Είκοσι χρόνια συμπληρώθηκαν φέτος (2001) από το θάνατο του σπουδαίου ποιητή και χρονικογράφου Τάκη Σινόπουλου, ο οποίος γεννήθηκε το 1917 στο χωριό Αγουλινίτσα της Ηλείας και πέθανε ξαφνικά, ανήμερα του Πάσχα, το 1981, στον Πύργο, όπου βρισκόταν, από συγκοπή, σε ηλικία 64 χρόνων. Γιος φιλολόγου, δημοσιεύει το πρώτο του ποίημα και ένα διήγημα σε καλοκαιρινό φύλλο της εφημερίδας «Νέα Ημέρα» του Πύργου με το ψευδώνυμο Αργυρός Ρουμπάνης. Το φθινόπωρο φεύγει για την Αθήνα για να σπουδάσει Ιατρική. Η νέα του ζωή χαρακτηρίζεται από έντονα αισθήματα επαρχιωτισμού και απομόνωσης.Την πρώτη του χρονιά στο Πανεπιστήμιο (1935), παρακολουθεί με ευαισθησία τα δρώμενα στην ταραγμένη πολιτική και καλλιτεχνική σκηνή της εποχής, το ίδιο και στους ανήσυχους φοιτητικούς κύκλους. Το 1941 στρατεύεται ως βοηθός γιατρού, στο 6ο Στρατιωτικό Νοσοκομείο Λουτρακίου και τον ίδιο χρόνο επιστρέφει στην Αθήνα, ενώ το φθινόπωρο του ίδιου χρόνου, λόγω της Κατοχής και της πείνας, αναγκάζεται να επιστρέψει στον Πύργο. Το καλοκαίρι του 1942 συλλαμβάνεται από τις ιταλικές αρχές κατοχής και φυλακίζεται ως αντιστασιακός, περνά στρατοδικείο και αθωώνεται. Το '43 επιστρέφει στην Αθήνα και το '44 παίρνει το πτυχίο της Ιατρικής. Την ίδια χρονιά δημοσιεύει ποιήματά του και μεταφράσεις. Η πρώτη του ποιητική συλλογή έχει τον τίτλο «Μεταίχμιο» (1951), ενώ το πρώτο ποίημα της συλλογής αυτής, «Ελπήνωρ», είναι γραμμένο το 1944.
«Ετσι κατέβηκε απ' τον πόλεμο, με φαγωμένα τ' άρβυλα και το χακί του αμπέχονο.
Μονάχα εκείνη η σκοτεινή κατηφοριά, πιο χαμηλά τα
δέντρα ανοίγοντας, ένα κομμάτι ποταμιού - ποτάμι
παγωμένο φως.
Βρήκε το σκύλο του - δε γάβγισε.
Και κάτι σκοτωμένοι δίχως όνομα το πρώτο απόγευμα.
Υστερα πολλά μπερδεμένα απογεύματα, στο κάτω της γραφής όλα χωνεύονται στα χαρτιά, συλλογίστηκε.
Μέρες ξερές σα ντουφεκιές, ένα φεγγάρι ακίνητο πάνω
σε σπίτια και συρματοπλέγματα.
Αμίλητοι άνθρωποι του γύρεψαν ταυτότητα, ξανά ταυτότητα.
Τον πήρε η κόρη του κακού και πάλεψε.
Κι όπως κοιμότανε τη νύχτα, ματωμένα βουνά και
πέτρες που πέφτανε απάνω του, γύρω γύρω μισοί,
μισοφώτιστοι οι φίλοι του
και οι άλλοι με φάτσες που μόλις θυμόταν, με περίεργα
μάτια συναγμένοι τον κοίταζαν...
Δεν κάτεχε άλλη δύναμη,
μονάχα τα χαρτιά του βασανίζοντας, ένα σωρό σβησίματα,
το βράδυ ανάστατος, όταν ο κόσμος παρασταίνεται με πρόσωπα νεκρών.
Μια μέρα είδε ένα χέρι με σπασμένα δάχτυλα, μια μέρα ο φοβερός αέρας.
Τα χρόνια με τα χρόνια αβάσταχτα. Κι οι αιώνες παντού το ίδιο σκοτάδι.
Μετρώντας πόσος θάνατος του περίσσευε και πριν και μετά από κάθε ποίημα.
Εφραζε με παλιές εφημερίδες το κορμί, να μην περνάνε απ' τις χαραματιές τα νερά και το κρύο.
Υστερα εκείνη η θάλασσα, στον Αγιαντρέα χαράματα,
κι ό,τι στον ίσκιο της καραδοκώντας,
ένα άγριο φως στην όψη του, καθώς ανέβαινε το δρόμο
στον αιθέρα,
ένοικος τώρα του παντοτινού,
κεκυρωμένος».
Η ποίηση στην οποία αποβλέπει ο Τάκης Σινόπουλος είναι μια ποίηση πιστή στην ιστορία της σιωπής, μια ποίηση που, μολονότι γραμμένη μέσα στη ζώνη της σιωπής, αφυπνίζει την επιθυμία να γράψεις και να ανταποκριθείς, έστω και εάν δεν ξέρεις πώς. Η ποίησή του υποτυπώνει τον αγώνα που βιώνει και ο ίδιος την εποχή του πολέμου και του εμφυλίου και συνιστά μία μορφή ενεργού συμμετοχής. Είναι ένας τρόπος να καταγράψει την αναγκαιότητα της μνήμης των αβέβαιων αλλά ευανάγνωστων καταβολών του εμφυλίου. Γυρεύοντας να αποδώσει το νόημά της χωρίς ήχους ή λέξεις, η ποίησή του επιμένει να μας λέει ότι κανείς δεν μπορεί να δείξει τίποτα χωρίς γλώσσα και ότι σωπαίνοντας εξακολουθείς να μιλάς.
Αλλα έργα του: «Η γνωριμία με τον Μαξ», «Ελένη», «Μεταίχμιο Β΄», «Η νύχτα και η αντίστιξη», «Το άσμα της Ιωάννας και του Κωνσταντίνου» (για το οποίο μοιράστηκε το δεύτερο κρατικό βραβείο ποίησης το 1962 με τον Ν. Καρούζο), «Ποιήματα για την Αννα», «Νεκρόδειπνος», «Νυχτολόγιο», κ.ά. Το 1971 μετέχει στη συντακτική επιτροπή που εκδίδει τους τόμους με αντιστασιακό περιεχόμενο «Νέα κείμενα Ι και ΙΙ». Το 1960 αρχίζει να ζωγραφίζει, για μικρή περίοδο όμως, ενώ εξακολουθεί να αρθρογραφεί σε περιοδικά και το 1964 εκδίδει το βιβλίο «Η ποίηση της ποίησης» με ποιητικούς στοχασμούς για την ποίηση και τον ποιητή. Εργα του έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά, γερμανικά, ιταλικά, κ.ά.
Από το 1969 μέχρι το τέλος της ζωής του έμενε στη Νέα Ιωνία, στην οδό Ναζλή 22, σήμερα, Τάκη Σινόπουλου. Το 1995 συστάθηκε το Ιδρυμα «Τάκης Σινόπουλος - Σπουδαστήριο Νεοελληνικής Ποίησης», έχοντας ως βάση τη δωρεά προς το Δήμο Νέας Ιωνίας του σπιτιού που έμενε ο ποιητής, από τη σύζυγό του Μαρία, και της βιβλιοθήκης του από τη σύζυγο και τα αδέλφια του, Παύλο και Μαρία. Ο δήμος αποδέχτηκε τη δωρεά γιατί ήθελε να τιμήσει τη μνήμη του ποιητή που έζησε και δημιούργησε το μεγαλύτερο μέρος του έργου του σ' αυτό το σπίτι και ακολουθώντας την παράδοσή του να δημιουργήσει ένα σπουδαστήριο της νεοελληνικής ποίησης, στο οποίο οι μελετητές και οι «εραστές» της ποίησης θα μπορούσαν να καταφεύγουν για τις μελέτες τους αλλά και για την πνευματική και ψυχική τους απόλαυση. Το Ιδρυμα επιδοτείται από το Δήμο Ν. Ιωνίας με το χρηματικό ποσό των 10 εκατομμυρίων ετησίως, ποσό που μόλις καλύπτει τα λειτουργικά του έξοδα.
Αναγνωρίζοντας, λοιπόν, τη σπουδαιότητα της ποίησης και την ανάγκη προσέγγισής της, εκτός από την οργάνωση «ποιητικού εργαστηρίου» για μαθητές και εκπαιδευτικούς των σχολείων της Νέας Ιωνίας και των όμορων δήμων, διοργανώνει και ετήσιες εκδηλώσεις με γενικό τίτλο «Ποίηση: Λόγος και Τέχνη». Ο πρώτος κύκλος αυτών των εκδηλώσεων ξεκίνησε στις 7 του Νοέμβρη, στον Ιωνικό Σύνδεσμο (Τσουρουκτσόγλου 1 και Λ. Ηρακλείου 251) και πραγματοποιείται με τη συμπαράσταση του Πνευματικού Κέντρου του Δήμου Νέας Ιωνίας και του «Ιωνικού Συνδέσμου».
Στους σκοπούς του Ιδρύματος εντάσσεται και η μελέτη της νεοελληνικής ποίησης και η σύνδεσή της με την κοινωνία. Σκοπός που υπηρετείται και με αυτούς τους ετήσιους κύκλους εκδηλώσεων, οι οποίες θα υλοποιούνται με τη μορφή απαγγελιών, εισηγήσεων, ανοιχτών διαλέξεων και συζητήσεων, που μπορεί να προσλαμβάνουν ειδικότερο σεμιναριακό χαρακτήρα, στο πλαίσιο των οποίων θα δίνονται αφορμές για τη μελέτη ευρύτερων τομέων γνώσης και σύγχρονης «ανάγνωσης» της ποίησης.
Ο πρώτος κύκλος εκδηλώσεων, που ξεκίνησε το Νοέμβρη και πραγματοποιούνται κάθε δεύτερη Τετάρτη, αφορά στις «Θεωρίες της λογοτεχνίας του εικοστού αιώνα». Στις επόμενες εκδηλώσεις περιλαμβάνονται: «Φορμαλισμός» από τον Σταμάτη Φιλιππίδη (19/12). «Νέα κριτική» από τον Αρη Μπερλή (9/1). «Γιώργης Παυλόπουλος, κριτική θεώρηση - εισαγωγή» από τον Μιχάλη Πιερή (16/1), «Υπερρεαλισμός, ψυχανάλυση» από την Ελενα Κουτριάνου (30/1), «Μαρία Κυρτζάκη» - κριτική θεώρηση - εισαγωγή Αλέξη Ζήρα (13/2), «Γκεόργκ Λούκατς, Λισιέν Γκόλντμαν» από τον Μανόλη Λαμπρίδη (27/2). Οι εκδηλώσεις θα διαρκέσουν μέχρι το Μάη.
Πηγή: Ριζοσπάστης, Κυριακή 16 Δεκέμβρη 2001 (Σοφία Αδαμίδου)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου