Οι πρώτες Ελληνίδες στο πανεπιστήμιο (ως φοιτήτριες και ως καθηγήτριες)

Η εκπαίδευση των κοριτσιών στη χώρα μας είναι, ίσως, η μεγαλύτερη προσφορά του 20^ου αιώνα στην ιστορία του Ελληνικού Πνεύματος (των ανδρών). Στα τέλη του 1800 τα πράγματα δεν ήταν ρόδινα για την εκπαίδευση των νεανίδων, που ζούσαν στην Αθήνα (για την υπόλοιπη Ελλάδα το σκοτάδι ήταν βαθύ).

Το 1884 η Σεβαστή Καλλισπέρη υπέβαλε αίτηση για να δώσει εξετάσεις στη φιλοσοφική σχολή. Οι καθηγητές της αναστατώθηκαν (ήταν η πρώτη φοιτήτρια) και, τελικά, της το επέτρεψαν. Η Σεβαστή επέτυχε στις εξετάσεις, αλλά το υπουργείο Παιδείας αρνήθηκε (λόγω του φύλου της) να επικυρώσει τις υπογραφές των καθηγητών που την εξέτασαν. Η Σεβαστή θα αρχίσει, τελικά, τις σπουδές της στη Σορβόνη. Πάντως, το 1895 ήταν η πρώτη γυναίκα που διορίστηκε επιθεωρήτρια σχολείων θηλέων (ας όψεται η Σορβόνη).

Το 1890 το ελληνικό έθνος (των ανδρών) θα αποκτήσει την πρώτη φοιτήτρια. Πρόκειται για την Ιωάννα Στεφανοπούλου (ή Στεαφανόπολι), αν και ο πρύτανης θα διαμαρτυρηθεί στο υπουργείο «δια την ανάμειξιν των φύλων».

Το 1895 η χρονιά ήταν καλή για τις φοιτήτριες: γράφτηκαν πέντε φοιτήτριες στην Ιατρική Σχολή Αθηνών (ανάμεσα τους και οι αδελφές Παναγιωτάτου). Οι συμφοιτητές τους, (πνεύματα «ανοιχτά» και «ελεύθερα», τρομάρα τους!!) διαμαρτυρήθηκαν «δια την εισβολή του ποδόγυρου εις τον περίγυρο του Ιπποκράτους».

Το 1908 η Αγγελική Παναγιωτάτου έχει τελειώσει με Άριστα το πτυχίο της στην Αθήνα και έχει, ήδη, μετεκπαιδευθεί στην Γερμανία. Οι καθηγητές της αποδεικνύονται πιο φιλελεύθεροι από του φοιτητές και της εμπιστεύονται τη θέση της υφηγήτριας στην Ιατρική Σχολή Αθηνών. Οι μουστακαλήδες φοιτητές, τιμώντας πάντα τα παντελόνια τους(!;) ωρύονταν από τα θρανία και φώναζαν προς την καθηγήτρια τους: «στην κουζίνα! Στην κουζίνα!». Τελικά, η Παναγιωτάτου επαύθη, οι μουστακαλήδες έστριβαν με ικανοποίηση το τσιγκελωτό μουστάκι τους, αλλά, μάλλον, θα χλόμιασαν, όταν έμαθαν ότι η Παναγιωτάτου διορίστηκε καθηγήτρια στο πανεπιστήμιου του Καΐρου. Θα ένιωσαν κάπως αμήχανα, γιατί όπως όλοι οι θρασύδειλοι ντρέπονται, όταν φανερώνονται οι ντροπές τους και όχι, όταν τις κάνουν.

Πάντως, ακόμα και στις γυναίκες έλειπε, δικαιολογημένα, το πάθος για να διεκδικήσουν τα δικαιώματα τους. Διαβάζουμε την απογοήτευση κάποιας αρθρογράφου στην «εφημερίδα των Κυρίων», όταν έμαθε ότι μια φοιτήτρια έλαβε μέρος σε μια κινητοποίηση – διαμαρτυρία των φοιτητών. Τρέμει στη σκέψη, η αρθρογράφος, για το τι θα γινόταν αν τους κατέβρεχε η αστυνομία και η φοιτήτρια έτρεχε στους δρόμους βρεγμένη με λυτά τα μαλλιά ή το χειρότερο αν άκουγε ύβρεις από τα στόματα των ανδρών τα οποία δεν έπρεπε επ΄ ουδενί λόγω να ακούσει. Και καταλήγει η αρθρογράφος: «θα συνιστούσαμε εις την στασιάζουσαν φοιτήτρια να αποθεση εις τους συναδέλφους της τα φοιτητικά συμφέροντα… και οι φοιτητές να γίνονται διερμηνείς των ιδεών της..»

Αναδημοσίευση από το ηλεκτρονικό περιοδικό «24γράμματα»