Περί εφημερίδων…

Tου Παντελή Μπουκάλα
Την ταχύτητα και την αμεσότητα της τηλεόρασης, του ραδιοφώνου και του Διαδικτύου δεν έχουν τρόπο ούτε λόγο να την ανταγωνιστούν οι εφημερίδες. Ολα αυτά, εξάλλου, είναι ή φαίνεται πως είναι δωρεάν, ενώ οι εφημερίδες κοστίζουν• για όσους δεν αρκούνται σε μία εφημερίδα, η κυριακάτικη επίσκεψη στο περίπτερο κοστίζει ένα πεντοχίλιαρο, για να υπολογίσουμε σε εύληπτες δραχμές. Θυμάμαι εδώ τη γνωστή κακία του Καρλ Κράους, ότι «το πλεονέκτημα των δημοσιογράφων είναι ο λίγος χρόνος που έχουν στη διάθεσή τους, γιατί αν είχαν περισσότερο θα έγραφαν χειρότερα» και την αντιστρέφω. Λέω, δηλαδή, ότι το πλεονέκτημα των εφημερίδων είναι ακριβώς αυτό που φαντάζει σαν μειονέκτημά τους: ότι δεν είναι ακαριαίες, αυτόματες, άμεσες, ότι έχουν λίγο παραπάνω χρόνο στη διάθεσή τους για να σκεφτούν και να ξανασκεφτούν. Το όπλο των εφημερίδων είναι η ίδια τους η υπόσταση: η γραφή και μάλιστα η δεύτερη γραφή. Μια γραφή με την αυταξία της, στα ρεπορτάζ, στα άρθρα, στα σχόλια και όχι σαν συμπλήρωμα των δώρων ή «δώρων» που επιβάλλουν την απωθητική εικόνα προϊόντος σε κάτι που δεν είναι μόνο προϊόν. Σίγουρα, στον τόπο μας η εφημερίδα δεν έγινε ποτέ «η καθημερινή προσευχή» του πολίτη και επίσης βέβαιο είναι ότι ο παραδοσιακός κομματισμός του Τύπου δεν ενδιαφέρθηκε ιδιαίτερα να καλλιεργήσει το πάθος της ανάγνωσης και μάλιστα της κριτικής, αλλά το σκέτο πάθος, της ακρισίας. Υπάρχουν, ωστόσο, σήμερα εφημερίδες που, όσο στρατευμένο κι αν εμφανίζεται το πρωτοσέλιδό τους, οι μέσα τους σελίδες διαθέτουν τόνους και φωνές που δεν υπήρχαν παλαιότερα, γιατί η επιβεβλημένη μονοφωνία δεν ανεχόταν την ύπαρξή τους. Αυτές οι εφημερίδες περπατούν. Γιατί πιστεύω πως όσοι επιμένουν στην έντυπη δημοσιογραφία, όσοι, λ. χ., το καλοκαίρι κάνουν χιλιόμετρα στον τόπο όπου παραθερίζουν για να πετύχουν την εφημερίδα τους, αναζητούν ένα βιβλίο με πολλούς συγγραφείς. Και μάλιστα με συγγραφείς που δεν συμφωνούν μεταξύ τους, αλλά μπορεί και να αντιδικούν. Κι ο αναγνώστης δεν παίρνει την εφημερίδα του για να συμφωνήσει οπωσδήποτε. Την παίρνει και για να διαφωνήσει.
Πηγή: Καθημερινή