17/11/10

Οι αλλαγές στην παιδεία πρέπει να είναι εφαρμόσιμες

Επί πολλά χρόνια παρακολουθώ τις προσπάθειες, τους αυτοσχεδιασμούς και τις αλλαγές που γίνονται με στόχο τη βελτίωση του εκπαιδευτικού μας συστήματος. 
Ομως, τα αποτελέσματα των τελευταίων Πανελληνίων Εξετάσεων δείχνουν ένα εκπαιδευτικό σύστημα με τεράστια προβλήματα.
 Τελευταία γράφονται πολλά για τις νέες αλλαγές που προτείνει το υπουργείο Παιδείας.
Η προχειρότητα, ο εντυπωσιασμός, ο ανταγωνισμός και η εξαλλοσύνη είναι από τα βασικά χαρακτηριστικά της πολιτικής μας ζωής. Οι αλλαγές πολιτικής συνοδεύονται από μεγαλεπήβολα σχέδια, ριζικές ανατροπές, βεγγαλικά και κομφετί κάθε είδους. Μοιάζουν με μπουλντόζα που έρχεται να ισοπεδώσει ό,τι βρει στο πέρασμά της.
Οι περισσότεροι υπουργοί όλων των κυβερνήσεων δεν έχουν επαρκή προσόντα σε σχέση με το αντικείμενο του υπουργείου τους. Παρ' όλα αυτά, επιθυμώντας να βάλουν την προσωπική τους σφραγίδα, καλπάζουν προς ριζικές αλλαγές, παραβλέποντας τόσο το προσωρινό της υπουργικής θέσης τους όσο και τη δυσκολία των αλλαγών στην Ελλάδα. Σαν να έχουν έρθει από άλλη χώρα, επαναλαμβάνουν ο ένας τα λάθη του άλλου.

Ειλικρινά απορώ με το περιεχόμενο αλλά και με την έκταση των ριζικών αλλαγών που προτείνει το υπουργείο Παιδείας. Εάν ο σκοπός των αλλαγών αυτών είναι να επιφέρουν πολύχρονες αναταραχές στο χώρο της εκπαίδευσης μέσα από απεργίες, καταλήψεις, βανδαλισμούς και απώλεια σημαντικότατου χρόνου σπουδών για τους σπουδαστές, τότε οι μεγαλόστομες αναγγελίες του υπουργείου έχουν λογική. Εάν όμως ο σκοπός τους είναι να βελτιώσουν το εκπαιδευτικό σύστημα, τότε μάλλον δεν έχουν επαφή με την πραγματικότητα.
Το ότι ορισμένοι εκπρόσωποι του υπουργείου ταξίδεψαν στο εξωτερικό και αντέγραψαν πέντε πράγματα από τα εκεί πανεπιστήμια και το εκεί εκπαιδευτικό σύστημα δεν σημαίνει καθόλου ότι μπορούν να τα φέρουν πίσω μέσα στη βαλίτσα τους και να τα εφαρμόσουν στην Ελλάδα. Το εκπαιδευτικό σύστημα της Αμερικής, για παράδειγμα, δεν είναι σαν τα επώνυμα ρούχα που τα αγοράζεις στην Αμερική και τα φοράς στην Ελλάδα. Δεν φτάνει η αντιγραφή, χρειάζεται σοβαρότατη μελέτη των συστημάτων αυτών και δημιουργία προϋποθέσεων για να μπορούν να εφαρμοστούν στη χώρα μας.
Διαβάζω για διάφορες επιτροπές, συμβούλια, ανεξάρτητες αρχές αξιολόγησης που θα αντικαταστήσουν το τωρινό σύστημα διοίκησης. Ανεξάρτητες; Οσο τα κόμματα και οι κυβερνήσεις επεμβαίνουν στα ζητήματα των πανεπιστημίων, δεν πρόκειται να αλλάξει τίποτε, όποιο κι αν είναι το νέο σύστημα διοίκησης.
Διαβάζω επίσης ότι σχεδιάζουν να προσκαλέσουν πρόσωπα από το εξωτερικό για θέσεις καθηγητών και πρυτάνεων. Φαίνεται πως η δραματική ιστορία με τον Λαζαρίδη στη Λυρική δεν προβλημάτισε κανέναν. Τόση έλλειψη αυτογνωσίας; Ενώ τους απασχολεί να καλέσουν πρόσωπα απέξω, δεν αναλογίζονται το περιβάλλον στο οποίο τους καλούν να έρθουν.
Δηλαδή, θα προσκαλέσουν έναν ακαδημαϊκό, ο οποίος έχει συνηθίσει σε ένα εντελώς διαφορετικό εκπαιδευτικό σύστημα, με πανεπιστήμια στα οποία επικρατεί απόλυτη τάξη και οργάνωση, και θα τον ρίξουν σε ένα σύστημα όπου επικρατούν οι απεργίες, οι καταλήψεις, οι κομματικές συγκρούσεις, οι βανδαλισμοί και οι ξυλοδαρμοί καθηγητών και διοίκησης από σπουδαστές και μη.
Εξίσου άστοχη είναι και η πρόταση να συνυπολογίζεται η βαθμολογία των Β' και Γ' τάξεων του λυκείου στα τελικά αποτελέσματα των εισαγωγικών εξετάσεων. Πώς είναι δυνατόν αυτό να γίνει όταν οι βαθμολογίες από λύκειο σε λύκειο διαφέρουν τόσο σε ποιότητα όσο και σε αντικειμενικότητα; Πώς θα προστατευτούν οι εισαγωγικές εξετάσεις από τις σχολικές βαθμολογίες που μπορεί να προέρχονται από συμφέροντα, εύνοιες, ακόμη και ρουσφέτια;
Το δημοκρατικό δικαίωμα της ίσης ευκαιρίας υπαγορεύει οι εξετάσεις να είναι ανεξάρτητες της βαθμολογίας του λυκείου. Οποιος γράψει καλύτερα στις εισαγωγικές, αυτός να περάσει. Και, βέβαια, ο καθορισμός της βάσης των εισαγωγικών εξετάσεων δεν νοείται να βρίσκεται κάτω από το 10. Επίσης πρέπει να μπει ένα τέλος στην κολοκυθιά και το θέατρο που παίζουν όλα τα κόμματα με το πανεπιστημιακό άσυλο. Η ελευθερία της έκφρασης και διακίνησης των ιδεών είναι ισάξια σημαντική με την ποιότητα του χώρου και του χρόνου που έχει ανάγκη ο σπουδαστής για να αφιερωθεί απρόσκοπτα στις σπουδές του. Η ποιότητα και το κύρος των σπουδών πρέπει να είναι ανάλογη του επιπέδου των πτυχιούχων που επιθυμεί να έχει η χώρα.
Τα μεγαλεπήβολα πλάνα για ριζικές αλλαγές έχει αποδειχτεί πως οδηγούν σε συγκρούσεις και αδιέξοδα, που επαναλαμβάνονται κάθε φορά που αλλάζει η ηγεσία του υπουργείου. Δεν αμφισβητεί κανείς πως χρειάζονται πολλές αλλαγές για να διορθωθούν τα κακώς κείμενα. Ομως απαιτείται μεθοδολογία και ιεράρχηση στην αντιμετώπιση των προβλημάτων.
Αυτό που θα έπρεπε αρχικά να απασχολήσει το υπουργείο Παιδείας είναι πώς θα λύσει τα απολύτως επείγοντα ζητήματα έτσι ώστε να βελτιωθούν οι συνθήκες και η ποιότητα των σπουδών ομαλά και σε σύντομο χρονικό διάστημα.
Είναι εύκολο να παρουσιάζεις εντυπωσιακά αλλά ανεφάρμοστα πλάνα, το δύσκολο είναι, κάθε φορά, να εντοπίζεις τα απολύτως απαραίτητα και εφαρμόσιμα και να καταφέρνεις να τα υλοποιήσεις. Δηλαδή χρειάζεται μια σταδιακή προσέγγιση της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης. Αλλά, για να γίνει αυτό, απαιτείται πρώτα απ' όλα βαθιά γνώση του αντικειμένου από τους αρμόδιους αλλά και ικανότητα συνεννόησης.
Πηγή: Ελευθεροτυπία (ΑΝΔΡΕΑ ΜΑΝΩΛΙΚΑΚΗ - Προέδρου του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών Actors Studio Drama School (Master in Fine Arts) στο Pace University της Νέας Υόρκης. Ισόβιου μέλους του Board of Directors του Actors Studio. )

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου