πειθαρχία και οι καλές σχέσεις καθηγητών - μαθητών επηρεάζουν σημαντικά την ποιότητα του εκπαιδευτικού αποτελέσματος.
Πηγή: ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ-Του Γιώργου Χρηστίδη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου