Στην επιφάνεια μυστικά από τα βάθη των ωκεανών

Περισσότερα από σαράντα άγνωστα είδη ζωής ανακαλύφθηκαν στον Ειρηνικό

Τhe Economist
Μια μοναδική επιχείρηση εξερεύνησης των ωκεάνιων υδάτων ανοιχτά της Ινδονησίας ξεκίνησε τον περασμένο Ιούνιο. Και είναι ιδιαίτερα σημαντική, όχι μόνο λόγω του αντικειμένου της, αλλά και επειδή αποτελεί το επιστέγασμα της συνεργασίας δύο κρατών που δεν έχουν απαραιτήτως πολλά κοινά σημεία, των ΗΠΑ και της Ινδονησίας.
Ετσι, δύο ωκεανογραφικά σκάφη, το αμερικανικό «Εξερευνητής των Ωκεανών» και το ινδονησιακό «Baruna Jaya IV» απέπλευσαν με προορισμό το Τρίγωνο των Κοραλλιών, μια θαλάσσια περιοχή με αξιοσημείωτη βιοποικιλότητα. Στόχος της κοινής αποστολής των επιστημόνων από τα δύο κράτη, η αποκρυπτογράφηση των μυστικών που κρύβει η περιοχή και η αποκάλυψη του κάλλους που φυλάσσεται στα βάθη του ωκεανού.
Η Τζέιν Λουμπτσένκο, η διευθύντρια της Αμερικανικής Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας (ΝΟΑΑ), σημειώνει ότι αυτή είναι η πρώτη φορά που μια επιστημονική ομάδα θα θέσει σε λειτουργία ένα ρομποτικό σκάφος για να εξερευνήσει την υποθαλάσσια περιοχή Σανγκίε Ταλάου. Το ρομποτικό σκάφος, που είναι γνωστό με το όνομα «Μικρός Ηρακλής», μπορεί να φέρει εις πέρας εξερευνήσεις ακόμη και σε βάθη που αγγίζουν τα 3.700 μέτρα.


Πολλοί ειδικοί πιστεύουν ότι η βιοποικιλότητα της θαλάσσιας ζωής που διαβιοί σε αυτά τα νερά δεν είναι μόνο μεγάλη και εντυπωσιακή, αλλά και εξαιρετικά ενδιαφέρουσα.
Ο Τιμ Σανκ, του Ωκεανογραφικού Ινστιτούτου Γουντς Χολ, ο οποίος συντονίζει και το επιστημονικό κομμάτι της έρευνας, επισημαίνει ότι η ομάδα του κατέγραψε στην περιοχή επίπεδα βιοποικιλότητας μεγάλων ζωών τα οποία δεν έχουν βρεθεί μέχρι σήμερα σε κανένα άλλο οικοσύστημα του πλανήτη. Την περασμένη εβδομάδα οι δύτες της αποστολής εντόπισαν τουλάχιστον τριάντα με σαράντα νέα είδη.
Και βέβαια, η εργασία του «Μικρού Ηρακλή» δεν σταματά στην ανίχνευση νέων ειδών θαλάσσιας ζωής. Το τηλεχειριζόμενο ρομπότ-δύτης πρόκειται να βρεθεί πάνω από τις γεωθερμικές πηγές, τις αβύσσους αλλά και τις κορυφές των υποθαλάσσιων ορέων που ξεφυτρώνουν στον πυθμένα του ωκεανού σε αυτή την περιοχή.
Οπως λένε οι ειδικοί, σε αυτές τις τοποθεσίες ζει ένα εντελώς διαφορετικό από τα συνηθισμένα είδος κοραλλιού και πάνω του ένα εντελώς μοναδικό οικοσύστημα. Ανάμεσα στα μοναδικά ζώα που μπορεί να δει κανείς εδώ είναι δύο είδη καβουριού που περνούν ολόκληρη την ενήλικη ζωή τους πάνω στα μαύρα κοράλλια. Αστερίες, οστρακόδερμα αλλά και διάφορα άλλα θαλάσσια είδη δημιουργούν το δικό τους βασίλειο, με τον ίδιο περίπου τρόπο που πτηνά και έντομα ζουν στα κλαριά των δένδρων των μεγάλων τροπικών δασών του Αμαζονίου.
Η γραμμή Γουάλας
Αυτό, ωστόσο, που αποτελεί πρόκληση για την ομάδα των επιστημόνων που ανέλαβε το εγχείρημα είναι η συγκέντρωση στοιχείων που υποδεικνύουν την ύπαρξη της υποθαλάσσιας γραμμής Γουάλας. Πρόκειται για μια περιοχή που έλαβε αυτό το όνομα προς τιμήν του Αλφρεντ Γουάλας, τους εξελικτικού βιολόγου που τον 19ο αιώνα διαπίστωσε ότι η πανίδα που ζει από τη μια πλευρά της νοητής γραμμής είναι εντελώς διαφορετική από αυτή που ζει στην άλλη πλευρά. Η γραμμή χαράσσεται ανάμεσα στη νήσο Βόρνεο και το Σουλαβέζι και διαμέσου των στενών του Λομπόκ φτάνει μέχρι το Μπαλί. Δυτικά της γραμμής όλα τα ζώα είναι ασιατικά και ανατολικά όλα τα ζώα είναι ένα μείγμα ασιατικών και αυστραλιανών ζώων.
Κανείς δεν γνωρίζει για ποιο λόγο γίνεται αυτός ο τόσο ξεκάθαρος διαχωρισμός των ειδών, αλλά σύμφωνα με τον δρα Σανκ, το φαινόμενο οφείλεται στη δυσκολία που είχαν τα είδη να διασχίσουν τα βαθιά ύδατα κάτω από τη νοητή γραμμή. Η επιβεβαίωση ότι η γραμμή Γουάλας εκτείνεται έως τον πυθμένα του ωκεανού θα γεννήσει πολλά ερωτήματα για την εξέλιξη των ειδών στην περιοχή.
Η τελευταία λέξη της τεχνολογίας
Ο «Εξερευνητής των Ωκεανών» είναι το μοναδικό αμερικανικό σκάφος που αποκλειστικό στόχο έχει την εξερεύνηση των ωκεανών. Εχει μήκος 74,66 μέτρα, πλάτος 14,33 μέτρα, βύθισμα 5 μέτρα και εκτόπισμα 2.298,5 τόνων.
Μπορεί να φιλοξενήσει 46 άτομα και έχει την τεχνική υποδομή ώστε να αποστείλει απευθείας εικόνες του βυθού σε επιστήμονες που βρίσκονται στα κέντρα ελέγχου, αλλά και σε σχολικές αίθουσες, ακόμα και στο σαλόνι του σπιτιού μας.
Διαθέτει δύο τηλεχειριζόμενα υποβρύχια που μπορούν να πραγματοποιήσουν έρευνες σε βάθος έξι χιλιάδων μέτρων.
Η τελευταία λέξη της τεχνολογίας επιτρέπει στον «Εξερευνητή των Ωκεανών» να δημιουργεί άμεσα τρισδιάστατους χάρτες του πυθμένα των ωκεανών που ερευνά.

Πηγή: Καθημερινή