Οι... χαμένες Τρωάδες

Σπάνιο ηχητικό ντοκουμέντο της παράστασης, που πρωτοανέβηκε το 1977 σε γκαράζ στην οδό Καπλανών, κυκλοφορεί από τη «Λέξη»

Με ένα σπάνιο ηχητικό ντοκουμέντο, την ηχογράφηση των «Τρωάδων» που παρουσίασε ο Γιάννης Τσαρούχης πριν από τριάντα χρόνια στην οδό Καπλανών, κυκλοφορεί το περιοδικό «Η Λέξη».
Η έκδοση του συγκεκριμένου cd συμπίπτει με τη συμπλήρωση των είκοσι χρόνων από τον θάνατό του καλλιτέχνη, ο οποίος έφυγε από τη ζωή μη γνωρίζοντας την ύπαρξη του συγκεκριμένου ντοκουμέντου. Μάλιστα, αν και ο ίδιος είχε απαγορεύσει ρητά την όποια ηχογράφηση ή μαγνητοσκόπησή της, στο τέλος της ζωής του το είχε μετανιώσει, σύμφωνα με τη Σμάρω Στεφανίδου, την Εκάβη της παράστασης.
Παρά τις απαγορεύσεις του Τσαρούχη ο συλλέκτης Βασίλης Κυριακίδης, ζαχαροπλάστης στο επάγγελμα, αλλά κινητή εγκυκλοπαίδεια του θεάτρου (αρκεί ότι έχει ηχογραφήσει πάνω από 300 παραστάσεις) «λαθραία» ηχογράφησε την παράσταση στις 7 Οκτωβρίου 1977, στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά.

Ο Γιάννης Τσαρούχης παρουσίασε τις «Τρωάδες» σε μια εξ ολοκλήρου δική του ανάγνωση (μετάφραση, σκηνοθεσία) και με τη σφραγίδα της προσωπικής του αισθητικής (σκηνικά, κοστούμια), αρχικά σε ένα γκαράζ, στην οδό Καπλανών 6. Είχε επιλέξει τον συγκεκριμένο χώρο, «ανοιχτό, με γκρεμίσματα που να δείχνουν απομεινάρια νεοκλασικού οικήματος» κι είχε στήσει μόνο «ένα παταράκι», σημειώνει η ανιψιά του Νίκη Γρυπάρη που συμμετείχε στον χορό της παράστασης.
Η πρεμιέρα δόθηκε στις 3 Νοεμβρίου 1977 και ακολούθησαν 20 παραστάσεις. Στη συνέχεια «μετακόμισε» στο «Δημοτικό Θέατρο Πειραιά» (από την 1/10/1977) όπου παίχτηκε για μία ακόμη εβδομάδα.
Ο καλλιτέχνης ήθελε ο λόγος να είναι πεζός χωρίς να χάσει το ποιητικό του ρίγος και ζητούσε από τους ηθοποιούς να μην έχουν καθόλου στόμφο.
Ο Βασίλης Νικολαϊδης, υπεύθυνος για την επιμέλεια της ηχογράφησης, όταν είχε δει την παράσταση είχε μείνει με το στόμα ανοιχτό. «Δεν μπορούσα να φανταστώ τέτοια μετάφραση. Πρώτη φορά ακούστηκε έτσι ο τραγικός λόγος, οικείος, με χιούμορ και σαρκασμό» τονίζει. «Ο Τσαρούχης γαλουχήθηκε στο θέατρο. Προτού κάνει αυτή την παράσταση είχε πει: "για πρώτη θα κάνω κάτι μόνος μου και δεν θα υποκύψω σε αμόρφωτους σκηνοθέτες"».
Οι επιλογές του για τους ρόλους δεν ήταν ηθοποιοί τραγωδίας (Σμάρω Στεφανίδου, Σαπφώ Νοταρά, Χρήστος Τσάγκας, Εύα Κοταμανίδου, Αλίκη Γεωργούλη, Γιάννης Φακής, Κατερίνα Χέλμη, Βίλμα Τσακίρη, Νίκος Γαλιάτσος). Η Εύα Κοταμανίδου θυμήθηκε, χθες, την ατμόσφαιρα των προβών στο σπίτι του Τσαρούχη και η Κατερίνα Χέλμη την αύρα του.
Πηγή: ethnos.gr / Αντιγόνη Καράλη