Έρευνα με άρωμα γυναίκας

«Αυτό που με γοητεύει πάντα όταν αρχίζω ένα νέο ερευνητικό πρόγραμμα είναι το άγνωστο. Κάνω πρόβλεψη για το ποιο μπορεί να είναι το τελικό αποτέλεσμα. Τις περισσότερες φορές είμαι σωστή στις προβλέψεις μου. Είναι όμως ακόμη πιο συναρπαστικό όταν έχω... πέσει έξω, τότε ανοίγεται ένας άλλος κόσμος, στον οποίο δεν είχα υπολογίσει».
Το εργαστήριό της είναι... ο υπολογιστής και ηλεκτρονικά κάνει τα πειράματα της επιστήμης της. Για τη χημικό δρα Δήμητρα Τζέλη, που είναι ερευνητική συνεργάτρια στο Ινστιτούτο Θεωρητικής και Φυσικής Χημείας του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, ο κόσμος της χημείας και της έρευνας δεν ήταν όνειρο ζωής αλλά εκεί την οδήγησε η φυσική ροή των πραγμάτων στη ζωή της. «Από μικρή είχα την κλίση και την αγάπη στις θετικές επιστήμες. Η υπολογιστική χημεία είναι πια ο τομέας μου. Μελετώ τις ιδιότητες των μικρών και μεγάλων μορίων αλλά και των χημικών αντιδράσεων στον υπολογιστή, και τα αποτελέσματα μπορεί να βρουν εφαρμογή στην αστροφυσική, τη μικροηλεκτρονική αλλά και τους χημικούς αισθητήρες», λέει στα «ΝΕΑ» η επιστήμονας που κατάφερε με τη δουλειά της να εδραιωθεί στην επιστημονική κοινότητα.
Μειονότητα στον τομέα της επιστήμης συνεχίζουν να είναι οι γυναίκες. Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Στατιστικής της UΝΕSCΟ, οι γυναίκες αντιπροσωπεύουν ποσοστό που μόλις υπερβαίνει το 25% των ερευνητών σε όλο τον κόσμο. Όσο για την ισότητα μεταξύ των δύο φύλων στις επιστήμες, υπάρχει μόνο στο 18% των χωρών. Φυσικά, η χώρα μας δεν αποτελεί εξαίρεση: τα στοιχεία είναι αποκαρδιωτικά και για τις Ελληνίδες ερευνήτριες. Και παρ΄ όλο που οι γυναίκες μπαίνουν πιο ενεργά στον ερευνητικό τομέα από προηγούμενα χρόνια, μένουν στις χαμηλές βαθμίδες και δεν προωθούνται στις υψηλές θέσεις. «Άλλωστε, το μυαλό μιας ερευνήτριας δεν διαφέρει από αυτό ενός άνδρα συναδέλφου της», συμπληρώνει η κ. Τζέλη.

12 ώρες στο εργαστήριο
Τα κύρια χαρακτηριστικά μίας ερευνήτριας είναι μεταξύ άλλων η περιέργεια, η επιμονή και η υπομονή. «Η έρευνα θέλει θυσίες. Είναι αρκετά δύσκολο ως επάγγελμα, καθώς απαιτεί πολλές ώρες στο εργαστήριο. Ένα κανονικό ωράριο συνήθως ξεπερνά τις 12 ώρες ημερησίως. Θα υπάρχουν μέρες που η έρευνά σου θα πηγαίνει όπως έχεις προγραμματίσει κι άλλες που όλα θα πηγαίνουν λάθος. Όλα αυτά τα εμπόδια θέλουν επιμονή και υπομονή για να ξεπεραστούν», σημειώνει η βιολόγος δρ Γεωργία Ξάνθου- Τσιγκόγλου, ερευνήτρια Γ΄ στο Εργαστήριο Κυτταρικής Ανοσολογίας του Ιδρύματος Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών. Το ερευνητικό της έργο εξετάζει τον ρόλο που παίζει το ανοσολογικό σύστημα του ανθρώπινου οργανισμού σε παθήσεις όπως το αλλεργικό άσθμα και τα αυτοάνοσα νοσήματα. «Και μελετάμε πώς μπορούμε να καταστείλουμε τους μηχανισμούς που ενεργοποι ούν τις παθήσεις».
Η οικογένεια
Ο φόβος ότι η έρευνα είναι ένας τομέας απαιτητικός που δύσκολα μπορεί να επιτρέψει στις γυναίκες να συνδυάσουν δουλειά και οικογένεια είναι ανασταλτικός παράγοντας, όπως φαίνεται, για πολλές νέες επιστήμονες να κάνουν τα πρώτα τους ερευνητικά βήματα. Κι όμως Ελληνίδες ερευνήτριες που βρίσκονται χρόνια στον χώρο τις συμβουλεύουν να... πάρουν το ρίσκο. Η δρ Τζέλη είναι μητέρα πέντε παιδιών και έχει βρει τη χρυσή τομή για να προλαβαίνει και την εργασία αλλά και τις υποχρεώσεις της ως μητέρας. «Είναι σίγουρα δύσκολο, αλλά αν αγαπάς και την έρευνα και την οικογένειά σου όλα μπορεί να γίνουν, αρκεί να υπάρχει θέληση. Υπάρχουν όντως μέρες που δεν μπορώ να αφιερώσω όσο χρόνο θα ήθελα στην έρευνά μου αλλά ούτε θέλω να στερήσω από τα παιδιά τις οικογενειακές στιγμές. Σε αυτές τις περιπτώσεις, ο προσωπικός ελεύθερος χρόνος, ενδεχομένως και τα Σαββατοκύριακα, θυσιάζονται για το ερευνητικό έργο», προσθέτει.
UΝΕSCΟ
Σε παγκόσμιο επίπεδο οι γυναίκες αντιπροσωπεύουν μόλις το 25% των ερευνητών
Δεν επενδύουμε σε ερευνητικά προγράμματα
ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΕ τη Χημεία γιατί θεωρεί ότι είναι η επιστήμη που κρύβεται πίσω από τη ζωή. Η βιοχημικός δρ Αγγελική Χρόνη, ερευνήτρια Β΄ στο Ινστιτούτο Βιολογίας του Εθνικού Κέντρου Φυσικών Επιστημών «Δημόκριτος», με την έρευνά της καλείται να απαντήσει στο ερώτημα ποιοι είναι οι μηχανισμοί που προκαλούν τις παθήσεις της αθηροσκλήρωσης αλλά και του Αλτσχάιμερ. «Με απώτερο σκοπό να δημιουργηθούν νέες θεραπευτικές προσεγγίσεις», δηλώνει η ερευνήτρια που είναι μητέρα ενός κοριτσιού δύο ετών.
Παρότι τα τελευταία χρόνια η αντιπροσώπευση των γυναικών στις βιολογικές επιστήμες έχει αυξηθεί, χρειάζεται περισσότερη υποστήριξη από τους φορείς για να ασχοληθούν και άλλες νέες επιστήμονες. «Πρέπει η κοινή γνώμη να ενημερώνεται για την έρευνα σε τομείς που επηρεάζουν την υγεία αλλά και την καθημερινότητα». Παράλληλα και η Πολιτεία, όπως συνεχίζει, πρέπει να δίνει γενναίες χρηματοδοτήσεις για την έρευνα, κάτι στο οποίο η χώρα μας υστερεί.
Σκαλοπάτι για το Νόμπελ!
ΤΟ 1998 η Unesco αλλά και η εταιρεία L΄Οreal άρχισαν να τιμούν τις γυναίκες της επιστήμης. Με σύνθημα «Ο κόσμος χρειάζεται την επιστήμη... Η επιστήμη χρειάζεται τις γυναίκες» έχουν δοθεί μέχρι σήμερα 57 βραβεία. Είναι μάλιστα χαρακτηριστικό ότι οι βραβευμένες το 2008 με το Διεθνές βραβείο L΄ΟRΕΑL- UΝΕSCΟ, Ελίζαμπεθ Μπλάκμπερν και Άντα Τζόναθ, τιμήθηκαν με βραβεία Νόμπελ, Ιατρικής και Χημείας αντίστοιχα. Ο θεσμός των συγκεκριμένων βραβείων άρχισε στη χώρα μας πριν από τέσσερα χρόνια και έως τώρα έχουν βραβευθεί οκτώ Ελληνίδες ερευνήτριες από όλη την Ελλάδα. Οι τρεις τελευταίες βραβευμένες είναι οι ερευνήτριες δρ Δήμητρα Τζέλη, δρ Αγγελική Χρόνη και δρ Γεωργία Ξάνθου- Τσιγκόγλου.
«Οι γυναίκες αυτές ενσαρκώνουν το νέο πρόσωπο της Επιστήμης. Εμπλουτίζουν καθημερινά τους κλάδους με την εφευρετικότητά τους, έχουν αγωνιστεί για τολμηρά ερευνητικά αντικείμενα», επεσήμανε κατά τη χθεσινή βράβευση ο κ. Νίκος Χατζηχρηστίδης, καθηγητής Βιομηχανικής Χημείας και Υλικών στο Χημικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Αθηνών και πρόεδρος της Επιτροπής Κρίσης των Βραβείων. Ενώ από την πλευρά του ο διευθύνων σύμβουλος της L΄ Οreal Ελλάς, κ. Φιλίπ Κορνού, τόνισε ότι οι Ελληνίδες ερευνήτριες αρχίζουν να οδεύουν προς την κορυφή.
Πηγή: Τα Νέα (Εύη Σαλτού)